برابر پارسی : سده های میانی
قرون وسطی
برابر پارسی : سده های میانی
فارسی به انگلیسی
Middle Ages
فارسی به عربی
من القرون الوسطی
مترادف و متضاد
قرون وسطی، قرون وسطایی
قرون وسطی، قرون وسطایی، مربوط به قرون وسطی
فرهنگ فارسی
فاصله میان سقوط روم بسال ۳۹۵ میلادی تا فتح استانبول بدست محمد ثانی ملقب به فاتح بسال ۱۴۵۳ میلادی را در اصطلاح قرون وسطی گویند .
فاصلۀ زمانی میان سال‌های 500 تا 1500 میلادی در اروپا
لغت نامه دهخدا
قرون وسطی. [ ق ُ ن ِ وُ طا ] ( اِخ ) فاصله میان سقوط روم به سال 395 م. تا فتح استانبول به دست محمد ثانی ملقب به فاتح به سال 1453 م. را در اصطلاح قرون وسطی گویند. ( یادداشت مؤلف ). در دائرةالمعارف بریتانیکا آمده است : اصطلاح قرون وسطی کاملاً جدید است و آن از طرف نویسندگانی که درباره این دوره کار میکردند جعل شده و مبین اختلافی است که آنان بین قرون بعد از سقوط دنیای قدیم با عهد خود احساس میکردند، چه نسبت به ایشان جهان یونان قدیم و روم نزدیکتر و قابل فهم تر از اروپایی بود که تحت انقیاد سیستم مذهبی اداره میشد. لازم نیست که گفته شود مردان و زنانی که در ظرف هزار سال یا قبل از دوره «تجدیدنظر» زندگی میکردند توجه داشتند که در عهد قرون وسطی زندگی میکنند ولی تعداد کمی بودند و در میان آنها پترارک از همه مشهورتر است که احساس میکردند به دوره ظلمت و تاریکی افتاده اند و این دوره از افول امپراطوری روم شروع میشود و ممکن است تا وقتی که «روم بخواهد خود را بشناسد» ادامه یابد. به نظر نمی آید دوره قرون وسطی به وسیله مردم خود احساس شده باشد یعنی مردمی که در قرون وسطی زندگی میکردند خود را قرون وسطائی شناخته باشندبه هرحال این اصطلاح از مجعولات متخصصین است و اجمالاً قرون وسطی شناس به کسی اطلاق میشود که در تاریخ دوره قرون وسطی کار میکند، در مقابل دانشمند دوره جدید که سروکارش با قرن جدید است. اشخاصی که نخست این اصطلاح را به کار بردند قصدشان تعبیری از معنی آزادی بود وضمناً مفهوم تاریخی قرون وسطی به یک سلسله دوران کاملاً مشخصی اطلاق میشد که در چهارچوب زمان قرار داشت. البته آنها از این دوران نقش قرن مشخصی را نشان نمیدادند ولی طرحی از تاریخ میریختند که زمانش از باغ عدن شروع میشد و تا برگشت ثانوی مسیح ختم میگشت. این طرح هزار سال یعنی از قرن پنجم تا قرن پانزدهم م. را معین میکرد و به نام قرون وسطی نشان میداد. امروز اطلاعات ما راجع به قرون وسطی کاملاً فرق کرده ، زیرا بینش ما به نسبت تمدن ماقبل قرون وسطی که با آن در تماس بود بیشتر شده است. ( از دائرةالمعارف بریتانیکا ).
دانشنامه عمومی
قرون وسطی (سده های میانی یا قرون میانی) به دوره ای از تاریخ اروپا از قرن پنجم تا قرن پانزدهم میلادی را گویند. این دوران با سقوط امپراتوری روم غربی آغاز گشت و با آغاز دوران رنسانس و عصر کاوش ها پایان یافت. قرون وسطی دوره میانی در تقسیم بندی فرهنگی تاریخ غرب است: عصر باستان، قرون وسطی و دوران مدرن. خود دوران قرون وسطی نیز به سه عصر قرون وسطای آغازین، قرون وسطای میانی و قرون وسطای متأخر تقسیم بندی می شود.
Albrow, Martin (1997). The Global Age: State and Society Beyond Modernity. Stanford, CA: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2870-4.
Backman, Clifford R. (2003). The Worlds of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-512169-8.
Barber, Malcolm (1992). The Two Cities: Medieval Europe 1050–1320. London: Routledge. ISBN 0-415-09682-0.
Barber, Richard (1978). Edward, Prince of Wales and Aquitaine: A Biography of the Black Prince. New York: Scribner. ISBN 0-684-15864-7.
Barlow, Frank (1988). The Feudal Kingdom of England 1042–1216 (Fourth ed.). New York: Longman. ISBN 0-582-49504-0.
Bauer, Susan Wise (2010). The History of the Medieval World: From the Conversion of Constantine to the First Crusade. New York: W. W. Norton. ISBN 978-0-393-05975-5.
Benton, Janetta Rebold (2002). Art of the Middle Ages. World of Art. London: Thames & Hudson. ISBN 0-500-20350-4.
British Library Staff (8 January 2008). "Incunabula Short Title Catalogue". British Library. Retrieved 8 April 2012.
Brown, Peter (1989). The World of Late Antiquity AD 150–750. Library of World Civilization. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-95803-5.
Brown, Thomas (1998). "The Transformation of the Roman Mediterranean, 400–900". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 1–62. ISBN 0-19-285220-5.
Bruni, Leonardo (2001). Hankins, James, ed. History of the Florentine People. 1. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-00506-8.
Colish, Marcia L. (1997). Medieval Foundations of the Western Intellectual Tradition 400–1400. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 0-300-07852-8.
Collins, Roger (1999). Early Medieval Europe: 300–1000 (Second ed.). New York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-21886-9.
Coredon, Christopher (2007). A Dictionary of Medieval Terms & Phrases (Reprint ed.). Woodbridge, UK: D. S. Brewer. ISBN 978-1-84384-138-8.
Cosman, Madeleine Pelner (2007). Medieval Wordbook: More the 4,000 Terms and Expressions from Medieval Culture. New York: Barnes & Noble. ISBN 978-0-7607-8725-0.
Crampton, R. J. (2005). A Concise History of Bulgaria. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-61637-9.
Cunliffe, Barry (2008). Europe Between the Oceans: Themes and Variations 9000 BC-AD 1000. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-11923-7.
Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages 500–1250. Cambridge Medieval Textbooks. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-89452-2.
Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 0-19-520912-5.
Denley, Peter (1998). "The Mediterranean in the Age of the Renaissance, 1200–1500". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 235–296. ISBN 0-19-285220-5.
Dodwell, C. R. (1993). The Pictorial Arts of the West: 800–1200. Pellican History of Art. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 0-300-06493-4.
Eastwood, Bruce (2007). Ordering the Heavens: Roman Astronomy and Cosmology in the Carolingian Renaissance. History of Science and Medicine Library. Boston, MA: Brill. ISBN 978-90-04-16186-3.
Epstein, Steven A. (2009). An Economic and Social History of Later Medieval Europe, 1000–1500. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-70653-7.
Flexner, Stuart Berg (ed.). The Random House Dictionary of the English Language: Unabridged (Second ed.). New York: Random House. ISBN 0-394-50050-4.
Gainty, Denis; Ward, Walter D. (2009). Sources of World Societies: Volume 2: Since 1500. Boston, MA: Bedford/St. Martin's. ISBN 0-312-68858-X.
Geary, Patrick J. (1988). Before France and Germany: The Creation and Transformation of the Merovingian World. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 0-19-504458-4.
Gies, Joseph; Gies, Frances (1973). Life in a Medieval City. New York: Thomas Y. Crowell. ISBN 0-8152-0345-4.
Grant, Edward (2001). God and Reason in the Middle Ages. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80279-6.
Grant, E. (1994). Planets, Stars, & Orbs: The Medieval Cosmos, 1200–1687. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-43344-0.
Grierson, Philip (1989). "Coinage and currency". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 97–98. ISBN 0-500-27645-5.
Griffiths, Antony (1996). Prints and Printmaking. London: British Museum Press. ISBN 0-7141-2608-X.
Hallam, Elizabeth M.; Everard, Judith (2001). Capetian France 987–1328 (Second ed.). New York: Longman. ISBN 0-582-40428-2.
Hamilton, Bernard (2003). Religion in the Medieval West (Second ed.). London: Arnold. ISBN 0-340-80839-X.
Heather, Peter (2006). The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-532541-6.
Helle, Knut; Kouri, E. I.; Olesen, Jens E., eds. (2003). Cambridge History of Scandinavia Part 1. New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-47299-7.
Henderson, George (1977). Early Medieval (Revised ed.). New York: Penguin. OCLC 641757789.
Holmes, George, ed. (1988). The Oxford History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 0-19-285272-8.
Ilardi, Vincent (2007). Renaissance Vision from Spectacles to Telescopes. Philadelphia: American Philosophical Society. ISBN 978-0-87169-259-7.
James, Edward (2009). Europe's Barbarians: AD 200–600. The Medieval World. Harlow, UK: Pearson Longman. ISBN 978-0-582-77296-0.
Jordan, William C. (2003). Europe in the High Middle Ages. Penguin History of Europe. New York: Viking. ISBN 978-0-670-03202-0.
Kamen, Henry (2005). Spain 1469–1714 (Third ed.). New York: Pearson/Longman. ISBN 0-582-78464-6.
Kaufmann, J. E.; Kaufmann, H. W. (2001). The Medieval Fortress: Castles, Forts and Walled Cities of the Middle Ages (2004 ed.). Cambridge, MA: Da Capo Press. ISBN 0-306-81358-0.
Keen, Maurice (1988) . The Pelican History of Medieval Europe. London: Penguin Books. ISBN 0-14-021085-7.
Kitzinger, Ernst (1955). Early Medieval Art at the British Museum (Second ed.). London: British Museum. OCLC 510455.
Knox, E. L. "History of the Idea of the Renaissance". Europe in the Late Middle Ages. Boise State University. Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 25 December 2012.
Lasko, Peter (1972). Ars Sacra, 800–1200. Penguin History of Art (now Yale). New York: Penguin. ISBN 0-14-056036-X.
Lawrence, C.H (2001). Medieval Monasticism: Forms of Religious Life in Western Europe in the Middle Ages (Third ed.). Harlow, UK: Longman. ISBN 0-582-40427-4.
Lightbown, Ronald W. (1978). Secular Goldsmiths' Work in Medieval France: A History. Reports of the Research Committee of the Society of Antiquaries of London. London: Thames and Hudson. ISBN 0-500-99027-1.
Lindberg, David C.; Numbers, Ronald L. (1986). "Beyond War and Peace: A Reappraisal of the Encounter between Christianity and Science". Church History. 55 (3): 338–354. doi:10.2307/3166822. JSTOR 3166822.
Lindberg, David C. (2003). "The Medieval Church Encounters the Classical Tradition: Saint Augustine, Roger Bacon, and the Handmaiden Metaphor". In Lindberg, David C.; Numbers, Ronald L. When Science & Christianity Meet. Chicago, IL: University of Chicago Press. ISBN 0-226-48214-6.
Lock, Peter (2006). Routledge Companion to the Crusades. New York: Routledge. ISBN 0-415-39312-4.
Loyn, H. R. (1989). "Avignon". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 45. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Eleanor of Aquitaine". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 122. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Famine". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 127–128. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Great Schism". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 153. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Hundred Years' War". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 176. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Jews". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 190–192. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Knights of the Temple (Templars)". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 201–202. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Language and dialect". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 204. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Scholasticism". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 293–294. ISBN 0-500-27645-5.
Martin, Janet (1993). Medieval Russia 980-1584. Cambridge Medieval Textbooks. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-36832-4.
"Mediaeval". The Compact Edition of the Oxford English Dictionary: Complete Text Arranged Micrographically: Volume I A-0. Glasgow: Oxford University Press. 1971. p. M290. LCCN 72177361. OCLC 490339790.
"Middle Ages". Dictionary.com. 2004. Retrieved 7 April 2012.
Miglio, Massimo (2006). "Curial Humanism seen through the Prism of the Papal Library". In Mazzocco, Angelo. Interpretations of Renaissance Humanism. Brill's Studies in Intellectual History. Leiden: Brill. pp. 97–112. ISBN 978-90-04-15244-1.
Mommsen, Theodore E. (April 1942). "Petrarch's Conception of the 'Dark Ages'". Speculum. 17 (2): 226–242. doi:10.2307/2856364. JSTOR 2856364.
Morris, Rosemary (1998). "Northern Europe invades the Mediterranean, 900–1200". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 175–234. ISBN 0-19-285220-5.
Murray, Alexander (2004). "Should the Middle Ages Be Abolished?". Essays in Medieval Studies. 21: 1–22. doi:10.1353/ems.2005.0010.
Nees, Lawrence (2002). Early Medieval Art. Oxford History of Art. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-284243-5.
Nicolle, David (1999). Medieval Warfare Source Book: Warfare In Western Christendom. London: Brockhampton Press. ISBN 1-86019-889-9.
Numbers, Ronald (11 May 2006). "Myths and Truths in Science and Religion: A historical perspective" (PDF). Lecture archive. The Faraday Institute for Science and Religion. Retrieved 25 January 2013.
Payne, Robert (2000). The Dream and the Tomb: A History of the Crusades (First paperback ed.). New York: Cooper Square Press. ISBN 0-8154-1086-7.
Peters, Ted (2005). "Science and Religion". In Jones, Lindsay. Encyclopedia of Religion. 12 (Second ed.). Detroit, MI: MacMillan Reference. p. 8182. ISBN 978-0-02-865980-0.
Power, Daniel (2006). The Central Middle Ages: Europe 950–1320. The Short Oxford History of Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925312-8.
Reilly, Bernard F. (1993). The Medieval Spains. Cambridge Medieval Textbooks. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-39741-3.
Riley-Smith, Jonathan (1989). "Crusades". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 106–107. ISBN 0-500-27645-5.
Rosenwein, Barbara H. (1982). Rhinoceros Bound: Cluny in the Tenth Century. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-7830-5.
Russell, Jeffey Burton (1991). Inventing the Flat Earth-Columbus and Modern Historians. Westport, CT: Praeger. ISBN 0-275-95904-X.
Saul, Nigel (2000). A Companion to Medieval England 1066–1485. Stroud, UK: Tempus. ISBN 0-7524-2969-8.
Schove, D. Justin (1989). "Plague". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 267–269. ISBN 0-500-27645-5.
Singman, Jeffrey L. (1999). Daily Life in Medieval Europe. Daily Life Through History. Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 0-313-30273-1.
Stalley, Roger (1999). Early Medieval Architecture. Oxford History of Art. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-284223-7.
Tansey, Richard G.; Gardner, Helen Louise; De la Croix, Horst (1986). Gardner's Art Through the Ages (Eighth ed.). San Diego, CA: Harcourt Brace Jovanovich. ISBN 0-15-503763-3.
Thomson, John A. F. (1998). The Western Church in the Middle Ages. London: Arnold. ISBN 0-340-60118-3.
Vale, Malcolm (1998). "The Civilization of Courts and Cities in the North, 1200–1500". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 297–351. ISBN 0-19-285220-5.
Watts, John (2009). The Making of Polities: Europe, 1300–1500. Cambridge Medieval Textbooks. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79664-4.
Whitton, David (1998). "The Society of Northern Europe in the High Middle Ages, 900–1200". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 115–174. ISBN 0-19-285220-5.
Wickham, Chris (2009). The Inheritance of Rome: Illuminating the Dark Ages 400–1000. New York: Penguin Books. ISBN 978-0-14-311742-1.
کاهش جمعیت، پراکندگی جمعیت شهرها، تهاجمات گسترده، و جابه جایی های مردم، که در دوران باستان متأخر آغاز شده بود در قرون وسطی آغازین ادامه یافت. جنبش های بزرگ در دورهٔ مهاجرت ها، از جمله تیره های مختلف ژرمن ها , پادشاهی های تازه ای را بر روی باقی مانده های امپراتوری روم غربی بنا کردند. در قرن هفتم میلادی شمال آفریقا و خاورمیانه—که جزئی از امپراتوری بیزانس بودند—به زیر سلطهٔ خلافت اموی و امپراتوری اسلامی درآمدند. اگرچه با به وجود آمدن تغییرات اساسی در ساختارهای سیاسی و جامعه، میراث دوران باستان متاخر به طور کلی نابود نشد. امپراتوری بیزانس که ادامه دهندهٔ راه امپراتوری روم بود، توانست در شرق مدیترانه به حیاتش ادامه دهد و یک قدرت بزرگ باقی بماند. نظام نامهٔ قانونی امپراتوری، به نام بدنه قانون مدنی یا «نظام نامهٔ ژوستینین» در ایتالیای شمالی و در سال ۱۰۷۰ دوباره کشف شد و در دوران قرون وسطی مورد تحسین قرار گرفت. در غرب، بیشتر پادشاهی ها نهادهای باقی مانده از دوران امپراتوری روم را با یکدیگر ترکیب و حفظ نمودند. صومعه ها و راهب ها به مسیحی سازی کافران اروپایی بدون توقف ادامه دادند. فرانک ها توانستند تحت حکومت دودمان کارولنژی ها امپراتوری کوتاه مدت کارولنژی را در قرن هشتم و اوایل قرن نهم میلادی برپا کنند. این امپراتوری بیشتر مساحت اروپای غربی را به زیر سلطه خود درآورد ولی کمی بعدتر بخاطر فشار جنگ های داخلی و یورش های مهاجمان خارجی همانند: وایکینگ ها از شمال، مجارها از شرق، و سارازن ها از جنوب، از پای درآمد و نابود شد.
در طول قرون وسطی متاخر، که پس از سال ۱۰۰۰ میلادی آغاز شد، جمعیت اروپا به سرعت رو به افزایش نهاد توسعهٔ اختراعات در زمینه های تکنولوژی و کشاورزی اجازهٔ رشد تجارت و دوران گرمایشی قرون وسطی که باعث تغییرات آب وهوایی گردیده بود باعث افزایش میزان بازده برداشت محصولات گردیده بود. ارباب منشی، روستائیان را در روستاها سازماندهی می نمود تا دارایی ها و خدمات کارشان را به اشراف ارائه دهند و فئودالیسم، ساختاری سیاسی بود که بوسیلهٔ آن شوالیه ها و اشراف دون پایه، خدمات نظامی شان را در مقابل حقی از زمین ها به سرورانشان ارائه می دادند؛ این دو روشی بود که جامعهٔ دوران قرون وسطای متأخر را سازماندهی می کرد. جنگ های صلیبی، که برای نخستین بار در سال ۱۰۹۵ آغاز شد، اقدامی نظامی بود که به وسیلهٔ اروپایی های مسیحی غربی برای بازپس گیری سرزمین مقدس از مسلمانان به اجرا درآمد. پادشاهان که سران دولت-ملت های تازه بودند باعث کاهش آمار جرم و جنایت و خشونت گردیدند اما از سوی دیگر نیز ایدهٔ متحد ساختن تمام جهان مسیحیت با چالش جدی مواجه ساختند. زندگانی عقلانی که توسط فلسفه مدرسی پشتیبانی می شد، نوعی از فلسفه بود که به پیوند دادن دین و عقل بوسیلهٔ پیدایش دانشگاه ها تأکید بسیار داشت. خداشناسی توماس آکویناس، نقاشی های جوتو دی بوندونه، شعرهای دانته آلیگیری و جفری چاسر، سفرهای مارکو پلو، و معماری گوتیک کلیساهای جامع همانند کلیسای جامع شارتر در میان دستاوردهای برجستهٔ اواخر این دوره و دوره قرون وسطای متأخر بوده اند.
دوران قرون وسطای متأخر همراه با فجایع بزرگ و مشکلات فراوانی شناخته می شود از جمله قحطی، طاعون و جنگ که باعث کاهش جمعیت قارهٔ اروپا گردیدند؛ میان سال های ۱۳۴۷ و ۱۳۵۰، مرگ سیاه باعث کشته شدن یک سوم کل جمعیت قارهٔ اروپا در آن زمان گردید. ستیزها، بدعت کاری ها و جدایش غرب در کلیسای کاتولیک همزمان با مناقشات میان ایالتی، نزاع های مدنی و شورش دهقانان سراسر پادشاهی های گوناگون را درنوردیدند. با آغاز توسعهٔ فناوری و فرهنگی جامعهٔ اروپایی دوران قرون وسطای متأخر به پایان رسید و اروپا به دوران مدرن نخستین وارد شد.
Albrow, Martin (1997). The Global Age: State and Society Beyond Modernity. Stanford, CA: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2870-4.
Backman, Clifford R. (2003). The Worlds of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-512169-8.
Barber, Malcolm (1992). The Two Cities: Medieval Europe 1050–1320. London: Routledge. ISBN 0-415-09682-0.
Barber, Richard (1978). Edward, Prince of Wales and Aquitaine: A Biography of the Black Prince. New York: Scribner. ISBN 0-684-15864-7.
Barlow, Frank (1988). The Feudal Kingdom of England 1042–1216 (Fourth ed.). New York: Longman. ISBN 0-582-49504-0.
Bauer, Susan Wise (2010). The History of the Medieval World: From the Conversion of Constantine to the First Crusade. New York: W. W. Norton. ISBN 978-0-393-05975-5.
Benton, Janetta Rebold (2002). Art of the Middle Ages. World of Art. London: Thames & Hudson. ISBN 0-500-20350-4.
British Library Staff (8 January 2008). "Incunabula Short Title Catalogue". British Library. Retrieved 8 April 2012.
Brown, Peter (1989). The World of Late Antiquity AD 150–750. Library of World Civilization. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-95803-5.
Brown, Thomas (1998). "The Transformation of the Roman Mediterranean, 400–900". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 1–62. ISBN 0-19-285220-5.
Bruni, Leonardo (2001). Hankins, James, ed. History of the Florentine People. 1. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-00506-8.
Colish, Marcia L. (1997). Medieval Foundations of the Western Intellectual Tradition 400–1400. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 0-300-07852-8.
Collins, Roger (1999). Early Medieval Europe: 300–1000 (Second ed.). New York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-21886-9.
Coredon, Christopher (2007). A Dictionary of Medieval Terms & Phrases (Reprint ed.). Woodbridge, UK: D. S. Brewer. ISBN 978-1-84384-138-8.
Cosman, Madeleine Pelner (2007). Medieval Wordbook: More the 4,000 Terms and Expressions from Medieval Culture. New York: Barnes & Noble. ISBN 978-0-7607-8725-0.
Crampton, R. J. (2005). A Concise History of Bulgaria. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-61637-9.
Cunliffe, Barry (2008). Europe Between the Oceans: Themes and Variations 9000 BC-AD 1000. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-11923-7.
Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages 500–1250. Cambridge Medieval Textbooks. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-89452-2.
Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 0-19-520912-5.
Denley, Peter (1998). "The Mediterranean in the Age of the Renaissance, 1200–1500". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 235–296. ISBN 0-19-285220-5.
Dodwell, C. R. (1993). The Pictorial Arts of the West: 800–1200. Pellican History of Art. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 0-300-06493-4.
Eastwood, Bruce (2007). Ordering the Heavens: Roman Astronomy and Cosmology in the Carolingian Renaissance. History of Science and Medicine Library. Boston, MA: Brill. ISBN 978-90-04-16186-3.
Epstein, Steven A. (2009). An Economic and Social History of Later Medieval Europe, 1000–1500. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-70653-7.
Flexner, Stuart Berg (ed.). The Random House Dictionary of the English Language: Unabridged (Second ed.). New York: Random House. ISBN 0-394-50050-4.
Gainty, Denis; Ward, Walter D. (2009). Sources of World Societies: Volume 2: Since 1500. Boston, MA: Bedford/St. Martin's. ISBN 0-312-68858-X.
Geary, Patrick J. (1988). Before France and Germany: The Creation and Transformation of the Merovingian World. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 0-19-504458-4.
Gies, Joseph; Gies, Frances (1973). Life in a Medieval City. New York: Thomas Y. Crowell. ISBN 0-8152-0345-4.
Grant, Edward (2001). God and Reason in the Middle Ages. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80279-6.
Grant, E. (1994). Planets, Stars, & Orbs: The Medieval Cosmos, 1200–1687. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-43344-0.
Grierson, Philip (1989). "Coinage and currency". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 97–98. ISBN 0-500-27645-5.
Griffiths, Antony (1996). Prints and Printmaking. London: British Museum Press. ISBN 0-7141-2608-X.
Hallam, Elizabeth M.; Everard, Judith (2001). Capetian France 987–1328 (Second ed.). New York: Longman. ISBN 0-582-40428-2.
Hamilton, Bernard (2003). Religion in the Medieval West (Second ed.). London: Arnold. ISBN 0-340-80839-X.
Heather, Peter (2006). The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-532541-6.
Helle, Knut; Kouri, E. I.; Olesen, Jens E., eds. (2003). Cambridge History of Scandinavia Part 1. New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-47299-7.
Henderson, George (1977). Early Medieval (Revised ed.). New York: Penguin. OCLC 641757789.
Holmes, George, ed. (1988). The Oxford History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 0-19-285272-8.
Ilardi, Vincent (2007). Renaissance Vision from Spectacles to Telescopes. Philadelphia: American Philosophical Society. ISBN 978-0-87169-259-7.
James, Edward (2009). Europe's Barbarians: AD 200–600. The Medieval World. Harlow, UK: Pearson Longman. ISBN 978-0-582-77296-0.
Jordan, William C. (2003). Europe in the High Middle Ages. Penguin History of Europe. New York: Viking. ISBN 978-0-670-03202-0.
Kamen, Henry (2005). Spain 1469–1714 (Third ed.). New York: Pearson/Longman. ISBN 0-582-78464-6.
Kaufmann, J. E.; Kaufmann, H. W. (2001). The Medieval Fortress: Castles, Forts and Walled Cities of the Middle Ages (2004 ed.). Cambridge, MA: Da Capo Press. ISBN 0-306-81358-0.
Keen, Maurice (1988) . The Pelican History of Medieval Europe. London: Penguin Books. ISBN 0-14-021085-7.
Kitzinger, Ernst (1955). Early Medieval Art at the British Museum (Second ed.). London: British Museum. OCLC 510455.
Knox, E. L. "History of the Idea of the Renaissance". Europe in the Late Middle Ages. Boise State University. Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 25 December 2012.
Lasko, Peter (1972). Ars Sacra, 800–1200. Penguin History of Art (now Yale). New York: Penguin. ISBN 0-14-056036-X.
Lawrence, C.H (2001). Medieval Monasticism: Forms of Religious Life in Western Europe in the Middle Ages (Third ed.). Harlow, UK: Longman. ISBN 0-582-40427-4.
Lightbown, Ronald W. (1978). Secular Goldsmiths' Work in Medieval France: A History. Reports of the Research Committee of the Society of Antiquaries of London. London: Thames and Hudson. ISBN 0-500-99027-1.
Lindberg, David C.; Numbers, Ronald L. (1986). "Beyond War and Peace: A Reappraisal of the Encounter between Christianity and Science". Church History. 55 (3): 338–354. doi:10.2307/3166822. JSTOR 3166822.
Lindberg, David C. (2003). "The Medieval Church Encounters the Classical Tradition: Saint Augustine, Roger Bacon, and the Handmaiden Metaphor". In Lindberg, David C.; Numbers, Ronald L. When Science & Christianity Meet. Chicago, IL: University of Chicago Press. ISBN 0-226-48214-6.
Lock, Peter (2006). Routledge Companion to the Crusades. New York: Routledge. ISBN 0-415-39312-4.
Loyn, H. R. (1989). "Avignon". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 45. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Eleanor of Aquitaine". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 122. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Famine". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 127–128. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Great Schism". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 153. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Hundred Years' War". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 176. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Jews". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 190–192. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Knights of the Temple (Templars)". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 201–202. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Language and dialect". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. p. 204. ISBN 0-500-27645-5.
Loyn, H. R. (1989). "Scholasticism". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 293–294. ISBN 0-500-27645-5.
Martin, Janet (1993). Medieval Russia 980-1584. Cambridge Medieval Textbooks. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-36832-4.
"Mediaeval". The Compact Edition of the Oxford English Dictionary: Complete Text Arranged Micrographically: Volume I A-0. Glasgow: Oxford University Press. 1971. p. M290. LCCN 72177361. OCLC 490339790.
"Middle Ages". Dictionary.com. 2004. Retrieved 7 April 2012.
Miglio, Massimo (2006). "Curial Humanism seen through the Prism of the Papal Library". In Mazzocco, Angelo. Interpretations of Renaissance Humanism. Brill's Studies in Intellectual History. Leiden: Brill. pp. 97–112. ISBN 978-90-04-15244-1.
Mommsen, Theodore E. (April 1942). "Petrarch's Conception of the 'Dark Ages'". Speculum. 17 (2): 226–242. doi:10.2307/2856364. JSTOR 2856364.
Morris, Rosemary (1998). "Northern Europe invades the Mediterranean, 900–1200". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 175–234. ISBN 0-19-285220-5.
Murray, Alexander (2004). "Should the Middle Ages Be Abolished?". Essays in Medieval Studies. 21: 1–22. doi:10.1353/ems.2005.0010.
Nees, Lawrence (2002). Early Medieval Art. Oxford History of Art. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-284243-5.
Nicolle, David (1999). Medieval Warfare Source Book: Warfare In Western Christendom. London: Brockhampton Press. ISBN 1-86019-889-9.
Numbers, Ronald (11 May 2006). "Myths and Truths in Science and Religion: A historical perspective" (PDF). Lecture archive. The Faraday Institute for Science and Religion. Retrieved 25 January 2013.
Payne, Robert (2000). The Dream and the Tomb: A History of the Crusades (First paperback ed.). New York: Cooper Square Press. ISBN 0-8154-1086-7.
Peters, Ted (2005). "Science and Religion". In Jones, Lindsay. Encyclopedia of Religion. 12 (Second ed.). Detroit, MI: MacMillan Reference. p. 8182. ISBN 978-0-02-865980-0.
Power, Daniel (2006). The Central Middle Ages: Europe 950–1320. The Short Oxford History of Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925312-8.
Reilly, Bernard F. (1993). The Medieval Spains. Cambridge Medieval Textbooks. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-39741-3.
Riley-Smith, Jonathan (1989). "Crusades". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 106–107. ISBN 0-500-27645-5.
Rosenwein, Barbara H. (1982). Rhinoceros Bound: Cluny in the Tenth Century. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-7830-5.
Russell, Jeffey Burton (1991). Inventing the Flat Earth-Columbus and Modern Historians. Westport, CT: Praeger. ISBN 0-275-95904-X.
Saul, Nigel (2000). A Companion to Medieval England 1066–1485. Stroud, UK: Tempus. ISBN 0-7524-2969-8.
Schove, D. Justin (1989). "Plague". In Loyn, H. R. The Middle Ages: A Concise Encyclopedia. London: Thames and Hudson. pp. 267–269. ISBN 0-500-27645-5.
Singman, Jeffrey L. (1999). Daily Life in Medieval Europe. Daily Life Through History. Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 0-313-30273-1.
Stalley, Roger (1999). Early Medieval Architecture. Oxford History of Art. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-284223-7.
Tansey, Richard G.; Gardner, Helen Louise; De la Croix, Horst (1986). Gardner's Art Through the Ages (Eighth ed.). San Diego, CA: Harcourt Brace Jovanovich. ISBN 0-15-503763-3.
Thomson, John A. F. (1998). The Western Church in the Middle Ages. London: Arnold. ISBN 0-340-60118-3.
Vale, Malcolm (1998). "The Civilization of Courts and Cities in the North, 1200–1500". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 297–351. ISBN 0-19-285220-5.
Watts, John (2009). The Making of Polities: Europe, 1300–1500. Cambridge Medieval Textbooks. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79664-4.
Whitton, David (1998). "The Society of Northern Europe in the High Middle Ages, 900–1200". In Holmes, George. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 115–174. ISBN 0-19-285220-5.
Wickham, Chris (2009). The Inheritance of Rome: Illuminating the Dark Ages 400–1000. New York: Penguin Books. ISBN 978-0-14-311742-1.
کاهش جمعیت، پراکندگی جمعیت شهرها، تهاجمات گسترده، و جابه جایی های مردم، که در دوران باستان متأخر آغاز شده بود در قرون وسطی آغازین ادامه یافت. جنبش های بزرگ در دورهٔ مهاجرت ها، از جمله تیره های مختلف ژرمن ها , پادشاهی های تازه ای را بر روی باقی مانده های امپراتوری روم غربی بنا کردند. در قرن هفتم میلادی شمال آفریقا و خاورمیانه—که جزئی از امپراتوری بیزانس بودند—به زیر سلطهٔ خلافت اموی و امپراتوری اسلامی درآمدند. اگرچه با به وجود آمدن تغییرات اساسی در ساختارهای سیاسی و جامعه، میراث دوران باستان متاخر به طور کلی نابود نشد. امپراتوری بیزانس که ادامه دهندهٔ راه امپراتوری روم بود، توانست در شرق مدیترانه به حیاتش ادامه دهد و یک قدرت بزرگ باقی بماند. نظام نامهٔ قانونی امپراتوری، به نام بدنه قانون مدنی یا «نظام نامهٔ ژوستینین» در ایتالیای شمالی و در سال ۱۰۷۰ دوباره کشف شد و در دوران قرون وسطی مورد تحسین قرار گرفت. در غرب، بیشتر پادشاهی ها نهادهای باقی مانده از دوران امپراتوری روم را با یکدیگر ترکیب و حفظ نمودند. صومعه ها و راهب ها به مسیحی سازی کافران اروپایی بدون توقف ادامه دادند. فرانک ها توانستند تحت حکومت دودمان کارولنژی ها امپراتوری کوتاه مدت کارولنژی را در قرن هشتم و اوایل قرن نهم میلادی برپا کنند. این امپراتوری بیشتر مساحت اروپای غربی را به زیر سلطه خود درآورد ولی کمی بعدتر بخاطر فشار جنگ های داخلی و یورش های مهاجمان خارجی همانند: وایکینگ ها از شمال، مجارها از شرق، و سارازن ها از جنوب، از پای درآمد و نابود شد.
در طول قرون وسطی متاخر، که پس از سال ۱۰۰۰ میلادی آغاز شد، جمعیت اروپا به سرعت رو به افزایش نهاد توسعهٔ اختراعات در زمینه های تکنولوژی و کشاورزی اجازهٔ رشد تجارت و دوران گرمایشی قرون وسطی که باعث تغییرات آب وهوایی گردیده بود باعث افزایش میزان بازده برداشت محصولات گردیده بود. ارباب منشی، روستائیان را در روستاها سازماندهی می نمود تا دارایی ها و خدمات کارشان را به اشراف ارائه دهند و فئودالیسم، ساختاری سیاسی بود که بوسیلهٔ آن شوالیه ها و اشراف دون پایه، خدمات نظامی شان را در مقابل حقی از زمین ها به سرورانشان ارائه می دادند؛ این دو روشی بود که جامعهٔ دوران قرون وسطای متأخر را سازماندهی می کرد. جنگ های صلیبی، که برای نخستین بار در سال ۱۰۹۵ آغاز شد، اقدامی نظامی بود که به وسیلهٔ اروپایی های مسیحی غربی برای بازپس گیری سرزمین مقدس از مسلمانان به اجرا درآمد. پادشاهان که سران دولت-ملت های تازه بودند باعث کاهش آمار جرم و جنایت و خشونت گردیدند اما از سوی دیگر نیز ایدهٔ متحد ساختن تمام جهان مسیحیت با چالش جدی مواجه ساختند. زندگانی عقلانی که توسط فلسفه مدرسی پشتیبانی می شد، نوعی از فلسفه بود که به پیوند دادن دین و عقل بوسیلهٔ پیدایش دانشگاه ها تأکید بسیار داشت. خداشناسی توماس آکویناس، نقاشی های جوتو دی بوندونه، شعرهای دانته آلیگیری و جفری چاسر، سفرهای مارکو پلو، و معماری گوتیک کلیساهای جامع همانند کلیسای جامع شارتر در میان دستاوردهای برجستهٔ اواخر این دوره و دوره قرون وسطای متأخر بوده اند.
دوران قرون وسطای متأخر همراه با فجایع بزرگ و مشکلات فراوانی شناخته می شود از جمله قحطی، طاعون و جنگ که باعث کاهش جمعیت قارهٔ اروپا گردیدند؛ میان سال های ۱۳۴۷ و ۱۳۵۰، مرگ سیاه باعث کشته شدن یک سوم کل جمعیت قارهٔ اروپا در آن زمان گردید. ستیزها، بدعت کاری ها و جدایش غرب در کلیسای کاتولیک همزمان با مناقشات میان ایالتی، نزاع های مدنی و شورش دهقانان سراسر پادشاهی های گوناگون را درنوردیدند. با آغاز توسعهٔ فناوری و فرهنگی جامعهٔ اروپایی دوران قرون وسطای متأخر به پایان رسید و اروپا به دوران مدرن نخستین وارد شد.
wiki: قرون وسطی
فرهنگ فارسی ساره
سده های میان
فرهنگستان زبان و ادب
{Medieval period, Middle Ages} [باستان شناسی] فاصلۀ زمانی میان سال های 500 تا 1500 میلادی در اروپا
نقل قول ها
در تاریخ اروپا قرون وسطیٰ (همچنین: سده های میانه، دوران میانی/وسطیٰ) از سدهٔ پنجم م. تا پانزدهم به طول انجامید؛ با براندازی امپراتوری روم غربی آغاز شد و در رنسانس و دورهٔ کاوش (عصر اکتشافات) فرورفت.
• «ویژگی اصلی قرون وسطی از دید سیاسی، به هم آمیختگی حقوق خصوصی و عمومی است. از نتیجه های این به هم آمیختگی آن بود که مالک یا مُتصرِّف یک زمین خود را دارای حقِّ حاکمیت نسبت به کسانی که ساکن آن زمین بودند، می دانست؛ دیگر ویژگی های این دوران، به وجودآمدن یک واسطه به نام کومونه بود که میان حکمران (پادشاه یا امپراتور) و فرد قرار می گرفت. ویژگی دیگر که کاملاً صفت قرون وسطایی داشت، یکسان انگاشتن دولت با میراث خصوصی یک خانواده با تمام نتایجی که بر این اصل مترتب است، بود.» -> گائتانو موسکا
• «ویژگی اصلی قرون وسطی از دید سیاسی، به هم آمیختگی حقوق خصوصی و عمومی است. از نتیجه های این به هم آمیختگی آن بود که مالک یا مُتصرِّف یک زمین خود را دارای حقِّ حاکمیت نسبت به کسانی که ساکن آن زمین بودند، می دانست؛ دیگر ویژگی های این دوران، به وجودآمدن یک واسطه به نام کومونه بود که میان حکمران (پادشاه یا امپراتور) و فرد قرار می گرفت. ویژگی دیگر که کاملاً صفت قرون وسطایی داشت، یکسان انگاشتن دولت با میراث خصوصی یک خانواده با تمام نتایجی که بر این اصل مترتب است، بود.» -> گائتانو موسکا
wikiquote: قرون_وسطی
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] تاریخ قرون وسطی در تاریخ غرب از جایگاه مهمی برخوردار است و تقریبا طولانی ترین دوره در تاریخ غرب تاکنون است. ویژگی اصلی این دوره آمیختگی دین و تقدم ایمان بر فهم است. ما در این مقاله به جایگاه آن نزد تفکر دینی این دوره می پردازیم. اینکه در واقع آیا تفکر مسیحی فلسفه است یا نه، نگریستن به تفکر مسیحی ظاهر شده است. در واقع در این مقاله برآنیم تا خواننده را با یکی از مسایلی که در کل تاریخ قرون وسطی وجود داشته است، آشنا کنیم و تاثیر ایمان بر فهم و اندیشه را در برخی از متفکرین تا حدی مطرح سازیم. «ایان باربور» بحث درباره علم و دین در قرون وسطی (middle Ages) را به عنوان مدخل و مقدمه ای بر مباحث علم و دین در قرن هفدهم قرار داده است؛ قبل از آن که به تلخیص مطالب وی در این خصوص و تحقیق درباره آنها بپردازیم، برای روشن شدن دوره قرون وسطی و دوران قبل و بعد از آن، بحث تاریخی کوتاهی را لازم می دانیم: از دوره پس از قرون وسطی، به عنوان رنسانس (Renaissance) یا نوزائی علمی یاد می شود، و دوره قبل از آن را عصر ظلمت و تاریکی (Dark Ages) می نامند، و پیش از این دوره، قرون اولیه مسیحیت واقع شده است، و قبل از آن عصر، دوران مربوط به روم و یونان قدیم است.
اصطلاح قرون وسطی در زبان فارسی ترجمه اصطلاح های اروپایی آن است این دوره تاریخی به زبان انگلیسی the middle ages نامیده می شود. مورخان این دوره تاریخی را چون بین دو دوره یونانی – رومی و دوره جدید قرار می گیرد، قرون وسطی می نامند. معمولا شروع این دوره با قرن پنجم میلادی و پایان آن با ظهور رنسانس و دوره جدید در قرن شانزدهم میلادی است. البته در تاریخ شروع این دوره اختلاف نظر وجود دارد و برخی شروع آن را تا قرن اول و یا دوم میلادی به عقب می برند تا بتوانند هماهنگی لازم و تاثیرات عملکرد فلاسفه یونان و دوره آباء کلیسا را بر فلاسفه قرون وسطی منعکس کنند. اصطلاح قرون وسطی (سده های میانه) تا دوره های اخیر به سراسر دوره طولانی هزار ساله بین سقوط تمدن باستانی و ظهور نوزایی ایتالیایی گفته می شد. اما احیای توجه به تاریخ، هنر و دین در سده های سیزدهم و چهاردهم میلادی، به شناخت روشنی از این واقعیت انجامیده است که در آن زمان، تمدن تازه ای پدید آمده بود، و اکنون این تمایل روزافزون وجود دارد که نام میانه را به چهارصد سال میان سده های تاریک و نوزایی (Renaissance) محدود کنند.
دامپی یر، تاریخ علم، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، ص۸۳.
دوره قرون وسطی که یک دوره تفکر در تاریخ غرب است خود به بخش های گوناگون تقسیم می شود.بخش اول: قرن اول تا پنجم میلادی، این دوره به دوره آباء معروف است و در این دوره حجیت با کلیسا است.بخش دوم: از قرن پنجم تا پایان قرن یازدهم، شکل گیری فلسفه قرون وسطی و سقوط امپراطوری روم.بخش سوم: قرن دوازدهم، این دوره معروف است به بهار فئودالیته، آشنایی اروپاییان با متون روم قدیم و شکوفایی مدارس مربوط به این دوره است.بخش چهارم: قرن سیزدهم، ایجاد دانشگاه ها و فلسفه مدرسی و نظام بزرگ فلسفی رویدادهای این دوره است.بخش پنجم: قرون چهاردهم و پانزدهم؛ این دوره معروف است به خزان فئودالیته. انتقاد به فلسفه مدرسی و گرایش های انسان گرایی مربوط به این دوره است.بخش ششم: اواخر قرن پانزدهم و قرن شانزدهم؛ نمودار شدن رنسانس مشخصه این دوره است.
ایلخانی، محمد، تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس، تهران، سمت، ۱۳۸۲، چاپ اول، ص۱-۵.
بطور کلی مطالعات و نوشته های بسیاری در مغرب زمین و تا حدی ایران، در مورد قرون وسطی صورت گرفته است که هر محقق و نویسنده ای از یک یا چند نظر به این دوره نگاه کرده و یافته های خود را در اختیار دیگران گذاشته است. برخی کتب صرفا به جنبه های تاریخی، برخی کتب روح حاکم بر این دوره و برخی تفاسیر متعدد از این دوره و ... را به ما نشان می دهد. که با مطالعه آنها به یافته های جدید در مورد رابطه ایمان و فهم و همچنین عوامل مؤثر در این رابطه دست می یابیم. حال ما انواع رابطه بین ایمان و فهم را مطرح می کنیم و سپس به تقدم ایمان بر فهم که به نوعی این رابطه بر اکثر متفکران بزرگ این دوره حاکم است می پردازیم. البته باید خاطر نشان کرد که بیان انواع رابطه برای ایمان و فهم و نگرش موشکافانه بر هر کدام از روابط مربوط به یک بخش خاص (طبق طبقه بندی تاریخی این دوره) نیست و ممکن است یک نوع رابطه بین ایمان و فهم در سراسر قرون وسطی حاکم باشد. در واقع بر کل تاریخ قرون وسطی دین مسیحیت حاکم است و هر متفکری در این فضا اندیشیده است به نحوی که برخی معتقدند فلسفه در این دوره شکل گرفته و برخی معتقدند که هیچ فلسفه ای در این دوره شکل نگرفته است. به این مسئله هم در بحث انتقادات وارده بر رابطه تنگاتنگ ایمان و فهم در قرون وسطی می پردازیم.
← انواع رابطه ایمان و فهم
...
اصطلاح قرون وسطی در زبان فارسی ترجمه اصطلاح های اروپایی آن است این دوره تاریخی به زبان انگلیسی the middle ages نامیده می شود. مورخان این دوره تاریخی را چون بین دو دوره یونانی – رومی و دوره جدید قرار می گیرد، قرون وسطی می نامند. معمولا شروع این دوره با قرن پنجم میلادی و پایان آن با ظهور رنسانس و دوره جدید در قرن شانزدهم میلادی است. البته در تاریخ شروع این دوره اختلاف نظر وجود دارد و برخی شروع آن را تا قرن اول و یا دوم میلادی به عقب می برند تا بتوانند هماهنگی لازم و تاثیرات عملکرد فلاسفه یونان و دوره آباء کلیسا را بر فلاسفه قرون وسطی منعکس کنند. اصطلاح قرون وسطی (سده های میانه) تا دوره های اخیر به سراسر دوره طولانی هزار ساله بین سقوط تمدن باستانی و ظهور نوزایی ایتالیایی گفته می شد. اما احیای توجه به تاریخ، هنر و دین در سده های سیزدهم و چهاردهم میلادی، به شناخت روشنی از این واقعیت انجامیده است که در آن زمان، تمدن تازه ای پدید آمده بود، و اکنون این تمایل روزافزون وجود دارد که نام میانه را به چهارصد سال میان سده های تاریک و نوزایی (Renaissance) محدود کنند.
دامپی یر، تاریخ علم، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، ص۸۳.
دوره قرون وسطی که یک دوره تفکر در تاریخ غرب است خود به بخش های گوناگون تقسیم می شود.بخش اول: قرن اول تا پنجم میلادی، این دوره به دوره آباء معروف است و در این دوره حجیت با کلیسا است.بخش دوم: از قرن پنجم تا پایان قرن یازدهم، شکل گیری فلسفه قرون وسطی و سقوط امپراطوری روم.بخش سوم: قرن دوازدهم، این دوره معروف است به بهار فئودالیته، آشنایی اروپاییان با متون روم قدیم و شکوفایی مدارس مربوط به این دوره است.بخش چهارم: قرن سیزدهم، ایجاد دانشگاه ها و فلسفه مدرسی و نظام بزرگ فلسفی رویدادهای این دوره است.بخش پنجم: قرون چهاردهم و پانزدهم؛ این دوره معروف است به خزان فئودالیته. انتقاد به فلسفه مدرسی و گرایش های انسان گرایی مربوط به این دوره است.بخش ششم: اواخر قرن پانزدهم و قرن شانزدهم؛ نمودار شدن رنسانس مشخصه این دوره است.
ایلخانی، محمد، تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس، تهران، سمت، ۱۳۸۲، چاپ اول، ص۱-۵.
بطور کلی مطالعات و نوشته های بسیاری در مغرب زمین و تا حدی ایران، در مورد قرون وسطی صورت گرفته است که هر محقق و نویسنده ای از یک یا چند نظر به این دوره نگاه کرده و یافته های خود را در اختیار دیگران گذاشته است. برخی کتب صرفا به جنبه های تاریخی، برخی کتب روح حاکم بر این دوره و برخی تفاسیر متعدد از این دوره و ... را به ما نشان می دهد. که با مطالعه آنها به یافته های جدید در مورد رابطه ایمان و فهم و همچنین عوامل مؤثر در این رابطه دست می یابیم. حال ما انواع رابطه بین ایمان و فهم را مطرح می کنیم و سپس به تقدم ایمان بر فهم که به نوعی این رابطه بر اکثر متفکران بزرگ این دوره حاکم است می پردازیم. البته باید خاطر نشان کرد که بیان انواع رابطه برای ایمان و فهم و نگرش موشکافانه بر هر کدام از روابط مربوط به یک بخش خاص (طبق طبقه بندی تاریخی این دوره) نیست و ممکن است یک نوع رابطه بین ایمان و فهم در سراسر قرون وسطی حاکم باشد. در واقع بر کل تاریخ قرون وسطی دین مسیحیت حاکم است و هر متفکری در این فضا اندیشیده است به نحوی که برخی معتقدند فلسفه در این دوره شکل گرفته و برخی معتقدند که هیچ فلسفه ای در این دوره شکل نگرفته است. به این مسئله هم در بحث انتقادات وارده بر رابطه تنگاتنگ ایمان و فهم در قرون وسطی می پردازیم.
← انواع رابطه ایمان و فهم
...
wikifeqh: اروپای مرکزی را پایان عصر باستان و آغاز قرون وسطی فرض می کنند.
در خصوص تعیین تاریخ پایان قرون وسطی نیز اختلاف های بسیاری وجود دارد اما غالباً مورخان قرن پانزدهم و یا دهه های آخر قرن چهاردهم میلادی را زمان پایان سده های میانه می دانند. بسیاری از مورخان سال فتح قسطنطنیه توسط سلطان محمد فاتح یعنی 1453 میلادی را پایان قرون وسطی می دانند.
سده های میانه دوره ای از تاریخ غرب است که در آن میراث یونانی – رومی با مسیحیت مسخ شده ی کاتولیک پیوند خورد و زمانی در حدود هزار سال بر فرهنگ اروپا حکومت کرد. در قرون وسطی تفکر دینی اصیل و حقیقی وجود نداشت، بلکه صورت مسخ شده ای از تعالیم حضرت عیسی علیه السلام که رنگ و بوی یونانی – رومی و شرک آلود گرفته بود، در قالب کلیسای کاتولیک رهبری فکری را بر عهده داشت و پاره ای جنایات و مظالم و قشری اندیشی ها را نیز مرتکب گردید که برخاسته از هویت ممسوخ مسیحیتِ آلوده به شرک یونانی – رومی داشت و برخلاف مورخان غرض ورز اومانیست آن جنایات را نمی توان و نباید به پای دین نوشت. زیرا تفکر قرون وسطای مسیحی بنا به دلایلی که گفتیم اصلاً دینی نبوده است.
بشر اروپایی در قرون وسطی بیش از بشر مدرن، متوجه زهد و معنویت و آخرت بود و برخلاف انسان بورژوا یکسره در فکر سودجویی و سوداگری و انباشت سرمایه نبود. در قرون وسطای غرب، کلیسا، شاهزادگان و اشراف و پادشاه سه محور قدرت بودند که با یکدیگر وحدت و در عین حال تضادها و کشمکش های بسیار داشتند. به ویژه در سده های پایانی قرون وسطی، تضادها و کشمکش میان پادشاهان و پاپ ها بسیار شدت گرفته بود. در سده های میانه، نظام اقتصادی، مبتنی بر فئودالیسم و سرواژ بوده است و دهقانان فقیر رنج بسیاری می کشیده اند.
مورخان مدرنیست از رنسانس به بعد تلاش کرده اند تا چهره ای یکسره تاریک، خشن، پر مظلمه و سیاه از قرون وسطی ارایه دهند؛ گویی که در این دوران هیچ بحث و تحقیق ارزشمند فلسفی و کلامی صورت نگرفته و چراغ معرفت و تفکر، یکسره خاموش بوده است.
این ضدیت مدرنیست ها با قرون وسطی به دلیل همان توجه مسخ شده و ظاهری تفکر قرون وسطایی به معانی متعالی و مذهبی بوده است و ریشه در دشمنی بیمارگونه ی اومانیست ها و ماتریالیست های مدرن با مذهب و حتی ظواهر یونانی زده و ممسوخ تفکر قرون وسطایی دارد.
اما حقیقت این است که در قرون وسطی متفکران بزرگ و متکلمان ژرف اندیشی نظیر (سنت اگوستین) و (سنت آبلار) و (قدیس اکهارت) ظهور کرده اند. دوره ی آغازین تاریخ قرون وسطی، بیشتر تحت تأثیر میراث مسیحیت ممسوخ بود، اما هر چه به پایان قرون وسطی نزدیک می شویم و به ویژه از حدود قرن سیزدهم میلادی به بعد، میراث عقل گرایی یونانی بر توجهات اشراقیِ متأثر از مسیحیت غلبه می کند و همین امر زمینه های زوال تفکر سده های میانه و ظهور عقل گرایی خود بنیاد در قرون چهارده و پانزدهم را فراهم می کند.
اگر (سنت اگوستین) را نماینده ی دوره ی اول تفکر قرون وسطایی بدانیم، (سنت اکوئیناس) و (ویلیام اوکامی) را می توان نمایندگان تفکر واپسین قرون وسطای مسیحی دانست. تفکر و فرهنگ قرون وسطی به ظاهر صورت دینی داشته، اما در واقع تنها صورتی ظاهرگرایانه و یونانی زده و مسخ شده به نام مسیحیت حاکم بود که ماهیتاً با تفکر و فرهنگ دینی اصیل که ذاتاً توحیدی و شهودی است تفاوت داشته است.
در خصوص تعیین تاریخ پایان قرون وسطی نیز اختلاف های بسیاری وجود دارد اما غالباً مورخان قرن پانزدهم و یا دهه های آخر قرن چهاردهم میلادی را زمان پایان سده های میانه می دانند. بسیاری از مورخان سال فتح قسطنطنیه توسط سلطان محمد فاتح یعنی 1453 میلادی را پایان قرون وسطی می دانند.
سده های میانه دوره ای از تاریخ غرب است که در آن میراث یونانی – رومی با مسیحیت مسخ شده ی کاتولیک پیوند خورد و زمانی در حدود هزار سال بر فرهنگ اروپا حکومت کرد. در قرون وسطی تفکر دینی اصیل و حقیقی وجود نداشت، بلکه صورت مسخ شده ای از تعالیم حضرت عیسی علیه السلام که رنگ و بوی یونانی – رومی و شرک آلود گرفته بود، در قالب کلیسای کاتولیک رهبری فکری را بر عهده داشت و پاره ای جنایات و مظالم و قشری اندیشی ها را نیز مرتکب گردید که برخاسته از هویت ممسوخ مسیحیتِ آلوده به شرک یونانی – رومی داشت و برخلاف مورخان غرض ورز اومانیست آن جنایات را نمی توان و نباید به پای دین نوشت. زیرا تفکر قرون وسطای مسیحی بنا به دلایلی که گفتیم اصلاً دینی نبوده است.
بشر اروپایی در قرون وسطی بیش از بشر مدرن، متوجه زهد و معنویت و آخرت بود و برخلاف انسان بورژوا یکسره در فکر سودجویی و سوداگری و انباشت سرمایه نبود. در قرون وسطای غرب، کلیسا، شاهزادگان و اشراف و پادشاه سه محور قدرت بودند که با یکدیگر وحدت و در عین حال تضادها و کشمکش های بسیار داشتند. به ویژه در سده های پایانی قرون وسطی، تضادها و کشمکش میان پادشاهان و پاپ ها بسیار شدت گرفته بود. در سده های میانه، نظام اقتصادی، مبتنی بر فئودالیسم و سرواژ بوده است و دهقانان فقیر رنج بسیاری می کشیده اند.
مورخان مدرنیست از رنسانس به بعد تلاش کرده اند تا چهره ای یکسره تاریک، خشن، پر مظلمه و سیاه از قرون وسطی ارایه دهند؛ گویی که در این دوران هیچ بحث و تحقیق ارزشمند فلسفی و کلامی صورت نگرفته و چراغ معرفت و تفکر، یکسره خاموش بوده است.
این ضدیت مدرنیست ها با قرون وسطی به دلیل همان توجه مسخ شده و ظاهری تفکر قرون وسطایی به معانی متعالی و مذهبی بوده است و ریشه در دشمنی بیمارگونه ی اومانیست ها و ماتریالیست های مدرن با مذهب و حتی ظواهر یونانی زده و ممسوخ تفکر قرون وسطایی دارد.
اما حقیقت این است که در قرون وسطی متفکران بزرگ و متکلمان ژرف اندیشی نظیر (سنت اگوستین) و (سنت آبلار) و (قدیس اکهارت) ظهور کرده اند. دوره ی آغازین تاریخ قرون وسطی، بیشتر تحت تأثیر میراث مسیحیت ممسوخ بود، اما هر چه به پایان قرون وسطی نزدیک می شویم و به ویژه از حدود قرن سیزدهم میلادی به بعد، میراث عقل گرایی یونانی بر توجهات اشراقیِ متأثر از مسیحیت غلبه می کند و همین امر زمینه های زوال تفکر سده های میانه و ظهور عقل گرایی خود بنیاد در قرون چهارده و پانزدهم را فراهم می کند.
اگر (سنت اگوستین) را نماینده ی دوره ی اول تفکر قرون وسطایی بدانیم، (سنت اکوئیناس) و (ویلیام اوکامی) را می توان نمایندگان تفکر واپسین قرون وسطای مسیحی دانست. تفکر و فرهنگ قرون وسطی به ظاهر صورت دینی داشته، اما در واقع تنها صورتی ظاهرگرایانه و یونانی زده و مسخ شده به نام مسیحیت حاکم بود که ماهیتاً با تفکر و فرهنگ دینی اصیل که ذاتاً توحیدی و شهودی است تفاوت داشته است.
wikiahlb: قرون_وسطی
پیشنهاد کاربران
dark ages
قرون وسطی یا سده های میانه، نام یکی از چهار دوره ای است که برای تقسیم بندی تاریخ اروپا استفاده می شود. این چهار دوره عبارت بودند از دوران کلاسیک باستان، قرون وسطی، عصر نوزائی ( رنسانس ) و دوران جدید یا مدرن که از ۱۶۰۰ میلادی شروع می شود. معمولاً قرون وسطی را از پایان امپراتوری روم در قرن پنجم میلادی تا سقوط قسطنطنیه توسط دولت عثمانی و پایان امپراتوری رم شرقی ( یا بیزانس ) در ۱۴۵۳در نظر می گیرند.
اهمیت قرون وسطی در تاریخ اروپا
قرون وسطی در تاریخ اروپای غربی یکی از مهم ترین مراحل تاریخی است که از ۴۰۰ میلادی تا ۱۴۰۰ میلادی را در بر می گیرد. در بعضی از موارد از قرون تیره یا Dark age یاد می شود که از ویژگی های آن تاریک اندیشی، اختناق و حاکمیت اولیاء و اصحاب دین در مناصب مختلف است. در این دوران دین به عنوان یک مکتب کلی بر تمام جامعه سیطره انداخته و هیچ حرکتی خارج از این مساله قابل تبیین نیست. دین نوعی اقتدار همه گیر دارد و حوزه سیاست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ و افراد را تحت نظارت و کنترل دقیق خود دارد.
تقسیم بندی برهه های زمانی در قرون وسطی [ویرایش]
به طور معمول در تاریخ مغرب زمین قرون وسطی را به سه دوره اساسی تقسیم می کنند.
۱. قرون وسطی اولیه یا ماتقدم ( سه قرن اول از ۳۵۰ م تا قرن ششم یعنی ۵۵۰ میلادی )
۲. قرون وسطی ثانویه یا میانه ( از قرن ۶ - ۷ م تا ۱۲ و ۱۳ میلادی )
۳. قرون وسطی متاخر یا عالی ( از قرن ۱۴ تا ۱۶ )
قرون وسطی اولیه
در قرون وسطی اولیه که بعد از فروپاشی امپراتوری روم و یونان و یا تغییر کیش این نظام ها به مسیحیت آرام آرام شاهد تحول در ساختار اجتماعی و اقتصادی هستیم. عمده ترین تحول در زیر بنای اقتصادی این جوامع صورت می گیرد؛ یعنی نظام تولیدی مبتنی بر برده داری جای خود را به نظام تولید مبتنی بر ارباب و رعیتی یا فئودالیته می سپارد. در نظام فئودالیته همانند نظام برده داری دو طبقه اجتماعی اصلی در ارتباط با مناسبات تولید نقش تعیین کننده دارند.
۱. طبقه فئودال یا زمین داران، صاحبان املاک و اراضی، کشتزارها، مزارع، چمنزارها، مرغزارها، شکارگاه ها و حتی بیابان ها و کوه ها که در قالب قلعه ها، ده ها و قصبه های اربابی به عنوان اراضی تحت مالکیت این اشخاص محسوب می شوند.
۲. طبقه عظیم و گسترده دهقانان و کشاورزان و همراه با طبقات میانی و واسط دیگر.
در این دوران یک نوع تمایز بین نظام فئودالیته به عنوان نظام سیاسی با نظام کلیسا به عنوان نظام فکری - فرهنگی به چشم می خورد. کلیسا و دولت در موازات هم حرکت می کنند. گه گاه تضادها و همکاری هایی بین آنها دیده می شود. نظام فئودالیته برای تداوم خود نیازمند نوعی عقاید رسمی است تا بتواند به کمک آن ایدئولوژی به توجیه اعمال و رفتار خود پرداخته و اقدامات خود را مشروع سازد. بنابراین در این دوران ارباب دولت، مقامات و اولیاء سیاست متوجه کمک گرفتن از اصحاب کلیسا و روحانیون می شوند. یعنی نیاز دارند که پایه های فقهی و شرعی این ساختمان فراهم شود. کلیسا نظام سیاسی فئودالیته را تقدیس کرده، پس توده ها سر تعظیم فرود می آورند.
قرون وسطی ثانویه
در قرون وسطی ثانویه این مرزبندی ( تفکیک دین و سیاست ) از میان برداشته می شود. تا پیش از این، این دو طبقه جداگانه بودند و با هم کاری نداشتند. اما با ورود به قرون وسطی میانه کلیسا داعیه سیطره یافتن بر عالم سیاسی را در سر می پروراند. به عبارتی دیگر بین دین و سیاست نوعی وحدت ایجاد می شود. پاپ ها هستند که پادشاهان را تعیین می کنند و بر آنها نظارت کامل دارند.
قرون وسطی پایانی
مراحل پایانی قرون وسطی متأخر همراه با ظهور و برآمدن جنبش های اجتماعی و سیاسی مختلف همراه است. زمینه ها برای پیدایش نهضت های فکری و علمی و در نهایت سر بر آوردن دو سده ۱۴ و ۱۵ میلادی که از آن تحت عنوان دوران نوزایی یاد می شود فراهم شد. در این دوران دستگاه و نظام فلسفی کلیسا که از قرن ۱۱ شروع شده بود و همچنان تا قرن ۱۷ هم ادامه پیدا کرد، یعنی نظام موسوم به اسکولاستیسم که به آیین مدرسی موسوم است، مبنای اصلی توجیه و دفاع از حاکمیت و دستگاه دین و دولت محسوب می شد. این آیین مبتنی بر آموزه های مسیحیت، همراه با گرایش های فلسفی افلاطونی، فیثاغورث، آراء رواقیون و نقطه نظرات فلوطین یا نحله نو افلاطونی و دیدگاه های سن آگوستین است.
منبع
تاریخ قرون وسطی - یوگنی آلکسی یویچ کاسمینسکی، محمدباقر مومنی - ترجمه صادق انصاری - نشر فردوس - ۱۳۸۶ - تهران.
اهمیت قرون وسطی در تاریخ اروپا
قرون وسطی در تاریخ اروپای غربی یکی از مهم ترین مراحل تاریخی است که از ۴۰۰ میلادی تا ۱۴۰۰ میلادی را در بر می گیرد. در بعضی از موارد از قرون تیره یا Dark age یاد می شود که از ویژگی های آن تاریک اندیشی، اختناق و حاکمیت اولیاء و اصحاب دین در مناصب مختلف است. در این دوران دین به عنوان یک مکتب کلی بر تمام جامعه سیطره انداخته و هیچ حرکتی خارج از این مساله قابل تبیین نیست. دین نوعی اقتدار همه گیر دارد و حوزه سیاست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ و افراد را تحت نظارت و کنترل دقیق خود دارد.
تقسیم بندی برهه های زمانی در قرون وسطی [ویرایش]
به طور معمول در تاریخ مغرب زمین قرون وسطی را به سه دوره اساسی تقسیم می کنند.
۱. قرون وسطی اولیه یا ماتقدم ( سه قرن اول از ۳۵۰ م تا قرن ششم یعنی ۵۵۰ میلادی )
۲. قرون وسطی ثانویه یا میانه ( از قرن ۶ - ۷ م تا ۱۲ و ۱۳ میلادی )
۳. قرون وسطی متاخر یا عالی ( از قرن ۱۴ تا ۱۶ )
قرون وسطی اولیه
در قرون وسطی اولیه که بعد از فروپاشی امپراتوری روم و یونان و یا تغییر کیش این نظام ها به مسیحیت آرام آرام شاهد تحول در ساختار اجتماعی و اقتصادی هستیم. عمده ترین تحول در زیر بنای اقتصادی این جوامع صورت می گیرد؛ یعنی نظام تولیدی مبتنی بر برده داری جای خود را به نظام تولید مبتنی بر ارباب و رعیتی یا فئودالیته می سپارد. در نظام فئودالیته همانند نظام برده داری دو طبقه اجتماعی اصلی در ارتباط با مناسبات تولید نقش تعیین کننده دارند.
۱. طبقه فئودال یا زمین داران، صاحبان املاک و اراضی، کشتزارها، مزارع، چمنزارها، مرغزارها، شکارگاه ها و حتی بیابان ها و کوه ها که در قالب قلعه ها، ده ها و قصبه های اربابی به عنوان اراضی تحت مالکیت این اشخاص محسوب می شوند.
۲. طبقه عظیم و گسترده دهقانان و کشاورزان و همراه با طبقات میانی و واسط دیگر.
در این دوران یک نوع تمایز بین نظام فئودالیته به عنوان نظام سیاسی با نظام کلیسا به عنوان نظام فکری - فرهنگی به چشم می خورد. کلیسا و دولت در موازات هم حرکت می کنند. گه گاه تضادها و همکاری هایی بین آنها دیده می شود. نظام فئودالیته برای تداوم خود نیازمند نوعی عقاید رسمی است تا بتواند به کمک آن ایدئولوژی به توجیه اعمال و رفتار خود پرداخته و اقدامات خود را مشروع سازد. بنابراین در این دوران ارباب دولت، مقامات و اولیاء سیاست متوجه کمک گرفتن از اصحاب کلیسا و روحانیون می شوند. یعنی نیاز دارند که پایه های فقهی و شرعی این ساختمان فراهم شود. کلیسا نظام سیاسی فئودالیته را تقدیس کرده، پس توده ها سر تعظیم فرود می آورند.
قرون وسطی ثانویه
در قرون وسطی ثانویه این مرزبندی ( تفکیک دین و سیاست ) از میان برداشته می شود. تا پیش از این، این دو طبقه جداگانه بودند و با هم کاری نداشتند. اما با ورود به قرون وسطی میانه کلیسا داعیه سیطره یافتن بر عالم سیاسی را در سر می پروراند. به عبارتی دیگر بین دین و سیاست نوعی وحدت ایجاد می شود. پاپ ها هستند که پادشاهان را تعیین می کنند و بر آنها نظارت کامل دارند.
قرون وسطی پایانی
مراحل پایانی قرون وسطی متأخر همراه با ظهور و برآمدن جنبش های اجتماعی و سیاسی مختلف همراه است. زمینه ها برای پیدایش نهضت های فکری و علمی و در نهایت سر بر آوردن دو سده ۱۴ و ۱۵ میلادی که از آن تحت عنوان دوران نوزایی یاد می شود فراهم شد. در این دوران دستگاه و نظام فلسفی کلیسا که از قرن ۱۱ شروع شده بود و همچنان تا قرن ۱۷ هم ادامه پیدا کرد، یعنی نظام موسوم به اسکولاستیسم که به آیین مدرسی موسوم است، مبنای اصلی توجیه و دفاع از حاکمیت و دستگاه دین و دولت محسوب می شد. این آیین مبتنی بر آموزه های مسیحیت، همراه با گرایش های فلسفی افلاطونی، فیثاغورث، آراء رواقیون و نقطه نظرات فلوطین یا نحله نو افلاطونی و دیدگاه های سن آگوستین است.
منبع
تاریخ قرون وسطی - یوگنی آلکسی یویچ کاسمینسکی، محمدباقر مومنی - ترجمه صادق انصاری - نشر فردوس - ۱۳۸۶ - تهران.
کلمات دیگر: