مقدمه الادب

wikinoor: ستاره )؛ گوک ( آسمان )؛ گؤزیتیم (افق)؛ یتیکن (یدی+ اوق+ گن) ستاره دب. به طور کلی می توان گفت این کتاب از گنجینه های پرارزش برای لغت شناسان و ادیبان فارسی و عربی است. در مقایسه با فرهنگ های مشابه همچون بلغه و مرقاه و السامی فی الاسامی و دستور الاخوان و قانون الادب این کتاب از جهات مختلف برتری دارد. نویسنده در ابتدای کتاب به تبیین جایگاه زبان عربی در بین زبانهای دیگر پرداخته است. سپس با مدح ابو المظفر اتسوز بن خوارزم پادشاه وقت، محتویات کتاب را به پنج بخش تقسیم می کند، اسامی، افعال، حروف، صرف اسماء، و صرف افعال که دو قسمت آخر آن در کتاب موجود نمی باشد.
← بخش اول
این کتاب مورد توجه خاورشناسان بوده چنانکه نخستین چاپ آن با کوشش ای. جی وتزشتاین در سال ۱۸۴۳ م بر پایه ی نسخه های مختلفی که در اروپا به دست آورده، در لایپزیک آلمان چاپ شده است. دانشمند نامبرده فهرستی از واژه های عربی کتاب را همراه با معادل لاتینی آن به کتاب پیوسته است که می تواند برای استفاده کنندگان از کتاب مفید باشد. در کتاب رموزات فراوانی به چشم می خورد که برای وضوح این رموزات توضیحاتی ذکر می شود: ۱. ح، مولف این رمز را بعد از کلمه جمع قرار داده تا اینکه به خواننده متذکر شود که این کلمه همان جمع کلمه پیشین می باشد؛ مثلا دهر، دهور ح که دهور همان جمع دهر می باشد. ۲. م، علامت مترادف است که قبل از کلمه ی مترادف ذکر شده است. برهه م منون م عصر که دو واژه ی منون و عصر مترادف برهه می باشد. ۳. معا، علامت واژگانی است که در تلفظ دو وجهی هستند. ۴. ثلث بدون نقطه برای واژگانی که سه وجهی تلفظ شده اند. ۵. اعداد و شماره هایی که در بین سطور دیده می شود نیز نسخه بدلهای کتاب می باشد. کتاب دارای غلطهایی است که در انتهای کتاب صحیح آنها ذکر شده است.
منبع
...