کلمه جو
صفحه اصلی

جبل عامل

فرهنگ فارسی

ناحیه ای است به لبنان

لغت نامه دهخدا

جبل عامل. [ ج َ ب َل ِ م ِ ] ( اِخ ) ناحیه ای است به لبنان جنوبی ، که از کنار نهر لیطانی نزدیک فلسطین امتداد مییابد. این ناحیه تپه های زراعتی حاصل خیزی دارد. ( از ذیل المنجد ).

دانشنامه عمومی

جبل عامل منطقه ای در جنوب لبنان است. این منطقه به عنوان منطقهٔ شیعه نشین شام در گذشته از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است.
محقق کرکی
شیخ بهایی
شهید اول
شهید ثانی
صاحب مدارک
حسن کامل صباح
حسن نصرالله، سیاستمدار و رهبر حزب الله.
جبل عامل شامل مناطق ساحلی و کوهستانیِ جنوب لبنان است. حدود جبل عامل دقیقاً مشخص نیست. این منطقه تقریباً از شمال به رود اَوَّلی (نام قدیم آن: فرادیس) در شمال صیدا، از جنوب به رود قَرْن (نام قدیم آن: ابوفَطْرَس یا نهرفطرس) در شمال شهر نَهاریّه (در فلسطین)، از شرق تا دریاچة حوله (مشهور به اردن کوچک) و رود حاصبیا، و از غرب به دریای مدیترانه محدود می شود.

دانشنامه آزاد فارسی

جَبَل عامِل
جَبَل عامِل
(یا: جبل عامله) ناحیه ای کوهستانی، خوش آب وهوا و حاصل خیز در جنوب لبنان. نام آن برگرفته از قبیلۀ قدیمی عامله است که در شمال غربی جزیرةالعرب می زیستند؛ اینان در اثنای کشورگشایی مسلمانان، در جنوب و شرق بحرالمیت مقیم شدند و سپس به جلیل علیا کوچیدند و سرانجام در قرن ۵ق در جنوب لبنان سکونت گزیدند. جبل عامل از قدیم منطقه ای شیعه نشین بوده است و دانشمندانی چند از آن جا برخاسته اند. در زمان صفویه جمعی از بزرگان و علمای جبل عامل به تشویق پادشاهان صفوی به ایران آمدند. شیخ بهایی، که نام اصلی او بهاءالدین عاملی است، در زمرۀ معاریفی است که خاستگاهشان جبل عامل بود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] جبل عامل، منطقه ای در جنوب لبنان بوده و بر سرزمینهای ساحلی و کوهستانیِ جنوب لبنان، مشتمل است.
منطقة جبل عامل مشتمل است بر سرزمینهای ساحلی و کوهستانیِ جنوب لبنان حدود جبل عامل دقیقاً مشخص نیست. این منطقه تقریباً از شمال به رود اَوَّلی (نام قدیم آن: فرادیس) در شمال صیدا، از جنوب به رود قَرْن (نام قدیم آن: ابوفَطْرَس/ نهرفطرس) در شمال شهر نَهاریّه (در فلسطین)، از مشرق تا دریاچة حوله (معروف به اردن کوچک) و رود حاصبیا، و از مغرب به دریای مدیترانه محدود می گردد. میانگین طول منطقة جبل عامل از شمال تا جنوب حدود هشتاد کیلومتر و میانگین عرض منطقه از مشرق تا مغرب حدود چهل کیلومتر، و در نتیجه، مساحت منطقة جبل عامل حدود ۲۰۰، ۳ کیلومتر مربع است. جبل عامل در تقسیمات کشوری لبنان مدتی به عنوان محافظه (تنها منطبق بر محافظة نبطیّة کنونی) به کار رفت. در تقسیمات کشوری کنونی، بیشتر منطقة جبل عامل جزو محافظه های (استانهای) نبطیّه و لبنان جنوبی است. ارتفاعات مشرق شهر بِنْت جُبَیل، در جنوب لبنان، نیز جبل عامل نامیده می شود.منطقة جبل عامل عمدتاً از کوهها و تپه های به هم پیوسته و دشتهای ساحلی تشکیل شده است. در این منطقه ارتفاع از مغرب به مشرق افزایش می یابد، به طوری که در بعضی قسمتهای شرقی آن، ارتفاع به بیش از هزار متر می رسد.
دشت های ساحلی جبل عاملی
جبل عامل دشتهای ساحلی باریک و حاصلخیزی دارد، از جمله صُور، عَدْلون، غازیه (هر سه در مغرب جبل عامل)، مَرْجَعِیون (در مشرق) و رَمیله (در شمال). رودهای متعددی چون لیتانی/ لیطانی و زهرانی و اوّلی، و همچنین چشمه ها و چاههای فراوان، آب آشامیدنی و زراعی اهالی آن را تأمین می کند. مؤلفان بر آب و هوای خوش و عالی جبل عامل تأکید کرده اند. متوسط دمای سالانة آن جا در ساحل بیش از ْ۲۰ و در بقیة قسمتهای جبل عامل بین ْ۱۵ تا ْ۲۰ است. میزان بارش سالانه نیز میان ۶۰۰ میلیمتر (در سواحل) تا ۲۰۰، ۱ میلیمتر (به ویژه در ارتفاعات شمال) متغیر است. در جبل عامل، به سبب فراوانی منابع آبی و زمینهای حاصلخیز، انواع محصولات کشاورزی، حبوبات، انگور و زیتون و نیز عسل مرغوب تولید می شود
تعداد شهرها و روستاهای جبل عامل
جبل عامل آبادیها و شهرهای بسیار و معروفی دارد.به نوشته آل سلیمان تعداد کل شهرها و روستاهای آن ۳۶۵ آبادی است که تعداد روستاها ۳۵۰ پارچه ذکر کرده است. برخی از مشهورترین و مهم ترین شهرهای جبل عامل عبارت اند از: صیدا، صور، جِزّین، نَبَطیه، اسکندریه، عَدْلون، از بنت جبیل (در جنوب)، تِبنین، جَبَع (جِباع، در شمال)، شَقیف (در جنوب شرقی نبطیه)، صَرْفَنْد، عَیناثا (نزدیک بنت جبیل)، مَشْغَری (مشعره، در شمال)، ناقوره (در جنوب غربی)، و هُونِین (در جنوب). برخی از این شهرها، مانند صیدا، صور، اسکندریه و عدلون، از بندرهای جبل عامل در دریای مدیترانه به شمار می روند.در منطقة جبل عامل، علاوه بر راه ساحلی شمالی ـ جنوبی، سه راه عمدة شرقی ـ غربی صَیْدا ـ جزّین، صیدا ـ نبطیه ـ مرجعیون، و صور ـ بنت جبیل در ارتباط آبادیهای این منطقه تأثیر فراوان دارد.جبل عامل آثار تاریخی بسیاری دارد که از مهم ترین آنهاست: آثار شهرهای معروف صور و صیدا و حومة آن ها که از قدیم ترین نقاط باستانی جهان اند؛قلعه های متعدد، مانند شقیف (متعلق به دورة رومیان)، مارون (متعلق به دورة اسلامی)، هونین و تبنین و دوبیه و قَلاویه/ قلویه (متعلق به دورة صلیبیان؛ وجود بیش از چهارصد مسجد جامع، بازار و مدرسه در جبل عامل گزارش شده است که برخی از آن ها معروف اند، از جمله مساجد نبطیه، صور، هونین، جبع، شقراء و مسجد جامع بنت جبیل، بازارها و مدارس جَبَع، بنت جبیل و نبطیه. بر اساس آمار ۱۳۱۱ ش، ساکنان جبل عامل کمی بیش از ۰۰۰، ۱۲۵ تن بودند. این تعداد در دو دهة قبل به حدود ۰۰۰، ۱۵۰ تن و بنا بر گزارش ۱۳۷۹ ش/ ۲۰۰۰ به نیم میلیون تن رسید. از جمعیت جبل عامل، بیش از ۹۰% شیعة دوازده امامی، حدود ۵% اهل سنّت و ۵% دیگر مسیحی مارونی اند. مارونی ها از ۱۱۷۳ در بخشهایی از جبل عامل ساکن شده اند
تاریخ جبل عامل
...

پیشنهاد کاربران

هو
با سلام، نام کوه و سرزمینی در لبنان هست و مرکز تشیع میباشد، مزار اکثر پیامبران ( ع ) از جمله
حضرت موسی ( ع ) در ان منطقه میباشد و اکثر علمای شیعه امامیه در عصر صفویه که شیعه امامیه در کشور ایران رسمیت یافت از جبل عامل به ایران هجرت نمودند از جمله علمای بزرگوار شیخ بهایی علیه الرحمه و محمد تقی مجلسی که به مجلسی بزرگ ومعروف هست و پدر محمد باقر مجلسی یا مجلسی کوچک که در اصفهان متولد شدند و جزو محمدون ثالث ثانی میباشند و علاوه بر کتب متعدد خالق یکی از شاهکارهای شیعه امامیه یعنی بحار الانوار بوده که مملو از احادیث چهارده معصوم ( ع ) میباشد و به تعبیر حضرت امام خمینی اعلی الله مقامه ، دانشنامه حدیث شیعه بوده که در ۲۵ جلد در قطع رحلی به چاپ سنگی رسیده که به چاپ کمپانی معروف است و بعدها در ۱۱۰ جلد وزیری در بیروت به حلیه طبع اراسته شد و در قم نیز چاپ شده است. . علی شریعتی در هبوط در کویر نوشته برخی از نوشته های مجلسی در بحار الانوار تهوع اور هست مثلا نوشته که امام سجاد ( ع ) مادری ایرانی بنام شهر بانو دارد که همسر امام حسین ( ع ) هست. و جاسوس انگلیسی ادوارد براون در کتاب تاریخ ادبیات ایران جلد اول چندین بار به محمد باقر مجلسی علیه الرحمه حمله کرده که مورد رضایت تقی زاده فراماسونر و محمد قزوینی مشهور به علامه و مجتبی مینوی مجری فارسی رادیو ی بنگاه خبر پراکنی بریتانیا یعنی بی بی سی ، بوده است. تا کور شود کسانی که نتوانند اثار و شاهکارهای کتب اسلامی نظیر بحار الانوار را تحمل کنند.
با تشکر از مدیریت محترم و کارکنان فرهیخته و گرامی دیکشنری گرانسنگ آبادیس و کاربران دانش آموخته و اکثرا نخبه دانشگاهی.



کلمات دیگر: