سید محمد مولانا

wikifeqh: امام کاظم علیه السلام می رسد. آیت الله مرعشی نجفی در مورد نسب آیت الله مولانا می نویسد: «سید جلیل القدر، سید محمد؛ مشهور به مولانا تبریزی فرزند حاج میر عبدالکریم شیخ الاسلام، فرزند حاج میر محمدتقی شیخ الاسلام، فرزند میر جعفر شیخ الاسلام، فرزند علامه ادیب و شاعر خطیب؛ سید احمد شیخ الاسلام، که نسبشان به عارف مشهور؛ معین الدین علی ابوالقاسم موسوی، مشهور به شاه قاسم الانوار تبریزی می رسد».
پدرش، عالم فاضل و فقید وارسته، حاج میر عبدالکریم موسوی تبریزی، مشهور به «مؤتمن الشریعه» از عالمان نام آور آن دیار و دارای خطی زیبا و طبعی روان بود. در جوانی برای تحصیل راهی تبریز شد. و در جلسات درس استاد معروف در حوزه تبریز، مرحوم آخوند ملا مهدی چرندابی (پدر شادروان میرزا حسن رشدیه، پیر معارف ایران) شرکت جست. او در اثر اخلاق نیکو و اوصاف پسندیده، شرافت نسب و کمال تدین و ادب، مورد توجه وی قرار گرفت و استادش دختر خود را به نکاح میر عبدالکریم درآورد. حاج میر عبدالکریم تا آخر عمر در تبریز زندگی می کرد و در همان شهر دار فانی را وداع گفت. از تاریخ وفات و محل دفن وی اطلاعی در دست نیست.
ثمره این پیوند میمون، تولد پسری از تبار موسی بن جعفر علیهماالسلام گردید. خجسته ولادت این نورسیده، در اول ربیع الاول (1294 ه.ق) مصادف با بیست و هفتم اسفند ماه (1255 ه.ش) در شهر عارف خیز تبریز به وقوع پیوست. این مولود مبارک را سید محمد نام نهادند.
سید محمد موسوی تبریزی مشهور به «مولانا» و «حاجی مولانا» در تبریز مشغول به تحصیل شد. در جوانی وارد حوزه علمیه گردید و از محضر بزرگان علم و فقاهت همچون، حاج ملا علی علیاری (1236 ـ 1327 ق)، صاحب «بهجه الآمال فی شرح زبده المقال» بهره ها برد. هنوز هیجده بهار از عمرش سپری نشده بود، که در بیستم ربیع الثانی (1312 ه.ق) به همراه پدرش، حاج میر عبدالکریم موتمن الشریعه، برای ادامه تحصیل به نجف اشرف هجرت نمود و تا سال (1321 ه.ق) در آن دیار سکنی گزید.
وی بعد از ورود به حوزه نجف اشرف دروس سطح فقه و اصول را از محضر استادنی بهره برد که عبارتند از:
دوره تخصصی فقه و اصول فقه را از دروس آیات عظام:
فراگرفت و از خرمن دانش آن ها، خوشه ها چید. مولانا در کنار تحصیل سطوح عالیه، منطق، فلسفه و کلام را پیش استادانی همچون: