کلمه جو
صفحه اصلی

جرجی زیدان

فرهنگ فارسی

ابن حبیب زیدان مورخ و روزنامه نگار و داستان نویس و لغوی معروف عرب در ماه تشرین ۱۸۶۱ م . برابر ۱۲۸۷ ه. در یک خاندان مسیحی عرب در بیروت بدنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را در مدارس آنجا فرا گرفت و در کودکی چندی به نقاشی و زبان انگلیسی پرداخت آنگاه بتحصیل طب و پس از آن بدارو سازی در دانشکده امریکایی بیروت اشتغال یافت و چون لازمه فرا گرفتن دارو سازی آموختن زبان لاتین بود آن زبان را نیز بحد کامل فرا گرفت .

لغت نامه دهخدا

جرجی زیدان. [ ج ُ زَ ] ( اِخ ) ابن حبیب زیدان. مورخ و روزنامه نگار و داستان نویس و لغوی معروف عرب ، در ماه تشرین ( اکتبر ) 1861 م. / 1278 هَ. ق. در یک خاندان مسیحی عرب در بیروت بدنیا آمد، و تحصیلات مقدماتی را در مدارس آنجا فراگرفت و در کودکی چندی به نقاشی و زبان انگلیسی پرداخت آنگاه بتحصیل طب و پس از آن به داروسازی در دانشکده امریکایی بیروت اشتغال یافت و چون لازمه فراگرفتن داروسازی آموختن زبان لاتین بود آن زبان را نیز بحد کامل فراگرفت. وی پس از بپایان رساندن تحصیلات خود بر اثر فشار عمال دولت عثمانی بقاهره رفت و به نوشتن مجله ، «الزمان » پرداخت. جرجی زیدان ابتدا میخواست در دانشکده قاهره مشغول تحصیل شود اما موفق نشد و در سال 1884 م. با ژنرال گردون حاکم انگلیسی سودان بعنوان مترجم انگلیسی و عربی به خرطوم رفت و در جنگهای احمد مهدی سودانی حضور یافت و پس از پایان آن آشوب سفری به لندن کرد وپس از بازگشت به قاهره با مجله معروف «المقتطف » همکاری کرد و کمی بعد از آن کار کناره گرفت و در سال 1889 م. کتابی بنام «تاریخ الماسونیه العام » ( تاریخ فراماسونها ) انتشار داد و در ضمن در مدرسه داروسازی قبطی های قاهره تدریس میکرد. او بسال 1892 م. مجله معروف ماهانه «الهلال » را انتشار داد که تاکنون توسط فرزندانش منتشر میشود. جرجی زیدان مدتی در بیروت بتدریس دو زبان «عبرانی » و «سریانی » پرداخت و سرانجام درقاهره بتألیف کتب خود مشغول شد تا این که بسال 1914م. برابر 1337 هَ. ق. بر اثر سکته دماغی در قاهره درگذشت. جرجی زیدان نخستین نویسنده عرب است که بسبک نویسندگان اروپایی موضوعات تاریخی و علمی اسلامی رابصورت داستان ( رمان ) انتشار داد و اکثر این داستانها به فارسی ترجمه شده است. او را تألیفات بسیاری است که از آن جمله است : 1 - تاریخ آداب اللغة العربیة.در چهار جلد. 2 - تاریخ التمدن الاسلامی در پنج جلد . 3 - علم الفراسة الحدیث. 4 - روایات تاریخ الاسلام. 5 - تاریخ مصر الحدیث. 6 - تاریخ العرب قبل الاسلام. 7 - الفلسفة اللغویة و الالفاظ العربیة. 8 - تاریخ انگلترا. 9 - التاریخ العام منذ الخلیقة الی الان. 10 - تاریخ الیونان و الرومان. 11 - طبقات الامم و السلاسل البشریة. و صدها مقاله به عربی درباره اسلام و مسلمانان که تحقیقات وی مورد تصدیق دانشمندان قرار گرفته است. ( از معجم المؤلفین و الموسوعه و مقدمه ترجمه تاریخ تمدن جرجی زیدان ).

دانشنامه عمومی

جُرجی زیدان (۱۴ دسامبر ۱۸۶۱، بیروت - ۲۲ ژوئیهٔ ۱۹۱۴، قاهره) تاریخ نگار، داستان نویس، و روزنامه نگار عرب زبان لبنانی است که برای نوشتن ۲۳ رمان تاریخی و تأسیس نشریهٔ الهلال معروف است. طی نهضت بیداری عرب ها و شکل گیری جنبش النهضة، قصد او از نوشتن رمان های تاریخی، آشنا نمودن مردمان عرب با فرهنگ و تاریخ خود بوده است.
روش شناسی جرجی زیدان در نگارش تاریخ تمدن اسلامی
وی در ۱۱ جمادی الثانی ۱۲۷۸ در خانواده ای تنگدست و مسیحی در بیروت به دنیا آمد. پدرش، حبیب، از اهالی روستای عَین عَنّوب بود که همراه خانواده اش به بیروت مهاجرت کرده و در آنجا در اغذیه فروشی کار می کرد. وی که خود بی سواد بود و فقط خواندن و نوشتن و حساب و کتاب مقدماتی را ضروری می دانست، زیدان را در پنج سالگی به مدرسه فرستاد تا در آینده در اداره اغذیه فروشی به او کمک کند. زیدان، پس از دو سال، به مدرسه رفت و در آنجا حساب، صرف و نحو، خوش نویسی و کمی زبان فرانسه آموخت. در یازده سالگی، با اصرار پدرش، تحصیل را رها کرد.
زیدان یک سال واندی در اغذیه فروشی نزد پدرش، و سپس دو سال در یک کارگاه کفاشی کار کرد، اما دوباره نزد پدرش بازگشت. در پانزده سالگی به مدرسه ای شبانه رفت و در مدت چهار ماه، با تلاش بسیار، زبان انگلیسی آموخت. در همان زمان، تألیف فرهنگی انگلیسی به عربی را آغاز کرد که ناتمام ماند. در اغذیه فروشی با بزرگانی نظیر ابراهیم الیازجی (منتقد، شاعر، روزنامه نگار و محقق) و عبداللّه بستانی (شاعر، روزنامه نگار و نمایشنامه نویس) آشنا شد و به عضویت گروه «جمعیة شمس البِرّ»، شعبه ای از جمعیت جوانان مسیحی در انگلستان، درآمد و در این گروه، با یعقوب صروف (روزنامه نگار، مترجم و داستان نویس)، سلیم البستانی (روزنامه نگار و داستان نویس)، و اسکندر البارودی (به عربی: اسکندربن نقولابن سمعان بن مرادبارودی)آشنا شد. با تشویق ها و راهنمایی های بارودی، تصمیم گرفت به دانشکده پزشکی برود. دو ماه دروس مقدماتی را نزد بارودی خواند و در ۱۲۹۸ در رشته پزشکی به کالج پروتستان سوری راه یافت و در سال اول، شاگرد ممتاز شد. در اوایل سال دوم، زیدان و دانشجویان دیگر در اعتراض به کاستی های دانشکده و برای احقاق حقوق خود و هواداری از استادی که به علت سخنرانی دربارهٔ داروینیسم اخراج شده بود، از رفتن به کلاس خودداری کردند. پس از کشمکش های بسیار، دانشکده تصمیم گرفت دانشجویان معترض را اخراج کند.
سپس او در رشته داروسازی امتحان داد و چندی در این رشته درس خواند، ولی آن را نیمه کاره رها کرد و برای ادامه تحصیل به مصر رفت، وی قبل از سفر به مصر به عضویت فراماسونری درآمده بود. در ابتدا قصد داشت در مصر در رشته پزشکی ادامه تحصیل دهد؛ اما، با پیشنهاد صاحب روزنامه الزمان، یک سال در آنجا مشغول بکار بود. در همان سال در حمله انگلیس به سودان، برای درهم شکستن قیام محمد احمدبن عبداللّه معروف به مهدی سودانی، در سمت مترجم امنیتی به ارتش انگلستان پیوست. در ۱۳۰۲ به بیروت بازگشت و به فراگیری زبان عبری و زبان سریانی پرداخت و به عضویت المجمع العلمی الشرقی درآمد. در ۱۳۰۳، اولین کتاب وی، با عنوان الالفاظ العربیة و الفلسفة اللغویة، در بیروت به چاپ رسید و به سبب انتشار آن، او عضو انجمن سلطنتی آسیایی گردید. در همان سال، به لندن سفر کرد و با آثار مستشرقان آشنا شد. پس از بازگشت به قاهره، در زمستان همان سال به پیشنهاد یعقوب صروف و فارِس نَمِر، در مجله المقتطف استخدام گردید. وی بیشتر به کارهای اجرایی می پرداخت، به طوری که در مدت یک سال و نیم همکاری، فقط یک مقاله در آنجا به چاپ رساند. در ۱۳۰۶، از سمت خود کناره گیری کرد و دو سال در مدرسه العبیدیة الکبری'، به عنوان معلم ارشد، به تدریس زبان عربی پرداخت. در ۱۳۰۸ ازدواج کرد و با مشارکت یکی از دوستانش، چاپخانه کوچکی تأسیس کرد که سال بعد، با کناره گیری شریکش، به تنهایی اداره آن را برعهده گرفت. وی در اواخر ۱۳۰۹، مجله الهلال را تأسیس نمود.

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:زیدان ، جرجی (بیروت ۱۸۶۱ـ۱۹۱۴)

نقل قول ها

جرجی زیدان (۱۸۶۱–۱۹۱۴)؛ نویسنده، روزنامه نگار، ویراستار و آموزگار لبنانی.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] جرجی زیدان ، ادیب ، مورخ و روزنامه نگار لبنانی است.
وی در ۱۱ جمادی الاخره ۱۲۷۸ در خانواده ای تنگدست و مسیحی در بیروت به دنیا آمد.
دوران کودکی
پدرش ، حبیب ، از اهالی روستای عَین عَنّوب بود که همراه خانواده اش به بیروت مهاجرت کرده و در آن جا در اغذیه فروشی کار می کرد.
← مدرسه کشیش
او در اغذیه فروشی با بزرگانی نظیر ابراهیم الیازجی (منتقد، شاعر ، روزنامه نگار و محقق ) و عبداللّه بستانی (شاعر، روزنامه نگار ونمایشنامه نویس ) آشنا شد و به عضویت گروه «جمعیة شمس البِرّ»، شعبه ای از جمعیت جوانان مسیحی در انگلستان ، در آمد و در این گروه ، با یعقوب صروف (روزنامه نگار، مترجم و داستان نویس )، سلیم البستانی (روزنامه نگار و داستان نویس )، و اسکندر البارودی آشنا شد.
← دانشکده پزشکی
...


کلمات دیگر: