کلمه جو
صفحه اصلی

ایل تیموری

دانشنامه عمومی

ایل تیموری یا ایماق تیموری از بازماندگان سپاه امیرتیمور گورکان و سایر اقوام ترک و مغول هستند.امیر تیمور در سمرقند به امارت نشست و در سال ۷۸۳ه‍.ق در سی و چهار سالگی به کشور گشایی پرداخت و به ایران حمله کرد. ابتدا هرات سپس طوس و کلات و اسفراین و بعد کاشمر را تسخیر کرد. سپس به تدریج به مناطق دیگر ایران دست یافت.تیموری های ایران و افغانستان که ابتدا ۲۰ هزار خانوار بودند، به پیروی از نام تیمور به تیموریان مشهور شدند.
امیر قلیچ خان تیموری، حاکم باخزر و جام و زور آباد(جنت آباد)
امیر علی مردان خان، نصره الملک میر پنج رئیس ایل تیموری حاکم جام و باخزر و خواف
میر عطا الله خان تیموری
خداداد خان تیموری برادر نصره الملک
شجاع الملک تیموری
عباس خان سالار اشجع تیموری کلالی
محمد ابراهیم امیر تیمور کلالی
کلنل ییت سر کنسول انگلیس در مشهد، دربارهٔ تیموریان چنین می نویسد:
امیر تیمور این مردم را در بلخ اسکان داد و سپس زمانی که دخترش را به عقد، می رسید کلال نامی که در کنار رود سیحون زندگی می کرد درآورد آن ها را به عنوان جزئی از جهیزیه به دخترش به وی بخشید. میر سید کلال، تبار عربی داشت و در امور مذهبی مراد و مرشد امیر تیمور بود، بعد از آنکه سید درگذشت، این طایفه که ثروت او به شمار می رفت، میان پسران وی تقسیم گردید، یکی از پسران وی، سید میرشهید یا میرشاه خان بود که چهار هزار خانوار سهم وی گردید و او آن ها را از بلخ به هرات منتقل نمود. شمار این عده ظاهراً در هرات رو به افزایش نهاد، بطوری که بعد از محاصره هرات در سال ۱۸۳۳ ، م(۱۲۵۲ق) به وسیلهٔ محمد شاه قاجار نزدیک به هشت هزار خانوار آن ها تحت سرپرستی قلیچ خان که از نوادگان میرشاه بود به خراسان منتقل گردیدند، قلیچ خان بعدها قدرت زیادی کسب کرد، و سرپرستی نواحی، جام و باخزر و خواف و زور آباد(جنت آباد) را با عنوان امیر عهده دار شد.بعدها نیز یکصد و بیست خانوار از تیموری های افغانستان به ایران آمدند. جمعیت تیموری های ایران به شش هزار خانوار می رسد.
هنری فیلد، به نقل از بلیو، تیموریان خراسان را یکی از چهار ایماق افغانستان می داند و می گوید طوایف جمشیدی و فیروز کوهی نیز از شعب ایل تیموری هستند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تیموری، ایل ترک یا مغول تبار خراسان و یکی از ایلات چهار اُویماق/ اُیمک می باشد.
تیموری از چندین طایفه کوچک و بزرگ تشکیل شده است، از جمله طایفه کودانی، قلعه کوهی، سلجوقی، بَلاذینی، سنگچولی/ سنگشولی، زوری، شیخی، میر نودوشی، بزی، یعقوب خانی، سُنْقُر، وروتی /بروتی. به نوشته منابع، طوایف تیموری اغلب سنّی مذهب اند.
جهیزیه دختر تیمورلنگ
بنابر روایات شفاهی، تیمورلنگ پس از تصرف شام در نخستین سالهای قرن نهم، طوایفی را که بعدها به نام او تیموری خوانده شدند، به سبب راهزنیِ کاروانهای حجاج، از شام به اطراف بلخ تبعید کرد و پس از این که یکی از دخترانش را به عقد میرسید کُلال، از مشایخ بلخ، در آورد، این طوایف را به عنوان جهیزیه دخترش به میرسید کلال داد. به نوشته افضل الملک، میرسید کلال ــ که به روایت دیگر میرشمس الدین محمد نام داشت و از اعقاب امام جعفرصادق علیه السلام تلقی می شد ــ در هرات خانقاه داشت و تیمورلنگ مرید وی بود. پس از مرگ میرکلال، این طوایف میان پسرانش تقسیم شد و چهار هزار خانوار از آنان نصیب سیدمیرشاه، پسر میرکلال، گردید. او نیز با اتباع خود از بلخ به هرات مهاجرت کرد.
تفقد شاه عباس اول
نام طوایف تیموری ظاهراً نخستین بار در احیاءالملوک در ضمن وقایع خراسان و سیستان در اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم ذکر شده است . میرکلال و اتباعش در جنگهای رستم میرزاصفوی والی قندهار، با ملک ظریف حاکم سیستان، در ۹۹۸ شرکت داشتند. شاه عباس اول (۹۹۶ـ ۱۰۳۸) سران طوایف تیموری را در ۱۰۰۷ به سبب شرکت در تصرف هرات تفقد کرد. در ۱۱۰۶، گروههایی از طوایف تیموری در جنگهای حاکم خراسان با شورشیان بلوچ به مدد وی شتافتند. میر ویس افغان، پدر محمود افغان، در ۱۱۲۴ خسروخان سپهسالار را کشت، سپس گروههایی از تیموریها به اطاعت او در آمدند و بقیه به هرات و سیستان و کرمان و نواحی دیگر گریختند.
تبعید تیموری ها به کابل
...


کلمات دیگر: