هولاکوخان. [ هَُ ] ( اِخ ) هولاؤوبن تولی بن چنگیزخان مغول ، مؤسس سلسله ایلخانیان مغول در ایران و برادر کوچک منکوقاآن. از طرف برادر خود که در آن زمان بر ترکستان غربی و ایران و افغانستان و قسمتی از قفقاز فرمانروایی داشت مأمور دفع فرقه اسماعیلیه و امراء مستقل ایران گردید و به سال 651 هَ. ق. با 150 هزارتن سپاهی به ایران آمد و به سال 654 قلعه الموت و سایر قلاع اسماعیلیه را گرفت و ویران کرد و تمام ذخایر اسماعیلیه به تصرف وی درآمد و به سال 656 برای تسخیر بغداد حرکت کرد و آن شهر را در محاصره قرار داد. در این سفر اتابک ابوبکربن سعد اتابک فارس و خواجه نصیرالدین طوسی و عطاءالملک جوینی همراه وی بودند. مستعصم خلیفه عباسی که شکست خورده بود و قدرت پایداری نداشت با سه پسر خود و قریب سه هزار تن از بزرگان بغداد نزد هلاکو رفت. هلاکو دستور داد تمام مردم از شهر خارج شوند و همین که خارج شدند دستور داد همه را قتل عام کنند و در حدود هشتصدهزار تن کشته شدند. سپس شهربغداد را غارت کرد و خلیفه را با دو پسرش به قتل رسانید و فقط پسر کوچکش را بخشید و حکومت پانصدساله بنی عباس را منقرض کرد. سپس کوفه و نجف را گرفت و در شهر واسط چهل هزار تن را کشت. حلب و دمشق و الجزیره راهم در سالهای 657 و 658 هَ. ق. فتح کرد. آنگاه به آذربایجان رفت و مراغه را پایتخت خود قرار داد و خواجه نصیر طوسی را در آن شهر مأمور ساختن رصدخانه کردو خواجه به فرمان او زیج ایلخانی را ساخت. هولاکو در663 هَ. ق. در سن 48سالگی در آذربایجان درگذشت و جانشینان وی به نام ایلخانان ، قریب یک قرن در ایران حکومت کردند. رجوع به تاریخ گزیده و حبیب السیر شود.
هولاکوخان
لغت نامه دهخدا
دانشنامه عمومی
هلاکو یا هولائو معروف به هلاکو خان یکی از چهار پسر تولی خان و نوهٔ چنگیزخان بود. مادر و نیز همسرش هر دو عیسوی مذهب بودند. مادرش زنی عیسوی مذهب موسوم به سرقویتی بیگی بود و زنش دوقوز خاتون نیز مسیحی بود. برادر بزرگ او قوبلای خان نخستین امپراتور سلسله یوآن در چین بود. او همچنین برادر منگوقاآن جانشین چنگیز و چهارمین خان از امپراتوری مغول بود.
هولاکو از این رو بنیانگذار سلسله ایلخانیان در ایران می باشد. هرچند نبردهای وی و بازمانده گانش با مملوک ها به منظور فتح سوریه و مصر با شکست مواجه شد.
هولاکو از این رو بنیانگذار سلسله ایلخانیان در ایران می باشد. هرچند نبردهای وی و بازمانده گانش با مملوک ها به منظور فتح سوریه و مصر با شکست مواجه شد.
wiki: منگو قاآن به مقام قاآنی یعنی خان بزرگ رسید، دستور یافت به سوی ایران حرکت کند و طبق دستور اولین کار هولاکو نابودی اسماعیلیان به رهبری رکن الدین خورشاه بود. در سال ۶۵۴ ه.ق و بعد از آن به جنگ خلافت عباسی رفت و آخرین خلیفه عباسی المستعصم بالله را کشت. در سال ۶۵۶ ه.ق و با این کار خلافت عباسی منقرض شد و سلطه پانصد و اندی ساله خلافت عباسی بر سرزمین های اسلامی از بین رفت. بعد از آن هولاکو خان آماده نبرد با مملوکان مصر شد که در واقع آخرین مانع و آخرین دشمن مغولان بود و آخرین جایی هم بود که طبق دستور منگوقاآن، هولاکو خان باید تصرف می کرد. هولاکو خان در حال لشکرکشی به مصر بود که خبر درگذشت برادرش منگوقاآن را شنید و پسر بزرگش اباقا را با تعدادی سپاه در مراغه به نیابت خود گذاشت و بقیه سپاه را هم به رهبری فرمانده بزرگش کیتو بوقا یا کدبوقا به جنگ مملوکان مصر فرستاد اما عاقبت کیتو بوقا در جنگ عین الجالوت از قطز حاکم مملوکان مصر شکست خورد و کشته شد و با این شکست برای همیشه پیشرفت مغولان در غرب متوقف شد. هولاکو خان بعد از این که برادر دیگرش قوبیلای جانشین منگو قاآن شد، به ایران بازگشت و برادرش قوبیلای قاآن، حکم تمام مناطقی را که هولاکو تصرف کرده بود، با لقب ایلخانی برای هولاکو خان فرستاد و هولاکو خان هم مراغه را به عنوان پایتختش برگزید و حکومت یا سلسله ایلخانیان را بنیان گذاشت.
مرحلهٔ اول: که از تأسیس دولت نزاری در ۴۸۳ هجری / ۱۰۹۰ میلادی تا پایان حکومت دومین جانشین حسن صباح در ۵۷۷ هجری / ۱۱۶۲ میلادی را در برمی گیرد. نزاریان توانستند پس از شکست قیام اولیه شان علیه سلجوقیان دولت مستقل خود را تشکیل دهند و پایه های آن را محکم سازند.
مرحله دوم: که از سال ۵۵۷ هجری تا ۶۰۷ ادامه دارد، همزمان است با حکمرانی چهارمین و پنجمین خداوندان الموت که ادعای امامت نزاریان را کردند. جامعه نزاری به صورت نمادین به عرصه قیامت گام گذاشت و جهان بیرون را به صورت معنوی انکار و طرد کرد.
مرحله سوم: که از سال ۶۰۷ هجری تا ۶۵۴ بود مقارن با حکومت سه خداوند آخرین الموت است. نزاریان در همان حال که درونگرایی و آرمان خویش را در باب قیامت حفظ کرده بودند، کوشیدند تا از نو به دنیای سنی پیرامونشان نزدیک شوند و آرزوهای سیاسی خود را مجدداً جامه عمل بپوشانند. این کوشش ها یا یورش مغولان که دولت نزاری ایران را نابود کرد، به پایان رسید.
با آن که مغولان تمام ممالک اسلامی را تصرف کردند و به اطاعت درآوردند، ولی هنوز دو مشکل و دو دشمن بزرگ در غرب آسیا داشتند؛ این دو دشمن بزرگ یکی اسماعیلیان که با فداییان خود باعث آزار و اذیت مخالفین خود می شدند و دومی هم خلافت عباسی که در بغداد مستقر بود و مغولان که می خواستند آخرین قسمت ممالک اسلامی را تصرف کنند، این برایشان بزرگ ترین مانع بود. در این میان کسانی هم با مغولان متحد شدند و از مغولان درخواست می کردند که به ایران حمله کنند. مسلمانان رعیتی که از دست ملاحده یا اسماعیلیان به جان آمده بودند، مغولان را تشویق به حمله به ایران و برانداختن اسماعیلیان می کردند؛ مثلاً در قوریلتای منگوقاآن قاضی القضات قزوین به نام قاضی شمس الدین احمدالکافی قزوینی حضور داشت و کاملاً زره پوش بود و شروع به شکایت کردن کرد: «همواره از بیم ملاحده این زره در زیر این جامه پوشیده، شرحی از تغلب و استیلای ایشان مجمل به عرض رسانید.» و سپس گفت «به چه صورت دستگاهی به این بزرگی از نابود کردن این فرقه عاجز است؟»دومین متحد مغولان ارامنه بودند که می خواستند مغولان مصر و شام را از مسلمانان بگیرند و اسلام را براندازند تا عیسویان صلیبی که در شام و مصر با مسلمانان درگیر بودند، پیروز شوند. برای این کار شاه ارمنستان هتوم (حاتم) نزد منگوقاآن رفت و با وی متحد شد و منگوقاآن هم برادرش هولاکو را به ایران فرستاد و دستور داد که جورماغون و بایجو و امیرارغون در تحت فرمان هولاکو درآیند.هولاکو به تمام فرمانروایان نامه نوشت که تسلیم شوند تا به سرزمین های آنان آسیبی نرسد؛ به همین خاطر شاهان آسیای صغیر، عزالدین و رکن الدین، سعد اول (پادشاه فارس)، پادشاه هرات و امیرانی از عراق، آذربایجان، اران و شیروان به دربار هولاکو رفتند و اظهار ایلی و اطاعت کردند.
پس از شکل گیری قوریلتای که همه شاهزادگان در آن حضور داشتند، فرمان حمله نهایی به ایران از سوی امپراتور منگوقاآن صادر شد و برای این کار از بین همه شاهزادگان هولاکو خان فرزند تولوی و برادر قاآن فرمانده حمله به ایران شد. دلایل این انتخاب را شاید بتوان این موارد دانست:
بعد از آماده شدن هولاکو برای حرکت به سوی ایران امپراتور دستورهایی هم به هولاکو داد مبنی بر این که:
مرحلهٔ اول: که از تأسیس دولت نزاری در ۴۸۳ هجری / ۱۰۹۰ میلادی تا پایان حکومت دومین جانشین حسن صباح در ۵۷۷ هجری / ۱۱۶۲ میلادی را در برمی گیرد. نزاریان توانستند پس از شکست قیام اولیه شان علیه سلجوقیان دولت مستقل خود را تشکیل دهند و پایه های آن را محکم سازند.
مرحله دوم: که از سال ۵۵۷ هجری تا ۶۰۷ ادامه دارد، همزمان است با حکمرانی چهارمین و پنجمین خداوندان الموت که ادعای امامت نزاریان را کردند. جامعه نزاری به صورت نمادین به عرصه قیامت گام گذاشت و جهان بیرون را به صورت معنوی انکار و طرد کرد.
مرحله سوم: که از سال ۶۰۷ هجری تا ۶۵۴ بود مقارن با حکومت سه خداوند آخرین الموت است. نزاریان در همان حال که درونگرایی و آرمان خویش را در باب قیامت حفظ کرده بودند، کوشیدند تا از نو به دنیای سنی پیرامونشان نزدیک شوند و آرزوهای سیاسی خود را مجدداً جامه عمل بپوشانند. این کوشش ها یا یورش مغولان که دولت نزاری ایران را نابود کرد، به پایان رسید.
با آن که مغولان تمام ممالک اسلامی را تصرف کردند و به اطاعت درآوردند، ولی هنوز دو مشکل و دو دشمن بزرگ در غرب آسیا داشتند؛ این دو دشمن بزرگ یکی اسماعیلیان که با فداییان خود باعث آزار و اذیت مخالفین خود می شدند و دومی هم خلافت عباسی که در بغداد مستقر بود و مغولان که می خواستند آخرین قسمت ممالک اسلامی را تصرف کنند، این برایشان بزرگ ترین مانع بود. در این میان کسانی هم با مغولان متحد شدند و از مغولان درخواست می کردند که به ایران حمله کنند. مسلمانان رعیتی که از دست ملاحده یا اسماعیلیان به جان آمده بودند، مغولان را تشویق به حمله به ایران و برانداختن اسماعیلیان می کردند؛ مثلاً در قوریلتای منگوقاآن قاضی القضات قزوین به نام قاضی شمس الدین احمدالکافی قزوینی حضور داشت و کاملاً زره پوش بود و شروع به شکایت کردن کرد: «همواره از بیم ملاحده این زره در زیر این جامه پوشیده، شرحی از تغلب و استیلای ایشان مجمل به عرض رسانید.» و سپس گفت «به چه صورت دستگاهی به این بزرگی از نابود کردن این فرقه عاجز است؟»دومین متحد مغولان ارامنه بودند که می خواستند مغولان مصر و شام را از مسلمانان بگیرند و اسلام را براندازند تا عیسویان صلیبی که در شام و مصر با مسلمانان درگیر بودند، پیروز شوند. برای این کار شاه ارمنستان هتوم (حاتم) نزد منگوقاآن رفت و با وی متحد شد و منگوقاآن هم برادرش هولاکو را به ایران فرستاد و دستور داد که جورماغون و بایجو و امیرارغون در تحت فرمان هولاکو درآیند.هولاکو به تمام فرمانروایان نامه نوشت که تسلیم شوند تا به سرزمین های آنان آسیبی نرسد؛ به همین خاطر شاهان آسیای صغیر، عزالدین و رکن الدین، سعد اول (پادشاه فارس)، پادشاه هرات و امیرانی از عراق، آذربایجان، اران و شیروان به دربار هولاکو رفتند و اظهار ایلی و اطاعت کردند.
پس از شکل گیری قوریلتای که همه شاهزادگان در آن حضور داشتند، فرمان حمله نهایی به ایران از سوی امپراتور منگوقاآن صادر شد و برای این کار از بین همه شاهزادگان هولاکو خان فرزند تولوی و برادر قاآن فرمانده حمله به ایران شد. دلایل این انتخاب را شاید بتوان این موارد دانست:
بعد از آماده شدن هولاکو برای حرکت به سوی ایران امپراتور دستورهایی هم به هولاکو داد مبنی بر این که:
wiki: هولاکوخان
دانشنامه آزاد فارسی
هولاکوخان (۶۱۴ـ۶۶۳ق)
(یا: هولاگوخان) بنیانگذار (۶۵۴ـ۶۶۳ق) سلسلۀ ایلخانان ایران، پسر تولی خان. به دستور منگوقاآن ، خان بزرگ مغول ، در ۶۵۱ق به ایران لشکر کشید و با ویرانی قلعه های اسماعیلیه، حکومت آنان را ساقط کرد. در ۶۵۶ق بغداد را فتح کرد و المستعصم بالله ، آخرین خلیفه عباسی را کشت و خلافت عباسیان را برانداخت . سپس به ایران بازگشت و مراغه را به پایتختی انتخاب کرد و به دستور او خواجه نصیرالدین طوسی رصدخانه ای در این شهر ساخت. هولاکو در ۶۵۸ق حلب و دمشق را تصرف کرد، ولی در محل عین جالوت ـ واقع در فلسطین ـ از مصری ها شکست خورد و بسیاری از فرماندهان لشکر مغول به قتل رسیدند. هولاکو قبل از تلافی این شکست درگذشت . جانشینان هولاکو با عنوان ایلخانان در حدود۲۰۰ سال ، بر ایران حکومت کردند.
(یا: هولاگوخان) بنیانگذار (۶۵۴ـ۶۶۳ق) سلسلۀ ایلخانان ایران، پسر تولی خان. به دستور منگوقاآن ، خان بزرگ مغول ، در ۶۵۱ق به ایران لشکر کشید و با ویرانی قلعه های اسماعیلیه، حکومت آنان را ساقط کرد. در ۶۵۶ق بغداد را فتح کرد و المستعصم بالله ، آخرین خلیفه عباسی را کشت و خلافت عباسیان را برانداخت . سپس به ایران بازگشت و مراغه را به پایتختی انتخاب کرد و به دستور او خواجه نصیرالدین طوسی رصدخانه ای در این شهر ساخت. هولاکو در ۶۵۸ق حلب و دمشق را تصرف کرد، ولی در محل عین جالوت ـ واقع در فلسطین ـ از مصری ها شکست خورد و بسیاری از فرماندهان لشکر مغول به قتل رسیدند. هولاکو قبل از تلافی این شکست درگذشت . جانشینان هولاکو با عنوان ایلخانان در حدود۲۰۰ سال ، بر ایران حکومت کردند.
wikijoo: هولاکوخان_(۶۱۴ـ۶۶۳ق)
پیشنهاد کاربران
بنام خدا
با سلام، هولاکوخان فرمانده مغولها که در قرن هفتم قمری به ایران حمله کردند و جنایات بزرگی را انجام دادند و سلسله ایلخانیان را تشکیل دادند و قلعه اسماعیلیان که در الموت قزوین بود و بسیار صعب العبو ر بود پس از چند ماه توسط مغولها تسخیر شد ولی با وساطت خواجه نصیر الدین طوسی که در نجوم نیز مهارت داشت و این قوم به سعد و نحس اعتقاد داشتند و همیشه به سخنان خواجه نصیر گوش میدادند، از سوزاندن کتب کتابخانه بزرگ و نفیس حسن صباح خود داری کردندو در ساختن رصد خانه مراغه به علت علاقه به نجوم با خواجه همکاری بسیار کردند و چون بین النهرین را تسخیر کردند در بغداد به بهانه سر شماری مردان و زنان و کودکان و سالمندان را جدا ساخته و پس از کشتن اخرین خلیفه عباسی ۲۷ مین انها را نیز قتل عام کردند و لذا مردم بغداد عامل اصلی را خواجه نصیر طوسی که فردی مسلمان و مومن و دانشمند بود میدانند که او هولاکو را تحریک کرده است. میزان طلاهای خلیفه المقتدی بامرالله را بررسی و هو لا کو به این خلیفه گفت اینها به چه دردت خوردند اگر با انها یک سپاه بزرگ تشکیل میدادی میتوانستی جلو هجوم ما را بگیری ولذا دستور داد طلا ها را ذوب ودر دهان خلیفه ریختند و وی نیز به درک واصل شد. قبر هولاکوخان نیز در آ شرقی در بندر شرفخانه دریاچه ارومیه هست. با تشکر
با سلام، هولاکوخان فرمانده مغولها که در قرن هفتم قمری به ایران حمله کردند و جنایات بزرگی را انجام دادند و سلسله ایلخانیان را تشکیل دادند و قلعه اسماعیلیان که در الموت قزوین بود و بسیار صعب العبو ر بود پس از چند ماه توسط مغولها تسخیر شد ولی با وساطت خواجه نصیر الدین طوسی که در نجوم نیز مهارت داشت و این قوم به سعد و نحس اعتقاد داشتند و همیشه به سخنان خواجه نصیر گوش میدادند، از سوزاندن کتب کتابخانه بزرگ و نفیس حسن صباح خود داری کردندو در ساختن رصد خانه مراغه به علت علاقه به نجوم با خواجه همکاری بسیار کردند و چون بین النهرین را تسخیر کردند در بغداد به بهانه سر شماری مردان و زنان و کودکان و سالمندان را جدا ساخته و پس از کشتن اخرین خلیفه عباسی ۲۷ مین انها را نیز قتل عام کردند و لذا مردم بغداد عامل اصلی را خواجه نصیر طوسی که فردی مسلمان و مومن و دانشمند بود میدانند که او هولاکو را تحریک کرده است. میزان طلاهای خلیفه المقتدی بامرالله را بررسی و هو لا کو به این خلیفه گفت اینها به چه دردت خوردند اگر با انها یک سپاه بزرگ تشکیل میدادی میتوانستی جلو هجوم ما را بگیری ولذا دستور داد طلا ها را ذوب ودر دهان خلیفه ریختند و وی نیز به درک واصل شد. قبر هولاکوخان نیز در آ شرقی در بندر شرفخانه دریاچه ارومیه هست. با تشکر
کلمات دیگر: