پی دجاجه

مختصات: ۲۰h ۱۷m ۴۷٫۲s٬ +۳۸° ۰۱′ ۵۹″
http://laserstars.org/spectra/PCygni.html
http://www.peripatus.gen.nz/Astronomy/objPCyg.html
«P-دجاجه:ستاره ای که جلوی چشم ما پیر می شود».نجوم، خرداد ۱۳۷۱، شماره ۹، ص ۲۴ و ۲۵.
شادمهری، محسن. «فراغولها».نجوم، آذر ۱۳۷۳، شماره ۳۹، ص ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱.
اسمیت، السک ون پانویز، و مایکل زیلیک.«نجوم و اختر فیزیک مقدماتی جلد دوم اختر فیزیک»، چهارم.مشهد:دانشگاه امام رضا(ع)،۱۳۸۵ شابک ‎۹۶۴-۶۵۸۲-۱۴-۱.
پی ماکیان(به انگلیسی: P Cygni) یک ستاره از گروه متغیرهای آبی درخشان در صورت فلکی ماکیان است. یک فراغول است و در رده طیفی B۱Ia+ قرار می گیرد و در کهکشان راه شیری و در فاصله ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد.این ستاره دارای یکی از عجیب ترین تاریخچه ها در میان تمام ستارگان است و در دوره اخیر نیز دچار تغییراتی بزرگ شده است.در چند دهه اخیر قدر ظاهری این ستاره حدود ۸/۴ بوده است.
در موزه ادبیات ملّی در شهر پراگ یک کره آسمان وجود دارد که در سال ۱۶۴۰ (میلادی) به دست توانای ویلم بلاو منجّم و ریاضی دان هلندی ساخته شده است. بر این کره آسمان ستاره ای در پیکر آسمانی دجاجه یا ماکیان مشخّص شده است که آن را بر کره های قدیمی تر نمی توان یافت. بلاو این ستاره را نخستین بار در ۱۸ اوت ۱۶۰۰ میلادی رصد کرد.در آن هنگام این ستاره با قدر ظاهری حدود ۳ در آسمان می درخشید. ویلم بلاو فاصله این ستاره را از ستاره های کرکس نشسته و منقار دجاجه سنجید و مکانش را مشخّص کرد. او این ستاره را به مدت ده ها سال بررسی کرد و متوجّه شد که در دراز مدّت بسیار کم نور شده است، به طوری که در سال ۱۶۴۰ (میلادی) با قدر ظاهری بیشتر از ۵ در آسمان دیده می شد. ستاره ای که بلاو رصد کرد، پی ماکیان نام دارد؛ امّا در آن روزها اخترشناسان با نام نواختر دجاجه از آن یاد می کردند. در سال ۱۶۲۰ (میلادی) به قدری کم نور شده بود که می شد گفت عملاً از حدّ دیدن با چشمان بی ابزار خارج شده است؛ امّا ناگهان در سال ۱۶۵۴ (میلادی) دوباره سر بر آورد، با چشم برهنه هم می شد آن را دید، و تا قدر ظاهری ۵/۳ پیش رفت. تا سال ۱۶۵۹ (میلادی) اوضاع بر این منوال بود ولی در این سال دوباره فروکش کرد و ۳ سال بعد ناپدید شد. بار دیگر در سال ۱۶۶۵ (میلادی) پر نور شد و پس از چند بار افت و خیز در سال ۱۷۱۵ در قدر ظاهری پنجم استقرار یافت. از این پس رفتار نامتعارفی از خود نشان نداده است.
پی ماکیان، بر خلاف عنوان اولیه اش، نواختر به معنای امروزی نیست. امروزه عنوان نواختر دجاجه به یک نواختر واقعی اطلاق می شود که در سال ۱۹۷۵ (میلادی) از دید زمین در ماکیان (صورت فلکی) به اوج درخشش خود رسید. اخترشناسان امروزی ستاره پی ماکیان را از نوع متغیرهای آبی درخشان به شمار می آورند. فاصله ستاره پی ماکیان از زمین در حدود ۶۰۰۰ سال نوری است. درخشندگیش را در حدود ۷۰۰۰۰۰ برابر درخشندگی خورشید برآورد کرده اند. دمای سطح آن حدود ۲۰۰۰۰ درجه (دما) کلوین از دمای سطح خورشید که حدود ۵۷۰۰ درجه (دما) کلوین است، بیشتر است.جرم (فیزیک) پی ماکیان حدود ۴۰ جرم خورشیدی می باشد.این ستاره های پرجرم، در مصرف سوخت هسته هایشان اعتدال را رعایت نمی کنند و آن را بی محابا به مصرف می رسانند و گهگاهی مقداری ماده (فیزیک) نیز از خود دفع می کنند. از این رو نسبت به ستاره های کم جرم تر، عمر نسبتاً کوتاهی دارند:فقط چند میلیون سال؛ امّا از عمر خورشید، حدّاقل ۵ میلیارد سال می گذرد.طیف عجیب پی ماکیان نیز گواه از مطلب بالا دارد.در طیف این گونه ستاره ها خطوط نشری پهنی وجود دارند که حاکی از وجود لایه های گاز در حال انبساط بر گرد این ستاره ها هستند.قسمت های بیرونی این لایه ها، بر اثر فشار تابشی، با سرعتی بیشتر از قسمت های داخلی منبسط می شوند و سرانجام به شکل باد ستاره ای در می آیند.