کلمه جو
صفحه اصلی

دعای عرفه

دانشنامه عمومی

دعای عرفه دعایی نسبتاً طولانی و از اعمال مهم شیعیان در روز عرفه است که پس از نماز ظهر و عصر تا غروب خوانده می شود. دعای عرفه منسوب به حسین بن علی، پیشوای شیعیان، با حجمی حدود ۳۲۰۰ کلمه که با اختلافاتی جزئی در کتب مختلف نقل شده، و مضمونش اعتراف به جایگاه خدا و اقرار به جایگاه انسان در هستی، و نیز حمد و سپاس برای نعمتهای فراوان خداوند بر انسان، یادآوری مشکلات و تب و تابهایی که شخص در عمر خویش از بدو آفرینش تاکنون پشت سر نهاده، و کوشش برای جلب رحمت الهی، و طلب آرامش و عافیت از وی، همچون مهم ترین خواستهٔ انسان است. این دعا حاوی اصلی ذکر شده در همهٔ تحریرها، و ذیلی مذکور در برخی تحریرهای دعا در حدود ۸۰۰ کلمه است.
«دعای عرفه (شناخت و خودسازی)»: کلاس شناخت و سازندگی امام حسین علیه السلام در عرفات / با ترجمه تصویری و تفسیری عبدالکریم بی آزارشیرازی - ناشر: دفتر نشر فرهنگ اسلامی ۱۳۸۶
«دو رس‍ال‍ه م‍ن‍ظوم: چ‍ه‍ل گ‍ام ب‍ا چ‍ه‍ارده م‍ع‍ص‍وم و ن‍ی‍ای‍ش ام‍ام ح‍س‍ی‍ن در ع‍رف‍ات» / عل‍ی ه‍وی‍داک‍اش‍ی (ص‍ب‍ور اص‍ف‍ه‍ان‍ی) / نشر عابد، ۱۳۸۲
«س‍ی‍ری در دع‍ای ع‍رف‍ه ام‍ام ح‍س‍ی‍ن» / ع‍ل‍ی‍رض‍ا س‍ی‍دک‍ب‍اری / س‍ت‍ان‍ه م‍ق‍دس‍ه‍. ق‍م / ۱۳۷۴
«ع‍ل‍ی اج‍ن‍ح‍ه ال‍روح: دع‍االام‍ام ال‍ح‍س‍ی‍ن ع‍ل‍ی‍هال‍س‍لام ف‍ی ص‍ح‍راع‍رف‍ات ت‍ف‍س‍ی‍ر و م‍ع‍ای‍ش‍ه» /ت‍ال‍ی‍ف م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی ال‍ج‍ع‍ف‍ری؛ ت‍ع‍ری‍ب ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن ال‍ع‍ل‍وی، م‍وس‍س‍ه ت‍دوی‍ن و ن‍ش‍ر آث‍ار ع‍لام‍ه ج‍ع‍ف‍ری، ۱۳۷۹
«ن‍یای‍ش در ع‍رف‍ات» / لطف الله صافی، انتشارات حضرت معصومه، ۱۳۷۸
«امام حسین در دعای عرفه» /مریم ابوالحسنی، انتشارات نوربخش ۱۳۸۹
«از عرفه تا عاشورا: معرفت زیارت عاشورا و دعای روز عرفه» / علی اصغر توپچی / انتشارات گرنیان مهر ۱۳۹۰
گفته شده که حسین بن علی این دعا را در روز عرفه و در صحرای عرفات و در کنار همراهانش در بیرون خیمه ها خوانده است. بر پایهٔ آنچه در اول برخی نسخ های دعا ذکر شده، این دعا توسط بشر و بشیر فرزندان «غالب اسدی» نقل شده است.
در ایران دعای عرفه با حضور میلیون ها نفر در مناطق مختلفی از مساجد، دانشگاه ها، امامزادگان و همچنین مناطق عملیاتی جنگ ایران و عراق و همچنین سفارت خانه های ایران در خارج از کشور برگزار می گردد.
این دعا یکی از طولانی ترین ادعیه شیعیان است و مضامین متعددی در آن بیان شدهاست بدین جهت مقالات و کتب متعددی در طول تاریخ در شرح این دعا به نگارش درآمده است و توسط افراد مختلفی (از جمله آیت الله محمدتقی جعفری و مهدی الهی قمشه ای)ترجمه شده است.

دانشنامه آزاد فارسی

دعای عَرَفه
دعایی از مأثورات شیعی که در روز عرفه خوانده می شود. راویان آن گفته اند که عصر روز عرفه، امام حسین (ع)، با گروهی از پیروان خود به دامنۀ کوه رحمت، در صحرای عرفات، آمدند و دست ها را دربرابر صورت گرفتند و این دعا را خواندند و پس از پایان دعا، گریۀ مردم صحرای عرفات را فراگرفته بود. دعای عرفه طولانی است و مطالب بسیاری دارد، ازجمله بیان اصول عقاید و تجدید پیمان با خداوند، بیان نعمت های خداوند بر انسان و حمد و شکرگزاری او، اقرار به گناهان و توبه و طلب رحمت، درخواست حوایج از خداوند. چند شرح بر این دعا نوشته شده است، از جمله شرح دعای عرفه، اثر شیخ محمدعلی زاهدی جیلانی، و نیایش حسین، اثر علامه محمدتقی جعفری. دعای عرفۀ دیگری نیز در صحیفۀ سجادیه از امام زین العابدین (ع) روایت شده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در این مقاله به بررسی گزیده ای از شرح دعای عرفه تصنیف مرحوم سید خلف می باشد، می پردازیم.
نسخه ای خطی از کتابی نفیس در شرح دعای «عرفه» ابا عبدالله الحسین (علیه السّلام) نزد این جانب محفوظ است که به «مظهر العجائب و منبع الغرائب فی شرح دعاء سیدنا الحسین بن علی بن ابی طالب (علیهما السلام)» نامبردار می باشد. از کتاب مزبور، که شرحی عرفانی و حکمی بر دعای «عرفه» است و از بهترین، مهم ترین و پرارزش ترین کتاب ها در شرح و گزارش دعای حضرت سیدالشهداست، با همه علاقه مندی و جستجو، نسخه دیگری ندیده و نیافته ام و همچنان سخت مشتاقم که نسخه ای دیگر از آن به دست آورم و به تصحیح و چاپ آن، توفیق یابم (ان شاء الله!). چه، نسخه این جانب، آکنده از غلط ها و لغزش های املایی است.
احوالات مولف
پدرم، مرحوم حجة الاسلام والمسلمین سید محمد حجتی حسینی (اعلی الله مقامه الشریف)، به این کتاب، علاقه خاصی داشت و بارها به اهمیت و ارزش محتوای آن اشارت می فرمود. این بنده نیز وقتی در جستجوی سر دلبستگی پدر به این کتاب، مقداری از آن را مورد مطالعه قرار دادم، آن را سرشار از مطالب بسیار مفید و سودمند در شرح دعای «عرفه» حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) یافتم و پس از تفحص احوال مؤلف، دریافتم که وی، از بزرگان علم و از عرفای برجسته به شمار است.
← قول مرحوم خوانساری
سید خلف در مقدمه این کتاب، درباره سبب تصنیف آن می نویسد:اطلاع یافتم که مولای ما امام حسین (علیه السّلام) را دعایی است که در عرفات خوانده می شود؛ لذا در صدد به دست آوردن آن برآمدم و سعی و کوشش خود را برای یافتن آن به کار گرفتم تا آنکه خداوند متعال مرا به حج موفق ساخت و چنان موقفی را درک کردم و در زیر چادری به سر می بردم که در مقابل چادر عالم ربانی علامه عصر... میرزا محمد استرآبادی قرار داشت و با هم همین دعای عرفه را زمزمه می کردیم تا خواندن آن را به پایان رساندیم. آنگاه وی (استرآبادی) به من گفت: «بجاست این دعا، شرح و گزارش شود؛ پس تو آن را شرح کن.» و چون امتثال امر او را فرض و واجب برمی شمردم، به شرح آن آغاز کردم، و سرانجام به اتمام آن موفق شدم.
اندکی از دعا
...


کلمات دیگر: