سندرم کریگلر نجار (به انگلیسی: Crigler–Najjar syndrome) یک بیماری ژنتیکی بسیار نادر است با شیوع یک مورد در هر یک میلیون تولد که دو نوع دارد. در این سندرم نقص در کونژوگه کردن بیلی روبین در کبد است.
تشخیص بیماری CNS با اندازه گیری سطح بیلی روبین و اندازه گیری سطح آنزیم گلوکورونیل ترانسفراز در بافت کبدی پس از بیوپسی می باشد.
استفاده از فوتوتراپی (نوردرمانی) در سنین بالای چهار سال به دلیل اینکه ضخامت پوست مانع از تأثیر نور بر بیلی روبین سرم می شود سود زیادی ندارد . نور موجب تبدیل بیلی روبین به ارزوفرمهای محلولتر در آب می شود .
ترکیبات کلسیم و کربنات خوراکی با پیوند با بیلی روبین داخل روده مانع از بازجذب بیلی روبین از روده می شوند.
به نظر می رسد هر دو تیپ این سندرم الگوی وراثتی اتوزومال مغلوب دارند .
در حالت طبیعی صفرا کدر، در نوع یک (سندرم CNS) صفرا بیرنگ و در نوع دو آن رنگی است.
روش های ژنتیک برای درمان این بیماری در راهند.
هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز پس از تخریب به یک مولکول هم و اسید آمینه تجزیه می شود. حلقه هم نیز تجزیه شده و تبدیل به یک مولکول بیلی وردین و نهایتاً تبدیل به بیلی روبین می شود. این بیلیروبین، بیلی روبین غیر کونژوگه بوده و در آب نامحلول می باشد لذا در ادرار و صفرا دفع نمی شود ولی محلول در چربی بوده لذا از سد خونی-مغزی و جفت عبور می کند (آسیب به مغز و جنین). بیلی روبین غیر کونژوگه در داخل کبد توسط آنزیم UDP گلوکورونیل ترانسفراز با ۲ مولکول اسید گلوکورونیک پیوند برقرار کرده و تبدیل به بیلی روبین کنژوگه می شود . بیلی روبین کنژوگه محلول در آب می باشد. بیلی روبین بعد از کونژوگاسیون وارد صفرا شده و از آنجا وارد روده باریک شده دفع می گردد.
CNS نوع ۱ با بالا بودن شدید بیلی روبین غیرکونژوگه در حد ۲۰ تا ۴۵ مشخص می شود . بیماری در دوره نوزادی ظاهر شده و تا پایان عمر باقی می ماند.مشکل اصلی اینها فقدان آنزیم کبدی گلوکورونیل ترانسفرازاست.اغلب بیلی روبین بالا باعث آسیب دائمی به دستگاه عصبی ( اصطلاحاً به نام کرن ایکتروس )می شود . زردی jaundice چند روز پس از تولد آغاز می شود . اگر پیوند کبد انجام نشود بعلت ایجاد آنسفالوپاتی بیلی روبین دیررس که غالباً متعاقب یک بیماری تب دار روی می دهد، بیمار فوت می کند . اگر بیمار دچار آسیب عصبی نشده باشد انجام این اقدامات باعث بهبودوضعیت بیماران خواهد شد: نوردرمانی ( نور آبی یا سفید ۱۲ ساعت در روز)، ترانسفوزیون خون، مهارکننده های آنزیم هم اکسیژناز مانند protoporphyrin و tin-mesoporphyrin، ترکیبات کلسیم خوراکی، پیوند کبد زودرس
در این بیماری نیز کمبود آنزیم گلوکورونیل ترانسفراز داریم ( حدود ۱۰٪ انسان سالم) ولی شدت کمبود خفیف تر از نوع ۱ است لذا بیلی روبین خیلی بالا نیست و مشکلات نورولوژیک (کرن ایکتروس) در اینها شایع نیست .اگر چه معمولاً این بیماری را در سنین شیرخوارگی تشخیص می دهند اما گاهی تا سن جوانی هم تشخیص داده نمی شود. با تجویز فنوباربیتال (محرک آنزیم ترانسفراز)، می توان سطح بیلی روبین سرم را به ۳ تا ۵ رساند. اگرچه بروز مشکلات عصبی در این نوع اندک است اما زردی نه تنها در شیرخوارگی، بلکه در بالغین، غالباً در شرایط بیماری همراه، گرسنگی، یا بعلت سایر عواملی که بطور موقت زردی را افزایش می دهند، رخ داده است . درمان با فنو باربیتال بطور گسترده به کار می رود. یک دوز دارو هنگام خواب غالباً برای نگهداری غلظت بیلی روبین پلاسما در حد طبیعی کافی می باشد.
تشخیص بیماری CNS با اندازه گیری سطح بیلی روبین و اندازه گیری سطح آنزیم گلوکورونیل ترانسفراز در بافت کبدی پس از بیوپسی می باشد.
استفاده از فوتوتراپی (نوردرمانی) در سنین بالای چهار سال به دلیل اینکه ضخامت پوست مانع از تأثیر نور بر بیلی روبین سرم می شود سود زیادی ندارد . نور موجب تبدیل بیلی روبین به ارزوفرمهای محلولتر در آب می شود .
ترکیبات کلسیم و کربنات خوراکی با پیوند با بیلی روبین داخل روده مانع از بازجذب بیلی روبین از روده می شوند.
به نظر می رسد هر دو تیپ این سندرم الگوی وراثتی اتوزومال مغلوب دارند .
در حالت طبیعی صفرا کدر، در نوع یک (سندرم CNS) صفرا بیرنگ و در نوع دو آن رنگی است.
روش های ژنتیک برای درمان این بیماری در راهند.
هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز پس از تخریب به یک مولکول هم و اسید آمینه تجزیه می شود. حلقه هم نیز تجزیه شده و تبدیل به یک مولکول بیلی وردین و نهایتاً تبدیل به بیلی روبین می شود. این بیلیروبین، بیلی روبین غیر کونژوگه بوده و در آب نامحلول می باشد لذا در ادرار و صفرا دفع نمی شود ولی محلول در چربی بوده لذا از سد خونی-مغزی و جفت عبور می کند (آسیب به مغز و جنین). بیلی روبین غیر کونژوگه در داخل کبد توسط آنزیم UDP گلوکورونیل ترانسفراز با ۲ مولکول اسید گلوکورونیک پیوند برقرار کرده و تبدیل به بیلی روبین کنژوگه می شود . بیلی روبین کنژوگه محلول در آب می باشد. بیلی روبین بعد از کونژوگاسیون وارد صفرا شده و از آنجا وارد روده باریک شده دفع می گردد.
CNS نوع ۱ با بالا بودن شدید بیلی روبین غیرکونژوگه در حد ۲۰ تا ۴۵ مشخص می شود . بیماری در دوره نوزادی ظاهر شده و تا پایان عمر باقی می ماند.مشکل اصلی اینها فقدان آنزیم کبدی گلوکورونیل ترانسفرازاست.اغلب بیلی روبین بالا باعث آسیب دائمی به دستگاه عصبی ( اصطلاحاً به نام کرن ایکتروس )می شود . زردی jaundice چند روز پس از تولد آغاز می شود . اگر پیوند کبد انجام نشود بعلت ایجاد آنسفالوپاتی بیلی روبین دیررس که غالباً متعاقب یک بیماری تب دار روی می دهد، بیمار فوت می کند . اگر بیمار دچار آسیب عصبی نشده باشد انجام این اقدامات باعث بهبودوضعیت بیماران خواهد شد: نوردرمانی ( نور آبی یا سفید ۱۲ ساعت در روز)، ترانسفوزیون خون، مهارکننده های آنزیم هم اکسیژناز مانند protoporphyrin و tin-mesoporphyrin، ترکیبات کلسیم خوراکی، پیوند کبد زودرس
در این بیماری نیز کمبود آنزیم گلوکورونیل ترانسفراز داریم ( حدود ۱۰٪ انسان سالم) ولی شدت کمبود خفیف تر از نوع ۱ است لذا بیلی روبین خیلی بالا نیست و مشکلات نورولوژیک (کرن ایکتروس) در اینها شایع نیست .اگر چه معمولاً این بیماری را در سنین شیرخوارگی تشخیص می دهند اما گاهی تا سن جوانی هم تشخیص داده نمی شود. با تجویز فنوباربیتال (محرک آنزیم ترانسفراز)، می توان سطح بیلی روبین سرم را به ۳ تا ۵ رساند. اگرچه بروز مشکلات عصبی در این نوع اندک است اما زردی نه تنها در شیرخوارگی، بلکه در بالغین، غالباً در شرایط بیماری همراه، گرسنگی، یا بعلت سایر عواملی که بطور موقت زردی را افزایش می دهند، رخ داده است . درمان با فنو باربیتال بطور گسترده به کار می رود. یک دوز دارو هنگام خواب غالباً برای نگهداری غلظت بیلی روبین پلاسما در حد طبیعی کافی می باشد.
wiki: نشانگان کریگلر نجار