حلیم

wiki: حلیم

wiki: حلیم (فیلم)

wikijoo: حلیم

wikifeqh: کیفر مجرمان عجله ای به خرج نمی دهد. روحی بزرگ دارد و بر احساسات خویش مسلط است. «راغب» در «مفردات» می گوید: «حلم» به معنای خویشتن داری به هنگام هیجان غضب است، و از آنجا که این حالت از عقل و خرد ناشی می شود گاه به معنای عقل و خرد نیز به کار رفته، و گر نه معنای حقیقی «حلم» همان است که در اول گفته شد. ضمناً از این توصیف استفاده می شود که خداوند بشارت بقای این فرزند را تا زمانی داده که به سنی قابل توصیف به «حلم» برسد، و چنان که در آیات بعد آمده، او مقام حلیم بودن خود را به هنگام ماجرای «ذبح» نشان داد، همان گونه که ابراهیم(علیه السلام) نیز حلیم بودن خود را در آن هنگام، و هم در موقع آتش سوزی آشکار ساخت. قابل توجّه این که واژه «حلیم» پانزده مرتبه در قرآن مجید استعمال شده، و غالباً وصفی است برای خداوند جز در دو مورد که توصیفی برای ابراهیم(علیه السلام) و فرزندش در کلام خدا آمده است، و در یک مورد که توصیفی است برای شعیب(علیه السلام) از زبان دیگران. و «حَلِیم» بودن خدا، اشاره به مسأله آمرزش گناهان، و عدم تعجیل در عقوبت بندگان است.
به کسر اوّل بردباری. ضیط نفس (مفردات) قاموس آن را بردباری و عقل گفته است. صحاح نیز آن را بردباری گفته. راغب گوید: بعضی آن را عقل گفته‏اند ولی معنای اصلی آن عقل نیست بلکه عقل از مسبّبات آن است یعنی آن است یعنی عقل از بردباری است . مؤید قول راغب آیه است این آیه درباره اسمعیل است و چند آیه بعد از آن، داستان ذبح اسمعیل آمده که به پدرش گفت «سَتَجِدُنی اِنْ شاءَاللّهُ مِنَ الصّابِرینَ» و آن وقت معلوم شد که اسمعیل واقعاً حلیم و بردبار است. ایضاً اگر حلیم به معنی عاقل باشد در آیاتی نظیر باید گفت معنی آن «واللّه علیم عاقل» است حال آنکه عاقل از اسماء حسنی نیست و حتی در دعای جوشن کبیر هم نیامده است با آنکه شامل هزار اسم می‏باشد . ایضاً در نهج البلاغه خطبه 14 هست: «خَفَّتْ عُقُولُکُمْ وَ سَفِهَتْ حُلذُمُکُمْ» از مقابله حلوم با عقول معلوم می‏شود که حلم غیر از عقل است . * حلم (بر وزن عنق و قفل) چیزی است که در خواب دیده شود (قاموس) در اقرب گوید: لکن غالباً در خواب پریشان و قبیح یه کار می‏رود چنانکه رؤیا در خواب خوب. مراد از حلم در آیه بلوغ اطفال است که به آن احتلام نیز گویند معنی آیه چنین است: و چون کودکان به بلوغ رسیدند باید اجازه بگیرند. راغب حلم را در آیه شریفه از حلم (به کسراوّل) گرفته و گوید: بلوغ حلم، رسیدن به حالی است که می‏تواند حلم و بردباری داشته باشد . * ممکن احلام جمع حلم به معنی بردباری و یا جمع حلم به معنی خواب باشد در صورت اوّل منظور تأنی و دقّت است یعنی یا دقّت و تفکّرشان به این، امر می‏کند یا قومی طغیانگراند و در صورت دّوم گویا منظور خیالات است زیرا خوابهای پریشان نیز یک نوع خیال‏اند. * اضغاث مختلط هاست احلام جمع حلم به معنی خوابهای آشفته است چنانکه از اقرب نقل شد یعنی گفتند: خوابهای در هم و برهم و آشفته است و ما به تعبیر چنین خوابها واقف نیستیم. در این آیه خوابهای پریشان به دسته‏های علف و غیره تشبیه شده است .
بردبار. این کلمه از اسماء حسنی و صیغه مبالغه است و معنی آن درباره خدا چنانکه طبرسی ذیل آیه 225 بقره گوید: مهلت دهنده است «وَاللّه غَفُورٌ حَلیم»: خدا چاره ساز و مهلت دهنده است، به گناهکاران مهلت نی دهد و در عذاب آنها عجله نمی‏کند. ناگفته نماند مهلت دادن یک نوع بردباری است. پس خدا حلیم است یعنی در عقوبت عجله و در هر نادانی بنده، غضب نمی‏کند. حلیم مجموعاً 15 بار در قرآن شریف استعمال شده، 11 بار درباره ابراهیم، اسمعیل، و شعیب. ، .