ابن ابی الحدید

فرهنگ فارسی

عزالدین عبدالحمید بن محمد بن محمد بن حسین بن ابی الحدید مداینی ادیب و مورخ ( و . ۵۸۶ - ف . ۶۵۵ ه ق . ) . وی از رجال دولت بنی عباس بود . مهمترین کتاب او شرح نهج البلاغه و ( ه . م . ) است . از مولفات دیگرش : العبقری الحسان الفلک الدئر شرح محصل و شرح یاقوت این نوبخت را باید نام برد .
ادیب و مورخ از رجال دربار بنی عباس بوده است

لغت نامه دهخدا

ابن ابی الحدید. [ اِ ن ُ اَ بِل ْ ح َ ] ( اِخ ) عزالدین عبدالحمیدبن محمدبن محمدبن حسین بن ابی الحدید مداینی. ادیب و مورخ ( 586-655هَ.ق. ). از رجال دربار بنی عباس بوده. مهمترین کتب او شرح نهج البلاغه است که به نام وزیر ابن علقمی نوشته و مطالب تاریخی و ادبی بسیار در آن گنجانیده و ابن علقمی صدهزار دینار برای تألیف این کتاب به او صله داده. دیگر از تصنیفات او کتاب العبقری الحسان و الفلک الدائر و شرح محصل و شرح یاقوت ابن نوبخت است.

دانشنامه عمومی

فخرالدین ابوحامد عبدالحمید بن ابی الحدید (به عربی: عبد الحمید بن هبة الله بن محمد بن الحسین بن أبی الحدید أبو حامد عز الدین معتزلی) معروف به ابن ابی الحدید، ادیب، متکلم، مورخ، شاعر و فقیه شافعی و اصولی معتزلی و از علمای سدهٔ هفتم ه‍. ق.
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید
الفلک الدائر علی المثل السائر
السبع العلویات یا قصائد السبع العلویات، که آنرا ابن علقمی در مدائن سرود. موضوع قصاید، مدح محمد و علی، فتح خیبر، فتح مکه و کشته شدن حسین است.
نظم کتاب الفصیح ثعلب
او در ۱ ذیحجه ۵۸۶ قمری (۳۰ دسامبر ۱۱۹۰) در مداین به دنیا آمد. پدرش قاضی بود. در شهر زادگاهش بزرگ شد و علم کلام و اصول را فراگرفت. در جوانی به بغداد رفت و در آن شهر در محضر دانشمندان و بزرگان مشهور بغداد که بیشتر آنها شافعی مذهب بودند، به کسب علم و دانش پرداخت. در محافل ادبی و علمی شرکت می کرد و تا اینکه در زمره عالمان آن زمان درآمد.
از ابوالبقاء عکبری و ابوالخیر مصدق بن شبیب واسطی ادب آموخت و به مناسبت نزدیکی عقیدتی با ابن علقمی وزیر ادیب و دانشمند مستعصم آخرین خلیفه عباسی در شمار کاتبان دیوان دارالخلافه درآمد. از این رو ابن ابی الحدید قصاید السبع و شرح نهج البلاغه را به نام او نوشت، و در همان زمان و کتاب خود را به نام ابن علقمی نوشت.
در سال ۶۴۲ در حمله مغولان به بغداد اسیر شد ولی به واسطه وساطت بعضی از بزرگان این شهر از جمله خواجه نصیرالدین طوسی آزاد شد. او به عنوان ناظر حله، انتخاب، سپس «خواجه» امیرعلاءالدین طبرس و بعد ناظر بیمارستان عضدی و سرانجام در کتابخانه های بغداد به نظارت پرداخت.

wiki: ابن ابی الحدید

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اِبْن ِ اَبی الْحَدید، عزالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبةالله بن محمد بن محمد بن محمد بن حسین بن ابی الحدید مداینی ، دانشمند، شاعر، ادیب ، فقیه شافعی و اصولی معتزلی (اوّل ذیحجه ۵۸۶ - ۶۵۶ق /۳۰ دسامبر ۱۱۹۰- ۱۲۵۸م ) می باشد.
وی در مداین دیده به جهان گشود و در همان شهر پرورش یافت . علم کلام و اصول آموخت . پدرش قاضی مداین بود.

wikifeqh: امام علی(ع) را برتر از خلفای سه گانه می دانست و کسانی را که در برابر او قیام کردند به عنوان باغی، فاسق و اهل دوزخ قلمداد می کرد مگر اینکه توبه کرده باشند. قصیده عینیه او در مدح امیرالمؤمنین(ع)، با طلا در اطراف ضریح آن امام(ع) نگاشته شده است.
عزالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبةالله بن محمد بن محمد بن محمد بن حسین بن ابی الحدید مداینی، در اوّل ذی الحجه ۵۸۶ق/۱۱۹۱م، در مدائن دیده به جهان گشود و در همان شهر پرورش یافت. به مناسبت نزدیکی با ابن علقمی، وزیر شیعه مستعصم عباسی، در شمار کاتبان دیوان دارالخلافه درآمد. وی ابتدا کتابت دارالتشریفات را برعهده داشت. در ۶۲۹ق به کتابت خزانه منصوب شد و مدتی بعد کاتب دیوان گردید. در صفر ۶۴۲ق/ژوئیه ۱۲۴۴م به عنوان ناظر حله تعیین شد. سپس «خواجه امیر علاءالدین طَبّرْس گردید و پس از آن ناظر بیمارستان عَضُدی و سرانجام ناظر کتابخانه های بغداد شد.
ابن ابی الحدید روابط بسیار نزدیکی با ابن علقمی داشت و او و برادرش از حمایت وزیر برخوردار بودند. از این رو، شرح نهج البلاغه و قصاید السبع را به نامِ وزیر آراست و هدیه هایی ارزشمند دریافت کرد. در ۶۴۲ق/۱۲۴۴م در نخستین یورش های مغول به بغداد که سپاه عباسی به فرماندهی شرف الدین اقبال شرابی سپهسالار مستعصم بالله سپاه مغول را شکست داد، ابن ابی الحدید پیروزی سپاه بغداد را نتیجه تدبیر ابن علقمی دانست و قصیده ای در تهنیت و ستایش وی سرود که ابیاتی از آن در شرح نهج البلاغه ثبت است. در واقعه در حمله هلاکو خان به بغداد در ۶۵۵ق/۱۲۵۷م، ابن ابی الحدید و برادرش موفق الدین به دست مغولان گرفتار شدند و محکوم به قتل شد ولی به وساطت ابن علقمی و خواجه نصیرالدین طوسی از مرگ نجات یافت.

wikishia: امیرالمؤمنین (علیه الصلاة و السلام) و آخرین آنها حضرت حجت امام زمان (ارواحنا فداه) است باشد و عقیده داشته باشد که اینان خلفای بر حق و بلافصل رسول خدایند و از تمامی مخلوقات خدا برترند.
دیدگاه علمای اهل سنت
آنچه از عبارات بعضی علمای اهل سنت برمی آید این است که «عبدالحمید بن هبة الله بن محمد بن الحسین بن ابی الحدید ابوحامد عزالدین معتزلی» شافعی مذهب بوده است.
← ابن خلکان
نکته سوم که شایسته است مورد توجه قرار گیرد نظریات ابن ابی الحدید است که با دقت در آن ها به راحتی به دست می آید که او فردی سنی است و نمی تواند شیعه باشد؛ بلکه نهایت چیزی که در مورد او می توان گفت (آن هم به خاطر نقل یک سری از حقایق تاریخی) این است که او یک سنی معتزلی منصف است. به این عبارات توجه کنید:
← تقدیم مفضول بر افضل
...

wikifeqh: ابن_ابی الحدید_(مذهب)

پیشنهاد کاربران

بنام خدا
با سلام، فرد فوق که از برادران اهل سنت میباشدشرح بسیار مهمی در بیست مجلد بر نهج البلاغه نوشته هست و حق مطلب را و حقانیت علی ( ع ) را بر جانشینی پیامبر ( ص ) ادا نموده است این کتاب نفیس که چاپ بیروت بوده در دهه ۸۰ و ۹۰ شمسی در حدود ده سال به ترجمه رسیده وبه جز جلد ۱۲ الباقی ان به چاپ رسید ، برای نهجالبلاغه شروح فراوانی از جمله اثر ۲۷ جلدی مرحوم علامه محمد تقی جعفری و قس علیهذا وجود دارد ولی این شرح از شروح مهم میباشد. با تشکر.

کلمات دیگر: