خاندان سمیعی

خاندان سمیعی از خانواده های باسابقه و فرهنگ دوست گیلانیست که افراد مختلفی از آن عهده دار مناصب مختلف در دولت ایران بوده اند. در حال حاضر، خانواده های ادیب سمیعی، میرآب سمیعی، ابتهاج سمیعی، رحمت سمیعی، رئیس سمیعی، منشی زاده سمیعی، مهربان سمیعی، نجد سمیعی، آزاد سمیعی و هاشم سمیعی به این دودمان وابسته اند. جد این خاندان ادیب السلطنه از بازماندگان شیخ سمیع میلانی آذربایجانی بود. گفته شده وی «در سلامت نفس و صحت عمل و صدق گفتار و حفظ بیت المال از سرآمدان عصر خود بود.» به گفتهٔ احمد سمیعی، این خاندان به غیر از خود دختر نمی دادند و این باعث ازدیاد سمیعی ها شد که خیلی از آنها به شهرت رسیدند.
میرزا محمدعلی خان رحمت آبادی،: نماینده رشت در نخستین دوره مجلس شورای ملی
حسین سمیعی: ادیب السلطنه، فرزند میرزاحسن خان ادیب السلطنه بود و انشا و خط خوبی داشت. او نمایندهٔ رشت در دومین دورهٔ مجلس شورای ملی شد. در دولت رضاقلی خان نظام السلطنهٔ مافی در کرمانشاه وزیر داخله و در کابینهٔ ۱۳۰۰ ه‍.خ احمد قوام السلطنه وزیر تجارت و فوائد عامه و در همان سال با همین سمت در کابینهٔ حسن مشیرالدوله وزیر بود. در سال ۱۳۰۳ در کابینهٔ رضا خان سردارسپه وزیر دادگستری و سپس والی آذربایجان شرقی شد. در سال ۱۳۰۶ ه‍.خ در کابینهٔ مهدی قلی هدایت وزیر کشور (داخله) بود و پس از ریاست دربار در تهران درگذشت.
ابراهیم نبیل سمیعی: معروف به نبیل الملک فرزند اسماعیل خان سمیعی داماد ادیب السلطنهٔ سمیعی وکیل رشت در دوره های دهم، یازدهم دوازدهم و سیزدهم مجلس و سناتور از گیلان
نادر ادیب سمیعی، نماینده لنگرود در ادوار ۲۱ و ۲۲ و لاهیجان در دوره ۲۳ مجلس شورای ملی
محمد مهدی سمیعی: فرزند ابراهیم نبیل رئیس بانک مرکزی، سازمان برنامه و بانک توسعهٔ کشاورزی
غلامرضا رحمت سمیعی: فرزند میرزا محمدعلی خان رحمت آبادی، نماینده رشت در مجلس شورای ملی
نیره ابتهاج سمیعی: نماینده رشت در دوره های ۲۱٬۲۲٬۲۳٬۲۴ مجلس شورای ملی و نخستین بانوی ایرانی نایب رئیس مجلس و نخستین بانوی گیلانی که به نمایندگی مجلس برگزیده شده
همایون سمیعی: فرزند ابراهیم معاونت وزارت امور خارجه، سفیر کبیری ایران در لهستان، یوگسلاوی و دانمارک
هوشنگ سمیعی: وزارت پست و تلگراف در کابینهٔ دکتر علی امینی و اسدالله علم
عنایت الله سمیعی: ریاست دفتر نخست وزیری و ریاست کابینه هیئت وزیران در دولت رضا خان، وزارت امور خارجه در کابینهٔ جم
عبدالحسین سمیعی: فرزند میرزا مهدی خان ابتهاج سمیعی پزشک، وزیر علوم، استاد دانشکدهٔ پزشکی تهران، معاونت وزارت بهداری، استاد دانشگاه کرنل
مجید سمیعی: پزشک و جراح مغز و اعصاب سرشناس ایرانی
مصطفی سمیعی: سفیر ایران در شوروی، بلژیک و آرژانتین، معاون وزیر امور خارجه
یحیی رحمت-سمیعی: استاد دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس
احمد سمیعی گیلانی: نویسنده، مترجم و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و سردبیر مجلهٔ نامهٔ فرهنگستان
برادران ابتهاج
ابوالحسن ابتهاج، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، مدیر عامل بانک ملی ایران
غلامحسین ابتهاج، نماینده لاهیجان و لنگرود در دوره ۱۶ و نماینده بندر انزلی در دوره ۱۹ مجلس شورای ملی
احمدعلی ابتهاج سرمایه دار، صنعتگر و مهندس
حسینقلی خان سلطانی کلهر در کتاب تحفةالحسنیه شرح زندگانی این خانواده را نوشته است.
این فهرستی از افراد صاحب نام این خانواده است:
مهدی سمیعی

[ویکی فقه] خاندان سمیعی یکی از دودمان های اصیل گیلان است که افراد آن خانواده در مشاغل مختلف دولتی مصدر خدماتی بوده اند و اکنون خانواده های ادیب سمیعی، ابتهاج سمیعی، رحمت سمیعی و رییس سمیعی وابسته به همین دودمان هستند. ادیب السلطنه جد این خاندان که خود از اعقاب شیخ سمیع میلانی آذربایجانی است. در زمره رجال معدودی بود که هیچ پیرایه ای بر او استوار نشد. در سلامت نفس و صحت عمل و صدق گفتار و حفظ بیت المال از سرآمدان عصر خود بود.
حسین ادیب السلطنه سمیعی پسر میرزا حسن خان ادیب السلطنه تحصیلات عربی و فارسی و انشا و خط بسیار خوبی داشت. در آغاز کار در وزارت خارجه استخدام شد و پس از چندی رییس شعبه دول غیر هم جوار شد. در سال ۱۳۲۷ق به وزارت داخله منتقل شد و رییس کل وزارت داخله شد. در دوره دوم ۱۳۳۳ق از رشت به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد و در سال ۱۳۳۴ با عده ای از وکلا از تهران به قم مهاجرت کرده، در حکومت موقتی که به ریاست رضاقلی خان مافی نظام السلطنه در کرمانشاه در سال ۱۳۳۵ق از طرف ملیون تشکیل شد، ادیب السلطنه به همراه سلیمان میرزا مدرس وحیدالملک شیبانی و عباس میرزا سالار لشکر به آن جا رفتند. ادیب السلطنه وزیر داخله دولت مزبور بود و بعد به خارج مملکت رفت تا سال ۱۳۳۶ق در حلب اقامت داشت و سپس به تهران آمد، در سال ۱۳۰۰ش در کابینه قوام الدوله وزیر تجارت و فوائد عامه و در همین سال و با همین سمت در کابینه مشیرالدوله وزیر بود، و در سال ۱۳۰۳ش در کابینه رضاخان سردار سپه وزیر دادگستری و پس از آن والی آذربایجان شرقی شد. وی در سال ۱۳۰۶ در کابینه مخبرالسلطنه هدایت وزیر کشور بود و در سال ۱۳۲۶ش به جای تیمورتاش رییس دربار بود و در تهران درگذشت.
ابراهیم نبیل سمیعی
معروف به نبیل الملک فرزند اسماعیل خان سمیعی داماد ادیب السلطنه سمیعی در ۱۲۷۲ش متولد شد، پس از انجام مقدماتی برای ادامه تحصیل به روسیه رفت و چند سالی در آن جا باقی ماند. سپس به فرانسه عزیمت نمود و بعد از مراجعت به ایران به کار مطبوعاتی پرداخت تا این که وارد مشاغل دولتی شد. چندی در وزارت رفاه و مدتی در وزارت فوائد عامه و وزارت پیشه و هنر دارای مشاغل مهمی بود تا این که در دوره دهم مجلس از رشت به وکالت مجلس رسید. در ادوار یازدهم دوازدهم و سیزدهم نیز در مجلس شورای ملی عضویت داشت و در دوره چهاردهم که انتخابات چندان فرمایشی نبود، نتوانست به مجلس راه یابد. اما در سال ۴۲ و ۴۳ از رشت سناتور شد. وی در سال ۱۳۴۷درگذشت. نبیل سمیعی مردی ساده دل بود و در کارها حسن نیت داشت. اما در روزهای پایانی عمرش دچار مشکلات عدیده مالی شد؛ اما فرزندان وی دارای مقامات و مناصب عالی بودند. فرزند ارشد او اسماعیل سمیعی غالبا ریاست شرکت های دولتی را به عهده گرفت و زمانی رییس کل غله بود. فرزند دیگر او مهدی سمیعی سال ها ریاست بانک مرکزی و سازمان برنامه و بانک توسعه کشاورزی را تصدی می کرد همایون سمیعی سفیر کبیر و معاون وزارت خارجه فرزند دیگر او بود. دکترخسرو سمیعی جراح و استاد دانشگاه هم یکی از فرزندانش بود.
مهدی سمیعی
فرزند ابراهیم نبیل (نبیل الملک) متولد سال ۱۲۹۵ش است. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به اتمام رساند و در سال ۱۳۱۳ از طرف بانک ملی ایران برای ادامه تحصیل در رشته حسابداری عازم انگلیس شد و مدت هشت سال دوره تخصصی حسابداران قسم خورده را طی کرد و در سال ۱۳۲۲ پس از احراز موفقیت به ایران بازگشت و در بانک ملی ایران مشغول خدمت شد. پس از چند سال خدمت در اداره مرکزی بانک ملی به علت بعضی فعالیت های سیاسی چند تن از ماموران تحصیل کرده بانک ملی از تهران تبعید شد. سمیعی در راس آن ها قرار داشت و ظاهرا با سمت معاونت بانک ملی به زاهدان اعزام شد. تلاش ادیب السلطنه جد وی موثر واقع نشد و او چند سال از تهران دور شد. بعد از بازگشت در تهران ابتدا معاون و بعد رییس اداره خارجه شد و بعد مشاور مدیرکل بانک ملی گردید. در سال ۱۳۳۷به معاونت بانک رسید. در این سمت بود که بانک صنعت و معدن ایران تشکیل شد و مهدی سمیعی معاونت این بانک را برعهده گرفت و در سال ۱۳۴۳ به جای پورهمایون رییس بانک مرکزی شد. مدتی رییس سازمان برنامه و مجددا با بانک مرکزی بازگشت. مدتی نیز به جای ناصر عامری رییس بانک توسعه کشاورزی شد. این بانک در زمان تصدی سمیعی گسترش بسیاری یافت و وام های کلانی در اختیار موسسات و نهادها می گذاشت. مهدی سمیعی هرگز اهل سواستفاده نبود و زندگی خود را با همان حقوق خود می گذراند، وی تا آخر عمر همسری اختیار نکرد.
همایون سمیعی
...