کلمه جو
صفحه اصلی

سیدعلی همدانی

دانشنامه آزاد فارسی


دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سیدعلی همدان، از مشاهیر علما و از نامداران عرصه عرفان و معرف همدان در قرن هشتم هجری قمری می باشد.
استان همدان با مساحت ۲۰۱۷۲ کیلومتر مربع، در غرب ایران واقع شده و مرکز آن شهر همدان است. این استان در طول دره وسیعی که از دو طرف، به ارتفاعات الوند محصور است، قرار دارد. در سال ۲۳ هـ. ق. همدان پس از نبرد نهاوند ، توسط قوای اسلام تصرف گردید و از آن پس فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشت و بارها مورد تهاجم و سلطه قرار گرفت و لطمات فراوانی را متحمل گردید. با توجه به همه این حوادث، همدان نقش بسیار مهمی در فرهنگ و اندیشه ایران و حتی جهان تشیع داشته است و در ادوار تاریخی گوناگون، مشاهیری پرآوازه از آن برخاسته اند، که یکی از این نامداران عرصه عرفان و معرفت، میر سید علی همدانی است.
ولادت
شرح حال نویسان تاریخ ولادت میر سید علی همدانی را روز دوشنبه ۱۲ رجب سال ۷۱۴ هـ. ق. ذکر کرده اند و از آنجا که ماده تاریخ را در تاریخ تولدش آورده اند، آشکار می شود که این تاریخ درست است زیرا به حساب ابجد برابر است با شماره ۷۱۴، که همان تاریخ تولد مذکور است.نقل شده است: در شب تولد میر سید علی، برای نظام الدین یحیی الغوری خراسانی (متوفای ۷۵۲ هـ. ق.) اتفاق جالبی رخ داده است او خضر و الیاس را در عالم رؤیا مشاهده نمود، در حالی که جامه های زیبایی در دست داشته و به سوی منزل سید شهاب الدین همدانی ، پدر میر سید علی می روند و یادآور گردیده اند: امشب در آن مکان پسری دیده به جهان گشوده که مقامی بسیار عالی به دست خواهد آورد و این جامه ها را به عنوان تبریک برایش می بریم. زادگاه میر سید علی، همدان است و در آن شکی نیست. خود او هم در برخی مکتوبات، خویش را همدانی نامیده است. شیخ یعقوب صرفی گفته است:آن همدان مولد و ختلان وطن• • • شیوه او طی زمین و زمنسید علی در دو بیت شعر، خویشتن را این گونه معرفی کرده است:پرسید عزیزی که اهل کجایی• • • گفتم: به ولایت علی کز همدانمنی زان همدانم که ندانند علی را• • • من زان همدانم که علی را همه دانمامیر سید محمد نوربخش در «صحیفة الاولیا» وی را الوندی المولد می داند:دگر شیخ شیخم (سید محمد نوربخش شاگرد خواجه اسحاق علیشاهی ختلانی بوده که او در مکتب سید علی همدانی تربیت شده است، از این جهت می گوید: شیخ شیخم یعنی استاد استادم.) که او سید است• • • علی نام و الوندی المولد استو این کلمات مجازا برای همدان آورده شده است زیرا این شهر در دامنه کوه الوند واقع شده است. صاحب رساله مستورات، از قول شیخ سعید حبشی گفته است: وی در رؤیایی دیده که رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم فرمود: بعد از هجرت من ـ هفتصد و سیزده یا چهارده سال ـ در سرزمین عراق ، عجم، در شهر همدان آن ستاره (سید علی)، طلوع خواهد نمود، تولد سید علی هنگامی روی داد که سلطان محمد خدابنده (اولجایتو)، هشتمین پادشاه از سلاطین مغول ایلخانی، بر بخش هایی از ایران فرمان روایی می نمود و در آن زمان جمال الدین آق قوش (آغوش) حاکم سابق تریپولی بر نواحی شمال غرب و غرب ایران حکومت می کرد.
نام و القاب
تذکره نویسان اتفاق دارند که نام همدانی، علی است و همین اسم هم در آثارش ذکر گردیده و در سروده ها گاهی این نام را تخلص کرده است. البته در اکثر اشعار، تخلص او «علایی» است. القاب معروف او امیر کبیر، علی ثانی و شاه همدان است و بیشتر به میر (امیر) سید علی همدانی شهرت دارد. شاید بدین مناسبت که پدرش حاکم همدان بوده و او را امیر گفته اند که مخفف آن میر است و بنا بر مقام شامخ و ممتازش، بعدها امیر کبیر نامیده شده است. البته معمولا برای رعایت احترام، سادات را، میر، امیر و میرزا (میر زاده) هم می گویند. دومین لقبش علی ثانی است. می گویند سید علی همدانی در یکی از مسافرت های خود، با شیخ سعید یا ابوسعید حبشی ملاقاتی داشته و او در رؤیایی صادقه، رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم را زیارت نموده و در آن خواب مبارک پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم به شیخ بشارت داده اند که به زودی ملاقاتی با علی همدانی خواهد داشت. از روزی که مریدانش کیفیت رؤیای شیخ حبشی را شنیدند، او را به لقب علی ثانی ملقب کرده اند. شیخ یعقوب صرفی کشمیری در مثنوی «مسلک الاخیار» گفته است:چون به علی نسبتش آمد تمام• • • هم به حسب هم به نسب هم به ناماز ره تعظیم نباشد عجب• • • گر علی ثانیش آمد لقبظاهر ازو سر علی ولی• • • بل هم سر لابیه العلیهست بدین نکته دلیل قبول• • • «الولد سر» به قول رسول
خاندان همدانی
...

[ویکی فقه] استان همدان با مساحت ۲۰۱۷۲ کیلومتر مربع، در غرب ایران واقع شده و مرکز آن شهر همدان است. این استان در طول دره وسیعی که از دو طرف، به ارتفاعات الوند محصور است، قرار دارد. در سال ۲۳ هـ. ق. همدان پس از نبرد نهاوند ، توسط قوای اسلام تصرف گردید و از آن پس فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشت و بارها مورد تهاجم و سلطه قرار گرفت و لطمات فراوانی را متحمل گردید. با توجه به همه این حوادث، همدان نقش بسیار مهمی در فرهنگ و اندیشه ایران و حتی جهان تشیع داشته است و در ادوار تاریخی گوناگون، مشاهیری پرآوازه از آن برخاسته اند، که یکی از این نامداران عرصه عرفان و معرفت، میر سید علی همدانی است.
شرح حال نویسان تاریخ ولادت میر سید علی همدانی را روز دوشنبه ۱۲ رجب سال ۷۱۴ هـ. ق. ذکر کرده اند و از آنجا که ماده تاریخ را در تاریخ تولدش آورده اند، آشکار می شود که این تاریخ درست است زیرا به حساب ابجد برابر است با شماره ۷۱۴، که همان تاریخ تولد مذکور است.نقل شده است: در شب تولد میر سید علی، برای نظام الدین یحیی الغوری خراسانی (متوفای ۷۵۲ هـ. ق.) اتفاق جالبی رخ داده است او خضر و الیاس را در عالم رؤیا مشاهده نمود، در حالی که جامه های زیبایی در دست داشته و به سوی منزل سید شهاب الدین همدانی ، پدر میر سید علی می روند و یادآور گردیده اند: امشب در آن مکان پسری دیده به جهان گشوده که مقامی بسیار عالی به دست خواهد آورد و این جامه ها را به عنوان تبریک برایش می بریم. زادگاه میر سید علی، همدان است و در آن شکی نیست. خود او هم در برخی مکتوبات، خویش را همدانی نامیده است. شیخ یعقوب صرفی گفته است:آن همدان مولد و ختلان وطن• • • شیوه او طی زمین و زمنسید علی در دو بیت شعر، خویشتن را این گونه معرفی کرده است:پرسید عزیزی که اهل کجایی• • • گفتم: به ولایت علی کز همدانمنی زان همدانم که ندانند علی را• • • من زان همدانم که علی را همه دانمامیر سید محمد نوربخش در «صحیفة الاولیا» وی را الوندی المولد می داند:دگر شیخ شیخم (سید محمد نوربخش شاگرد خواجه اسحاق علیشاهی ختلانی بوده که او در مکتب سید علی همدانی تربیت شده است، از این جهت می گوید: شیخ شیخم یعنی استاد استادم.) که او سید است• • • علی نام و الوندی المولد استو این کلمات مجازا برای همدان آورده شده است زیرا این شهر در دامنه کوه الوند واقع شده است. صاحب رساله مستورات، از قول شیخ سعید حبشی گفته است: وی در رؤیایی دیده که رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم فرمود: بعد از هجرت من ـ هفتصد و سیزده یا چهارده سال ـ در سرزمین عراق ، عجم، در شهر همدان آن ستاره (سید علی)، طلوع خواهد نمود، تولد سید علی هنگامی روی داد که سلطان محمد خدابنده (اولجایتو)، هشتمین پادشاه از سلاطین مغول ایلخانی، بر بخش هایی از ایران فرمان روایی می نمود و در آن زمان جمال الدین آق قوش (آغوش) حاکم سابق تریپولی بر نواحی شمال غرب و غرب ایران حکومت می کرد.


کلمات دیگر: