روح القدس

در ادیان مختلف همانند یهود، مسیحیت و اسلام از روح القُدُس یاد شده است.
مسیحیت
تثلیث
اسلام
سپنتا مینیو Spentä Mainyu یا روحِ سپنتا یا روح القدس در مزدیسنا و اسطوره شناسیِ ایران باستان نیرویِ زندگی و تجسمِ خوبی و نور است. او همزادِ انگره مینیو (اهریمن)، نیروی تاریکی است و با او در نبردی ابدی است. سپنتا مینیو محافظِ چیزها و موجودات از آسمان، آب، زمین، گیاهان و کودکانِ هنوز به دنیا نیامده است.
بر اساس آیه دوم و سوم فصل اول کتاب پیدایش روح خدا (روح القدس) بهمراه خدای پدر و کلام زنده خدا (عیسی مسیح) در زمان پیدایش هستی حضور داشته اند و هر سه یک ذات هستند و لذا روح القُدُس به همین ترتیب شخصیت سوم تثلیث و خدا است. مسیحیان ایمان دارند که خدا در ذات خود واحد است، اما در عین حال، همواره در عین ذات واحد، در سه شخصیت وجود دارد که هر سه کاملاً خدا هستند.
روح القدس یکی ازفرشتگان مقرب است که درقرآن به نام جبرائیل نامیده شده است. (بنابر یکی از تفاسیر) القاب دیگر ایشان عبارتند ازروح الامین-شدیدالقوی-ذومره-امین وحی-(فرشته وحی)مسوول عالم ذر البته مفسرینی نیز روح القدس را جدای جبراییل امین دانسته اند و وی را مسوول وحی در تمام سطوح (زنبور عسل و …)

روح القدس (دین). روحُ القُدُس (دین)(Holy Spirit)
اُقنوم (به معنی جوهر، شخصیت، خرد) سوم از تثلیث مسیحی در کنار دو دیگر، اب و ابن، خدای پدر و خدای پسر (عیسی). نیز مشهور به پاراکله (فارقلیط) (از یونانی به معنی «تسلی بخش»). معمولاُ به صورت کبوتری سفید تصویر می شود. در عهد عتیق، روح القدس نفخۀ حیات بخش الهی است. در عهد جدید، مسیحیان معتقدند که کار عیسی امکان تولد روح القدس را در انسان پدید آورد و روح القدس خدای جان بخشی است که در کار دنیا دست و دخالت دارد. هنگام تعمید عیسی، یوحنای معمدان گفت که او با آب تعمید می دهد، ولی عیسی با روح القدس. این اتفاق، در اعتقاد مسیحیان، مؤمنان را وارد زندگی تازه می کند و وقتی اعتقادنامۀ نیقیه را می گویند ایمانشان را به روح القدس تأیید می کند. به روایت انجیل ها، عیسی پیش از ترک حواریانش از آنان خواست که کار او را ادامه دهند. او سوگند خورد که همیشه در کنارشان خواهد ماند و روح القدس را برای الهام بخشی و تسلی و هدایت آن ها خواهد فرستاد. آن ها حضور روح القدس را در روز عید یهودی شاووعوت (عید پنجاهه) احساس کردند و از آن پس زندگی شان تغییر کرد. هنگامی که برای موعظه، شفای بیماران و دعوت مردم به دین مسیح از جایی به جایی می رفتند، دست هدایتگر روح القدس را پشتیبان خود احساس می کردند. بسیار کسانی هم که به دین جدید گرویدند، اعتقاد پبدا کردند که به واسطۀ تعمید و دست گذاری، روح القدس در آن ها حلول می کند. عید مسیحی پنجاهه یادروز کلیسای مسیحی به شمار می رود و شش هفته پس از عید قیام/فصح در یکشنبۀ سفید برگزار می گردد. پنجاهه عید گرامی داشت اعطای روح القدس به بشر، حضور خدا در درون انسان و عمل خداوند در زمین است. به سبب سنت دیرینۀ تعمید در عید پنجاهه این روز به یکشنبۀ سفید نیز شهرت یافته، زیرا تعمیدشوندگان جامۀ سپید به تن می کردند. در قرآن چهار بار به این نام اشاره شده است (بقره: ۸۷؛ ۲۵۳؛ مائده: ۱۱۰؛ نحل: ۱۰۲). برخی مفسران مسلمان روح القدس را «اسم اعظم» می دانند و برخی دیگر برآنند که مراد از آن جبرئیل است.

روح القدس (نشریه). روحُ القُدُس (نشریه)
نشریۀ سیاسی، اجتماعی، انقلابی، چاپ تهران. به مدیریت شیخ احمد تربتی (ملقب به سلطان العلمای خراسانی) و از روزنامه های معروف صدر مشروطیت بود که دوبار توقیف شد. از ۲۵ جمادی الثانی ۱۳۲۵/۱۲ مرداد ۱۲۸۶ تا ۱۷ جمادی الاول ۱۳۲۶/۲۷ خرداد ۱۲۸۷ هفتگی منتشر می شد و آخرین شمارۀ آن شمارۀ ۲۸ سال اول بود. دیدگاه های اصلاح طلبانه داشت و به سبب مقاله های تند و انقلابی مورد توجه بسیاری از آزادی خواهان بود و دربار و حکومت را سخت می آزرد. در شمارۀ سیزدهم (۲۹ رمضان ۱۳۲۵)، مقالۀ جنجالی «نطق غیبی یا اشارۀ لاریبی» چاپ شد که در آن محمدعلی شاه را قصاب خوانده و با اشاره به داستان انقلاب فرانسه و سرنوشت لوئی شانزدهم (که با گیوتین کشته شد) به مرگ تهدیدش کرده بود. نخستین محاکمۀ رسمی یک روزنامه در دورۀ مشروطه محاکمۀ روح القدس بود. بار دوم هم پس از حمله به مجلس و تعطیل عمومی مطبوعات توقیف شد. در زیر نام و نشان نشریه، این جمله چاپ می شد: «جریده ای است آزاد، علمی، سیاسی و پولتیک بحث می نماید و ابداً شئونات و عناوین ظاهری، مانع از اظهار مطلب نخواهد بود». در ۱۳۶۳، دورۀ روح القدس تجدید چاپ شد.

[ویکی شیعه] رُوح ُ القُدُس به معنای روح پاک از موجودات مقرب الهی است. این کلمه در کتاب مقدس، قرآن و جوامع حدیثی متعدد بکار رفته است. درباره حقیقت روح القدس و اینکه اشاره به چه موجودی است، چند نظر در میان نظریه پردازان اسلامی و مسیحی ارائه شده که از جمله می توان به جبرئیل، موجودی از عالم امر خداوند، انجیل، اسم اعظم خدا، عقل فعال، روح الارواح، اقنوم سوم و موجودی بالاتر از ملائکه اشاره کرد. در منابع دینی کارویژه هایی از جمله خلقت حیات و آفرینش موجودات، ابلاغ پیام خدا به پیامبران، یاری رساندن به مؤمنان، وسیله عبادت و توبه به درگاه خداوند، مبدأ علم انبیا و منشأ القاء حکم و علم به اهل بیت (ع) و اولین شفاعت کننده در روز قیامت به روح القدس نسبت داده شده است.
روح القدس به معنای روح پاک (Holy spirit)، نام خاص یکی از موجودات مقرب الهی است که از عیب ها و نفص ها منزه است. این کلمه از دو واژه «روح» به معنای روان، جان و نسیم و «القدس» به معنای برکت، طهارت و پاکی ترکیب یافته است. این واژه در کتاب های آسمانی ادیان ابراهیمی به ویژه مسیحیت و اسلام آمده و مصادیقی از جمله جبرئیل، اقنوم سوم، نیروی غیبی در وجود همه مومنان، روحی که بر مریم مقدس وارد شد، برای آن ذکر شده است.
بعضی دلیل این نام گذاری را به حیات بخشی و تقدیس قلوب مؤمنین توسط روح القدس مرتبط دانسته اند و به سبب علاقه روح القدس به خدا و مسیح به او نام های روح الله و روح مسیح نیز داده شده است.