آنکه نیا نماید و نخواهد آنکه بسیار نیازمند نماید و نخواهد .
معتر
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
معتر. [ م ُ ت َرر ] ( ع ص ) ( از«ع رر» ) آن که نیاز نماید و نخواهد. ( ترجمان القرآن ).آن که بسیار نیازمند نماید و نخواهد. ( دهار ). نیازمند و محتاج که پیش آید جهت معروف و چیزی از کسی نخواهد و سؤال نکند. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). آنکه برای نیکی و احسان پیش آید بی آنکه سؤال کند. ( از اقرب الموارد ) :... واطعموا القانعوالمعتر کذلک سخرناها لَکُم لعلکم تشکرون. ( قرآن 36/22 ). || فقیر. ( اقرب الموارد ). درویش. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). و رجوع به اعترار شود.
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] معترّ آن کسی ست که با قصد سؤال پیش تو می آید.
معتر از ماده عر (بر وزن شر و بر وزن حر) در اصل به معنی بیماری جرب است که عارض بر پوست بدن انسان می شود. سپس به سؤال کننده ای که به سراغ انسان می آید و تقاضای کمک می کند (و ای بسا زبان به اعتراض می گشاید) معترگفته شده است. راغب در مفردات می گوید: «هو المعترض للسؤال» مرحوم مصطفوی در التحقیق می نویسد: «المعترّ: هو الضعیف المعتلّ العاجز؛ معتر شخص ضعیف، بیمار و ناتوان است.» او معتر را از شخص سائل محتاج تر و نیازمندتر می داند و می نویسد: «و لیس المعترّ بمعنی السائل، فانّ المعترّ أشدّ فقرا و حاجة الی الإطعام و الإحسان منه. و السائل فی الأغلب لا یکون محتاجا؛ معتر به معنای سائل نیست، زیرا نیاز معتر به طعام از سائل بسیار شدیدتر است ولی سائل در غالب اوقات محتاج به طعام نیست.»
آیه معتر
• «فکلوا منها و اطعموا القانع و المعتر؛ از آنها بخورید و به تنگدستان قانع و فقیران اهل توقع نیز اطعام کنید. این چنین آنها را رام شما کرده ایم شاید که شکرگزارید.»
تفسیر آیه
فرق میان قانع و معتر این است که قانع به کسی می گویند که اگر چیزی به او بدهند قناعت می کند و راضی و خشنود می شود و اعتراض و ایراد و خشمی ندارد اما معتر کسی است که به سراغ تو می آید و سؤال و تقاضا می کند و ای بسا به آنچه می دهی راضی نشود و اعتراض کند.مقدم داشتن قانع بر معتر نشانه این است که آن دسته از محرومانی که عفیف النفس و خویشتن دارند باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. علامه طبرسی در مجمع البیان می نویسد: قانع کسی است که به آنچه به او می دهند یا دارد قناعت می کند و معتر کسی است که سؤال می کند. برخی گویند: قانع کسی است که سؤال می کند و معتر کسی است که خود را در معرض اطعام قرار می دهد و سؤال نمی کند. امام باقر (علیه السّلام) و امام صادق (علیه السّلام) می فرمایند: «الْقَانِعُ الَّذِی یقْنَعُ بِمَا أَعْطَیتَهُ وَ لَا یسْخَطُ وَ لَا یکْلَحُ وَ لَا یلْوِی شِدْقَهُ غَضَباً وَ الْمُعْتَرُّ الْمَادُّ یدَهُ لِتُطْعِمَهُ؛ قانع کسی است که به هر چه به او دادی اکتفاء می کند و خشم نمی گیرد و ترشرویی نمی کند و چهره در هم نمی کشد و معتر کسی است که دست خود را دراز می کند که به او خوراک داده شود.». در روایت حلبی است که امام صادق (علیه السّلام) فرمود: قانع کسی است که سؤال می کند و به آنچه به او دهند قناعت می کند و معتر آن است که می آید و سؤال نمی کند. تفسیر اول طبق روایت صحیح تر به نظر می رسد.
معتر از ماده عر (بر وزن شر و بر وزن حر) در اصل به معنی بیماری جرب است که عارض بر پوست بدن انسان می شود. سپس به سؤال کننده ای که به سراغ انسان می آید و تقاضای کمک می کند (و ای بسا زبان به اعتراض می گشاید) معترگفته شده است. راغب در مفردات می گوید: «هو المعترض للسؤال» مرحوم مصطفوی در التحقیق می نویسد: «المعترّ: هو الضعیف المعتلّ العاجز؛ معتر شخص ضعیف، بیمار و ناتوان است.» او معتر را از شخص سائل محتاج تر و نیازمندتر می داند و می نویسد: «و لیس المعترّ بمعنی السائل، فانّ المعترّ أشدّ فقرا و حاجة الی الإطعام و الإحسان منه. و السائل فی الأغلب لا یکون محتاجا؛ معتر به معنای سائل نیست، زیرا نیاز معتر به طعام از سائل بسیار شدیدتر است ولی سائل در غالب اوقات محتاج به طعام نیست.»
آیه معتر
• «فکلوا منها و اطعموا القانع و المعتر؛ از آنها بخورید و به تنگدستان قانع و فقیران اهل توقع نیز اطعام کنید. این چنین آنها را رام شما کرده ایم شاید که شکرگزارید.»
تفسیر آیه
فرق میان قانع و معتر این است که قانع به کسی می گویند که اگر چیزی به او بدهند قناعت می کند و راضی و خشنود می شود و اعتراض و ایراد و خشمی ندارد اما معتر کسی است که به سراغ تو می آید و سؤال و تقاضا می کند و ای بسا به آنچه می دهی راضی نشود و اعتراض کند.مقدم داشتن قانع بر معتر نشانه این است که آن دسته از محرومانی که عفیف النفس و خویشتن دارند باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. علامه طبرسی در مجمع البیان می نویسد: قانع کسی است که به آنچه به او می دهند یا دارد قناعت می کند و معتر کسی است که سؤال می کند. برخی گویند: قانع کسی است که سؤال می کند و معتر کسی است که خود را در معرض اطعام قرار می دهد و سؤال نمی کند. امام باقر (علیه السّلام) و امام صادق (علیه السّلام) می فرمایند: «الْقَانِعُ الَّذِی یقْنَعُ بِمَا أَعْطَیتَهُ وَ لَا یسْخَطُ وَ لَا یکْلَحُ وَ لَا یلْوِی شِدْقَهُ غَضَباً وَ الْمُعْتَرُّ الْمَادُّ یدَهُ لِتُطْعِمَهُ؛ قانع کسی است که به هر چه به او دادی اکتفاء می کند و خشم نمی گیرد و ترشرویی نمی کند و چهره در هم نمی کشد و معتر کسی است که دست خود را دراز می کند که به او خوراک داده شود.». در روایت حلبی است که امام صادق (علیه السّلام) فرمود: قانع کسی است که سؤال می کند و به آنچه به او دهند قناعت می کند و معتر آن است که می آید و سؤال نمی کند. تفسیر اول طبق روایت صحیح تر به نظر می رسد.
wikifeqh: معتر
کلمات دیگر: