مترادف درویش : رهرو، سالک، صوفی، عارف، قلندر، بی چیز، بی نوا، تهیدست، عایل، فقیر، مفلس، نیازمند، زاهد، عزلت گزین، گوشه نشین، معتکف، خاکی
متضاد درویش : توانگر
dervish, fakir, mystic
dervish, mendicant, poor
رهرو، سالک، صوفی، عارف، قلندر ≠ توانگر
بیچیز، بینوا، تهیدست، عایل، فقیر، مفلس، نیازمند
زاهد، عزلتگزین، گوشهنشین، معتکف
خاکی
۱. رهرو، سالک، صوفی، عارف، قلندر
۲. بیچیز، بینوا، تهیدست، عایل، فقیر، مفلس، نیازمند
۳. زاهد، عزلتگزین، گوشهنشین، معتکف
۴. خاکی ≠ توانگر
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) (غلامحسین ...) معروف به درویش خان (1251 - 1305 هَ . ق .). آهنگساز ایرانی و استاد بزرگ تار متولد تهران ، پدرش بشیر طالقانی کارمند اداره ٔ پست و با موسیقی آشنا بود و پسر را در حدود 10 یا 11 سالگی به دسته ٔ موزیک دارالفنون سپرد، درویش ابتدا به آموختن طبل کوچک سپس به شیپور پرداخت و با نت آشنا شد و جزء نوازندگان دسته ٔ مخصوص عزیزالسلطان گردید. درویش همراه عده ای از نوازندگان مسافرتی برای پر کردن صفحه ٔ گرامافون به انگلستان کرد و در 1911 م . نیز سفری برای همین منظور به روسیه نمود. سرانجام در شب چهارشنبه دوم آذر 1305 هَ . ش . در حالیکه با درشکه عازم منزلش بود بسبب تصادم درشکه با اتومبیل درگذشت . درویش مردی آزادمنش و دارای طبعی لطیف و ذوقی سرشار بود وی از مریدان ظهیرالدوله بود و پس از وفات در مقبره ٔ ظهیرالدوله (بین تجریش و دربند) بخاک سپرده شد. درویش بسبب آشنائی با موزیک نظامی در نوازندگی تکنیکی خاص و بدیع داشت و با ابتکارات خود موسیقی ایرانی را تا حدی از حالت یکنواختی خارج ساخت . از کارهای مهمش اضافه کردن یک سیم سفید است به تار، ساختن قطعات ضربی معروف به پیش درآمد از ابتکارات او شمرده شده ، آثار متعددش عبارتند از پیش درآمدها (ماهور، ابوعطا، سه گاه ، شوشتری ،افشاری ، راگ )، رنگها از جمله رنگ اصفهان که آن را برای اپرت پریچهر و پریزاد (اثر رضا شهرزاد) ساخته است ، تصنیفها و کنسرت هائی نیز برای اعانت به مستمندان و آسیب دیدگان ترتیب داده است . (از دائرةالمعارف فارسی ). و رجوع به غلامحسین خان درویش در ردیف خود شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) ابن محمدبن احمد طالوی ، مکنی به ابوالمعالی . ادیب قرن دهم هجری است . رجوع به طالوی در ردیف خود شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) لقب وشهرت عبدالمجید طالقانی خطاط مشهور است . وی در خط شکسته مانند میرعماد در نستعلیق استاد بوده است و این خط را به پایه ای رسانید که تاکنون کسی بدان نتوانسته است برسد. هدایت در مجمع الفصحاء (ج 2 ص 445) درباره ٔ او گوید: وی در کسوت درویشانه از قزوین مسافرت به عراق عجم و در شهر اصفهان کسب کمال کرد و در خط شکسته قدرتی کامل حاصل نمود، بعضی او را بر شفیعا و میرزا حسن رجحان داده اند. در شهر اصفهان روزگاری در خانه ٔ محمد رشید بیگ ولد فتحعلی خان ارشلوی افشار میزیست و در سال 1185 هَ . ق . در اصفهان درگذشت ، و او را غزلکهای عاشقانه ای بوده است -انتهی . وی در اشعار «مجید» تخلص دارد و راوی گروسی شماره ٔ ابیات دیوان او راهزار و پانصد و بیست ضبط کرده و نسخه ای خطی از دیوان او در کتابخانه ٔ مدرسه ٔ عالی سپهسالار موجود است . (از فهرست کتابخانه ٔ مدرسه ٔ عالی سپهسالار ج 2 ص 635).
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) احمد قابض . از وزرا و رجال دولت تیموریان در هرات . وی ابتدا جزو اراذل عمال بود و به صاحب جمعی و قابضی قیام می نمود سپس ترقی کرد و امیر تومان دارالسلطنه ٔ هرات شد. در سال 911 هَ . ق . بوسیله ٔ خواجه صاین الدین علی دستگیر گشت و بندی گران بر پایش بستند ولی بر اثر سعایت بدخواهان بدستور سلطان بند را به پای صاین الدین بستند و منصب او را به درویش احمد سپردندو او در این منصب بدخویی و ستمکاری را به نهایت رسانید و سرانجام در ذی حجه ٔ سال 912 هَ . ق . بقتل رسید.رجوع به دستور الوزراء خواندمیر ص 453 تا 465 شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) تیره ای از طایفه ٔ بابا احمدی هفت لنگ . (از جغرافیای سیاسی کیهان ص 73).
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) شاخه ای از تیره ٔ عبدالوند هیهاوند از طایفه ٔ چهار لنگ بختیاری . (از جغرافیای سیاسی کیهان ص 76).
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) لقب توکل بن اسماعیل توکلی ، مشهور به ابن بزاز. از نویسندگان دوره ٔ صفویه و ازمریدان شیخ صفی الدین اردبیلی بود و در حدود سال 760هَ . ق . شهرتی بسیار داشت . کتابی بنام صفوةالصفا دارد که در مناقب صفی الدین است و حاوی مطالب بسیار راجع به تاریخ و احوال و اخلاق مردم در نیمه ٔ دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است و غالب اطلاعاتی که بعدها مورخین دیگر راجع به ابتدای کار صفویه در کتب خودآورده اند اقتباس از همین صفوةالصفای ابن بزاز است . (از دائرةالمعارف فارسی ). و رجوع به ابن بزاز در ردیف خود و تاریخ ادبیات ادوارد براون ج 3 ص 398 شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) لقب رکن الدین حاکم سبزوار بود که به سال 778 هَ . ق . به فارس رفت و از شاه شجاع کمک خواست . رجوع به رکن الدین (درویش ...) در ردیف خود و حبیب السیر چ طهران ج 2 ص 116 و تاریخ عصر حافظ ج 1 ص 247 شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) لقب علی درویش مشهور به سگ بچه . رجوع به علی درویش در ردیف خود شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) لقب علی بن ابراهیم از اهالی حلب . رجوع به علی درویش در ردیف خود شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) لقب علی بن امیربایزید جلایر. رجوع به علی درویش در ردیف خود شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) لقب علی بن حسن بن ابراهیم انکوری مصری . رجوع به علی درویش در ردیف خود شود.
درویش . [ دَرْ ] (اِخ ) نام مملکت مهدی در سودان مصر. (یادداشت مرحوم دهخدا).
سنائی .
شهید (از فرهنگ اسدی ص 500).
شهید.
ابوشکور.
فردوسی .
فردوسی .
فردوسی .
فردوسی .
فردوسی .
فردوسی .
فردوسی .
فردوسی .
فردوسی .
اسدی .
اسدی .
اسدی .
ناصرخسرو.
ناصرخسرو.
ناصرخسرو.
(از مقدمه ٔ محمدبن علی الرق بر حدیقه ٔ سنائی ).
انوری .
نظامی .
نظامی .
نظامی .
مولوی .
مولوی .
سعدی .
سعدی .
سعدی .
سعدی .
سعدی .
سعدی .
سعدی .
سعدی (از یادداشت مرحوم دهخدا).
ابومسلم .
مکتبی .
سعدی .
سعدی .
فردوسی .
فردوسی .
سعدی .
حافظ.
حافظ (امثال و حکم ).
مکتبی .
؟ (امثال و حکم ).
(از یادداشت مرحوم دهخدا).
سعدی (گلستان ).
سعدی .