کلمه جو
صفحه اصلی

قاسم غنی

فرهنگ فارسی

رجوع به غنی در همین لغت نامه شود

لغت نامه دهخدا

قاسم غنی. [ س ِ م ِ غ َ ] ( اِخ ) ( دکتر... ) رجوع به غنی شود.

دانشنامه عمومی

قاسم غنی (زادهٔ ۱۲۷۲ در سبزوار - درگذشتهٔ ۱۳۳۱ در سان فرانسیسکو) سیاست مدار، دیپلمات، پزشک، ادیب و نویسندهٔ ایرانی بود.
رسالهٔ ابن سینا
بحث در آثار و افکار و احوال حافظ
معرفةالنفس
تاریخ تصوف در ایران
تاریخ عصر حافظ
بحثی در تصوف
بریان پزی ملکه سبا (ترجمه از اثر آناتول فرانس)
عصیان فرشتگان (ترجمه از اثر آناتول فرانس)
تائیس (ترجمه از اثر آناتول فرانس)
یادداشت ها (۱۳ جلد)
او در ۳ رمضان ۱۳۱۰ ه‍.ق برابر با ۲۱ مارس ۱۸۹۳ در سبزوار به دنیا آمد و در بیروت و فرانسه تحصیل کرد. در ۹ فروردین ۱۳۳۱ برابر با ۲۹ مارس ۱۹۵۲ در سان فرانسیسکو، کالیفرنیا درگذشت و در نزدیکی همان شهر مدفون است.
چند بار نمایندهٔ مجلس شورای ملی شد و دو بار وزیر شد (بهداری و فرهنگ). در ۱۳۱۴ استاد دانشکدهٔ پزشکی دانشگاه تهران شد. زبان های فرانسه، انگلیسی و عربی را می دانست. با محمد قزوینی در تصحیح دیوان حافظ و با محمدعلی فروغی در تصحیح رباعیات خیام همکاری کرد. دیوان تصحیح شده توسط محمد قزوینی و قاسم غنی جز برترین تصحیحات دیوان حافظ به شمار می رود.قاسم غنی با بسیاری از مشاهیر ایرانی و بین المللی (از جمله آلبرت اینشتین) دوست یا آشنا بود. در ۱۳۲۷ از سوی دربار برای ترتیبات طلاق محمدرضا پهلوی و فوزیه به مصر سفر کرد. او در سال ۱۹۴۵ م از اعضای هیئت نمایندگی ایران در کنفرانس سان فرانسیسکو بود که سازمان ملل متحد را پایه گذاشت.غنی هم چنین در اوایل سلطنت محمدرضاشاه پهلوی مدتی وزیر بهداری (به اقتضای رشته تحصیلی و حرفه اش که پزشکی بود) و سپس وزیر فرهنگ (به اقتضای تحقیقات ادبی و تاریخی و حافظ شناختی اش) و بعد سفیر ایران در مصر (برای گرفتن طلاق فوزیه از محمدرضاشاه) و سپس سفیر ایران در ترکیه و سازمان ملل متحد (در مقام عضویت در هیئت نمایندگی ایران برای تشکیل سازمان ملل متحد و کمیسیون حقوق بشر) شد؛ یک بار هم، به قول خودش، پیشنهاد نخست وزیری را رد کرد.غنی محمد مصدق را در جهت ملی کردن صنعت نفت و کوتاه کردن دست انگلیسی ها از ایران تأیید می کرد، و در برخورد مصدق با دربار هم، پشتیبان مصدق و ملّیون بود.مجموعه یادداشت های او در سیزده جلد به کوشش پسرش سیروس غنی منتشر شده است.
اولین ترجمه های غنی به برگردان های کتب ادبی از زبان فرانسوی به فارسی برمی گردد، هرچند که پیشه اصلی وی پزشکی بوده است. از همین رو ادیبانی چون احمد کسروی به وی در این رابطه خرده گرفته اند و حتی بعضی مثل منوچهر فرمانفرماییان برگردان های وی از فرانسوی به فارسی را از کسی غیر او برشمرده اند. غنی هم چنین در ترجمهٔ آثار حقوقی نیز فعالیت هایی داشته است. از جمله تالیفات مهم او، «تاریخ تصوف» است که منبع اصلی تفکری وی در این تألیف، کتاب «عرفای مسلمان» به قلم رینولد نیکلسون و هم چنین آثار هنری وینفیلد است.

نقل قول ها

قاسم غنی (۱۸۹۳، سبزوار - ۲۹ مارس ۱۹۵۲، سان فرانسیسکو) سیاست مدار، دیپلمات، پزشک، ادیب و نویسندهٔ ایرانی بود.
• «در مسائل علمی شاگرد مدرسهٔ ایرانی از صد نفر، هشتاد نفر این طور است که فوراً ذهنش به پرش می آید و دور می رود، دنبال علت العلل می گردد. در حالی که از صد نفر شاگرد مغرب زمینی، مخصوصاً انگلوساکسونی، نود و پنج نفر آنها در یک اصل جزئی عملی محدود و معینی می مانند و قدر عملی ملموس و محسوس او را در نظر می گیرند. آنرا برای عمل و تسهیل زندگی مورد توجه می سازند.» جمعه ۲۳ بهمن ۱۳۲۶ مطابق با ۱۳ فوریه ۱۹۴۸ -> از کتاب خاطرات

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] «قاسم غنی»، پزشک و ادیب و نویسنده ایرانی، در سال ۱۲۷۲ ش، در سبزوار متولد شد. پدرش، میرزا عبد الغنی از ملاکان بزرگ منطقه بود.
قاسم غنی، تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در مکتب خانه طی کرد و در سن ۱۲ سالگی بعد از فوت پدرش، توسط دایی خود به مدرسه دارالفنون فرستاده شد. اخذ دیپلم از این مدرسه، پنج سال به طول انجامید. قاسم غنی، برای ادامه تحصیل رهسپار لبنان شد و در مدرسه سن ژوزف بیروت، علاوه بر آموختن زبان انگلیسی و عربی، مقدمات طب را نیز طی کرد و وارد کالج آمریکایی شد و در سال ۱۲۹۹ ش، دوره دانشکده پزشکی را به پایان رساند.وی در سن ۲۷ سالگی به ایران بازگشت و به امر طبابت پرداخت. سال ۱۳۰۲ ش، برای گذراندن دوره تخصصی به فرانسه رفت و سال ۱۳۰۷ ش، مجددا به کشور مراجعت کرد. او در ۱۳۰۹ ش، در سبزوار میزبان رضاخان بود و علی رغم مخالفت مردم با کاندیداتوری اش به دلیل بهایی بودن مادرش، با حمایت پهلوی اول، در سال ۱۳۱۲ ش، به مجلس راه یافت و چهار دوره پیاپی، عنوان نماینده مشهد را حفظ نمود. غنی در تهران به گونه ای اطمینان رضاخان را جلب کرد که سمت معلمی ولیعهد را از آن خود ساخت و همین نزدیکی، او را قادر کرد تا در فراهم کردن مقدمات ازدواج محمدرضا مشارکت جوید؛ بر همین اساس، دو سفر در سال های ۱۳۱۷ و ۱۳۱۸ ش، به مصر داشت. غنی در آذر ۱۳۲۲ ش، در ترمیم کابینه علی سهیلی به جای امان الله اردلان، به وزارت بهداری تعیین گردید. فروردین ۱۳۲۳ ش که محمد ساعد، نخست وزیری را عهده دار بود، وی در وزارت بهداری ابقا شد. به دلیل مخالفت مجلس با این کابینه، غنی مجددا به عنوان وزیر فرهنگ معرفی شد.
← سفیر کبیر
از دکتر غنی، آثاری به صورت ترجمه و تالیف بر جای مانده که «یادداشت های دکتر قاسم غنی» و به ویژه گزارش های مشاهده ای او از تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران از انقلاب مشروطیت تا نهضت ملی کردن صنعت نفت ، از مهم ترین آثار وی به حساب می آید و تاکنون دوازده مجلد آن انتشار یافته است.از دیگر آثار وی می توان به « بحث در آثار و افکار حافظ »، « معرفة النفس »، « تاریخ تصوف در ایران »، « تاریخ عصر حافظ »، « بحثی در تصوف »، « من تاریخ الطب الاسلامی »، « بریان پزی ملکه سبا (ترجمه از اثر آناتول فرانس)»، « عصیان فرشتگان (ترجمه از اثر آناتول فرانس)»، «تائیس (ترجمه از اثر آناتول فرانس)» اشاره کرد.


کلمات دیگر: