[ویکی فقه] تنجز تکلیف به مرحله قطعیت تکلیف بعد از علم مکلَّف به آن اطلاق می شود.
تنجز تکلیف ، به مرحله ای گفته می شود که تکلیف بعد از داشتن ملاک و تعلق اراده مولا به آن ، انشا شده و در حق مکلف قطعیت پیدا می کند و او نمی تواند از به جا آوردن آن شانه خالی کند ، زیرا در این مرحله ، اگر بدون عذر از انجام تکلیف خودداری نماید ، مستحق مؤاخذه و عقاب ، و اگر آن را انجام دهد ، مستحق ثواب می گردد .
توضیح مطلب
تکلیف و حکم دارای مراتبی است:۱ ـ مرحله اقتضا: مرحله ـ دارا بودن ـ مصلحت و مفسده ؛ یعنی قانونگذار امری را بررسی نموده و آن را دارای مصلحت و یا مفسده می بیند ؛۲ ـ مرحله انشا: بعد از شوق اکید مولا به چیزی که برخاسته از مصلحت فعل یا ترک آن است ، نوبت به مرحله قانونگذاری می رسد ؛ یعنی شی ء دارای مصلحت را واجب و شی ء دارای مفسده را حرام می نماید ؛۳ ـ مرحله فعلیت: مرحله فرا رسیدن زمان اجرای قانونی که قبلا" جعل گردیده ، که لازمه آن ابلاغ قانون به مکلفان است ؛۴ ـ مرحله تنجز: مرحله ای که قانون به مکلف رسیده و او عذری برای انجام ندادن آن ندارد . در این مرحله ، توجه تکلیف به مکلف قطعی می گردد ؛ یعنی بر انجام آن ثواب و بر ترک آن عقاب و مؤاخذه _ در صورتی که از تکالیف الزامی باشد _ مترتب می شود .در کتاب " کفایة الاصول " آمده است:" ثم لا یذهب علیک ان التکلیف ما لم یبلغ مرتبة البعث و الزجر لم یصر فعلیا ، و ما لم یصر فعلیا لم یکد یبلغ مرتبة التنجز و استحقاق العقوبة علی المخالفة و ان کان ربما یوجب موافقته استحقاق المثوبة "
تنجز تکلیف ، به مرحله ای گفته می شود که تکلیف بعد از داشتن ملاک و تعلق اراده مولا به آن ، انشا شده و در حق مکلف قطعیت پیدا می کند و او نمی تواند از به جا آوردن آن شانه خالی کند ، زیرا در این مرحله ، اگر بدون عذر از انجام تکلیف خودداری نماید ، مستحق مؤاخذه و عقاب ، و اگر آن را انجام دهد ، مستحق ثواب می گردد .
توضیح مطلب
تکلیف و حکم دارای مراتبی است:۱ ـ مرحله اقتضا: مرحله ـ دارا بودن ـ مصلحت و مفسده ؛ یعنی قانونگذار امری را بررسی نموده و آن را دارای مصلحت و یا مفسده می بیند ؛۲ ـ مرحله انشا: بعد از شوق اکید مولا به چیزی که برخاسته از مصلحت فعل یا ترک آن است ، نوبت به مرحله قانونگذاری می رسد ؛ یعنی شی ء دارای مصلحت را واجب و شی ء دارای مفسده را حرام می نماید ؛۳ ـ مرحله فعلیت: مرحله فرا رسیدن زمان اجرای قانونی که قبلا" جعل گردیده ، که لازمه آن ابلاغ قانون به مکلفان است ؛۴ ـ مرحله تنجز: مرحله ای که قانون به مکلف رسیده و او عذری برای انجام ندادن آن ندارد . در این مرحله ، توجه تکلیف به مکلف قطعی می گردد ؛ یعنی بر انجام آن ثواب و بر ترک آن عقاب و مؤاخذه _ در صورتی که از تکالیف الزامی باشد _ مترتب می شود .در کتاب " کفایة الاصول " آمده است:" ثم لا یذهب علیک ان التکلیف ما لم یبلغ مرتبة البعث و الزجر لم یصر فعلیا ، و ما لم یصر فعلیا لم یکد یبلغ مرتبة التنجز و استحقاق العقوبة علی المخالفة و ان کان ربما یوجب موافقته استحقاق المثوبة "
wikifeqh: تنجز_حکم_تکلیفی