کلمه جو
صفحه اصلی

شعر نیمایی

دانشنامه عمومی

شعر نیمایی سبکی از شعر معاصر فارسی است که نخستین نمونه شعر نو در ادبیات فارسی بوده و برآمده از نظریه ادبی نیما یوشیج شاعر معاصر ایرانی است.
نوع تغزل آزاد که شاعر در آن به گونه ای عرفان زمینی دست پیدا کرده است.
منظومه ای بلند و موزون که در آن مشکل قافیه پس از هر چهار مصراع با یک مصراع آزاد حل شده است.
توجه شاعر به واقعیت های ملموس و در عین حال نگرشی عاطفی و شاعرانهٔ او به اشیا.
فرق نگاه شاعر با شاعران گذشته و تازگی و دور بودن آن از تقلید.
نزدیکی آن، در پرتو شکل بیان محاوره ای، به ادبیات نمایشی (دراماتیک).
سیر آزاد تخیل شاعر در آن.
بیان سرگذشت بی دلی ها و ناکامی های خود شاعر که به طرز لطیفی با سرنوشت جامعه و روزگار او پیوند یافته است.
تحولی که نیما انجام داد در دو حوزه فرم و محتوای شعر کلاسیک فارسی بود. با انتشار شعر افسانه نیما مانیفست شعر نو را مطرح کرد که تفاوت بزرگ محتوایی با شعر سنتی ایران داشت.
«باتوجه به مقدمهٔ کوتاهی که خود نیما بر این شعر نوشته است ویژگی های «افسانه» را به شرح زیر می توانیم برشمریم:
روح غنایی و مواج افسانه و طول و تفصیل داستانی و دراماتیک اثر منتقد را بر آن می دارد که بر روی هم بیش از هر چیز تأثیر نظامی را بر کردار و اندیشهٔ نیما به نظر آورد حال آن که ترکیب فلسفی و صوری و به ویژه طول منظومه، زمان سرودن آن، کیفیت روحی خاص شاعر به هنگام سرودن شعر، ذهن را به ویژگی های شعر «سرزمین بی حاصل»، منظومهٔ پرآوازهٔ تی.اس. الیوت شاعر و منتقد انگلیسی منتقل می کند که اتفاقاً سرایندهٔ آن هم زمان نیما و در نقطهٔ دیگر از جهان سرگرم آفرینش مهم ترین منظومهٔ نوین در زبان انگلیسی بود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] علی اسفندیاری که در شعر فارسی با نام «نیما یوشیج» شناخته شده است، آغازگر راستین شعر نو است. به همین جهت شعرنو را شعر نیمایی نیز گفته اند و او را «پدر شعر نو» نامیده اند. نیما این حقیقت را دریافته بود که یک شبه نمی توان شعر را از قید و بند مستحکم هزار ساله عروض رها کرد.
۱) عواملی مثل آشنایی با فرهنگ غرب اعزام دانشجو به خارج، رواج روزنامه و رزونامه نگاری، ایجاد دارالفنون و... که زمینه انقلاب مشروطیت را در ایران فراهم کرد؛ لزوم تجدید نظر در ادبیات را نیز، ایجاد کرد. البته احساس نیاز به تحول در ادبیات فارسی بی سابقه نبود اما کمیت و کیفیت آن تفاوت اساسی با تحولات سده اخیر داشت.۲) کوشش برای تجدد در شعر، چیزی نیست که با نیما یا مشروطه آغاز شده باشد. خاقانی، نظامی و اقمارشان در قیاس با شاعران قبل از خود عالماً و عامداً شیوه شعر را مورد تجدید نظر قرار دادند.۳) کوشش صوفیه یکی از بزرگترین قدم ها در حوزه تجدد شعر فارسی بوده است. اقدام شاعران سبک هندی که تمام توجه شان به تازگی خیال بود نیز تلاشی در این راستا بود؛ اما از آنجا که هر یک از این اقدام ها از بینشی یک بعدی سرچشمه می گرفت با توفیق همراه نبود.
امین پور، قیصر، سنت و نوآوری در شعر معاصر، علمی و فرهنگی، ۱۳۸۴، چاپ دوم، ص۴۷۴.
ریشه تغییر نگرش معاصر را باید در تغییر نگرش نسبت به انسان جستجو کرد. انسانی که قرن ها اسیر سرنوشت و مقهور تقدیر بود چنان به قدرت و توانایی خویش ایمان می آورد که می گوید: انسان خداست/ حرف من این است/ گر کفر محض یا حقیقت محض است این سخن/ انسان خداست. حلاج و سایر متصوفه هم همین می گفتند و حرف و نگرش جدیدی نیست! (احمد شاملو؛ لحظه ها و همیشه)
پدیدآورنده
علی اسفندیاری که در شعر فارسی با نام «نیما یوشیج» شناخته شده است، آغازگر راستین شعر نو است. به همین جهت شعرنو را شعر نیمایی نیز گفته اند و او را «پدر شعر نو» نامیده اند. نیما این حقیقت را دریافته بود که یک شبه نمی توان شعر را از قید و بند مستحکم هزار ساله عروض رها کرد.بنابراین به کلی از عروض فاصله نگرفت. او وزن و قافیه را حفظ کرد اما دست شاعر را در استفاده از آن باز گذاشت و بعد از تلاش و تجربه های شعری پراکنده در سال ۱۳۰۱ «افسانه» را منتشر کرد. این شعر غنایی بلند هر چند از لحاظ بیان و نوع نگرش به زندگی و طبیعت از تازگی برخوردار بود اما، از لحاظ ساختمان و موسیقی شعر تازگی چندانی نداشت.
نخستین شعر نو
...

پیشنهاد کاربران

قالب نثر قدیم ( نثر روان )
قالب به اصطلاح شعر نیمایی و شعر سپید در حقیقت قالب نثر قدیم است که به علت اینکه نیما یوشیج ( شاعر معاصر ) در همین قالب های نثر دلنوشته هایی داشت به نام ایشان مصطلح شده است که کاری اشتباه است.
بر خلاف نظر عدّه ای، با فعالیت نیما، هیچگونه تغییری در قالب نثر روی نداده و نوعی بازگشت به قدیم بوده است!


کلمات دیگر: