معصوم علیشاه

میرعبدالحمید یا میرعبدالرحیم دکنی ملقّب به معصوم علیشاه، از مریدان شاه سیّد علیرضا دکنی(رضاعلیشاه دکنی) بوده است. محلّ و تاریخ تولّد وی تنها در تذکره ی شمس التواریخ تألیف اسدالله ایزدگشسب(درویش ناصرعلی) درج شده و در این تذکره آمده است: «مولدش حیدرآباد دکن و سال تولّدش را لفظ ذوالقرنین گفته اند که ۱۱۴۷ باشد.» در سال ۱۱۹۴ قمری از طرف قطب سلسله نعمت اللهی شاه سیّد علیرضا دکنی(رضاعلیشاه دکنی) با منصب شیخ المشایخ مأمور عزیمت به ایران و دستگیری طالبان این دیار گردید. پس از عزیمت به ایران چندی در شیراز اقامت کرد و در همان شهر فیض علیشاه و نورعلیشاه اول به حلقه ی اردتمندانش پیوستند و پس از چندی با اجازه ای که از طرف شاه سیّد علیرضا دکنی(رضاعلیشاه دکنی) داشت نورعلیشاه اول را به عنوان جانشین خود و شیخ المشایخ شاه سیّد علیرضا دکنی(رضاعلیشاه دکنی) برگزید و مسئولیت امور ایران را به وی محوّل کرد. پس از اندک زمانی به سعایت برخی افراد، از طرف کریم خان زند نفی بلد شد و به همین دلیل به همراه چند تن از ارادتمندانش به اصفهان رفت. دوران اقامتش در اصفهان نیز به طول نینجامید و از آنجا به همراه برخی از دوستداران به خراسان و زیارت بارگاه امام علی بن موسی الرضا رفت. سپس به هرات و از آنجا به زابل و کابل و هندوستان عزیمت کرد و پس از مدّتی به ایران بازگشت و از ایران به نجف و از آنجا به کربلا مهاجرت کرد و در این شهر ساکن شد. باز به دلیل اغوای عدّه ای مجبور به ترک کربلا شد و قصد سفر مشهد کرد. در راه خراسان وقتی به کرمانشاه رسید به دستور آقا محمدعلی بهبهانی محبوس شد. پس از چندی به نیروی ابراهیم خان شیرازی و همکاری حاکم کرمانشاه وی را در سال ۱۲۱۲ قمری به روایتی در رود قره سو غرق کردند. البته حاج زین العابدین شیروانی مستعلیشاه صاحب کتاب بستان السیاحه در خصوص کیفیّت شهادت معصوم علیشاه و محلّ دفن وی در ادامه می نویسد: « از جمعی معتبران کرمانشاهان و غیره استماع نموده و بعضی از ایشان که ملازم آقامحمّدعلی بودند بیان می نمودند که آن حضرت را در باغ عرش برین شهید کرده در همان جا که اکنون عمارتست مدفون کردند و در این باب اصرار داشتند و می گفتند که دفن آن حضرت در مقام مذکور شبهه نیست.»
نام و بعضاً شرح حال معصوم علیشاه دکنی در برخی از تذکره ها و متون عرفانی پس از قاجار، نظیر بستان السیاحه اثر حاج زین العابدین شیروانی مستعلیشاه، ریاض العارفین تألیف رضاقلی خان هدایت، طرایق الحقایق اثر نایب الصّدر شیرازی و شمس التواریخ اثر شیخ اسدالله ایزدگشسب در ضمن ذکر بزرگان سلسله نعمت اللهی آمده است.

رجوع شود به:نایب الصدر، میرزا معصوم (شیراز ۱۲۷۰ـ مشهد ۱۳۴۴ق)