مترادف شجاعت : پرجگری، پهلوانی، جلادت، جنگاوری، جنگجویی، دلاوری، دلیری، رشادت، شهامت، قهرمانی، مردانگی، یلی
متضاد شجاعت : جبن
برابر پارسی : دلیری، دلاوری
شجاعت
مترادف شجاعت : پرجگری، پهلوانی، جلادت، جنگاوری، جنگجویی، دلاوری، دلیری، رشادت، شهامت، قهرمانی، مردانگی، یلی
متضاد شجاعت : جبن
برابر پارسی : دلیری، دلاوری
فارسی به انگلیسی
bravery
فارسی به عربی
رجولة , شجاعة , عزم
مترادف و متضاد
یارایی، مروت، چیرگی، شجاعت، دلیری، جرات، رشادت، دلاوری
شهامت، شجاعت، انقباض، تصمیم، دل و جرات
خیره سری، سر زندگی، شجاعت، دلیری، مردانگی، سلحشوری، جلوه
شجاعت، دلیری، اهمیت، دلاوری، ارزش شخصی و اجتماعی، ارزش مادی
شجاعت، قهرمانی
شجاعت، سلحشوری، رشادت، دلاوری، زن نوازی، بهادری
شجاعت، مردانگی، مردی، رجولیت، ادمیته
شجاعت، مردانگی، دلاوری، بهادری
شجاعت، دلاوری، بهادری
پرجگری، پهلوانی، جلادت، جنگاوری، جنگجویی، دلاوری، دلیری، رشادت، شهامت، قهرمانی، مردانگی، یلی ≠ جبن
فرهنگ فارسی
دلیربودن، پردل بودن، دلیری نمودن، پردلی، دلاور
۱ - ( مصدر ) دلیر بودن جرات داشتن . ۲ - ( اسم ) دایری دلاوری جرات پردلی .
۱ - ( مصدر ) دلیر بودن جرات داشتن . ۲ - ( اسم ) دایری دلاوری جرات پردلی .
فرهنگ معین
(شَ عَ ) [ ع . شجاعة ] (اِمص . ) دلیری ، بی باکی .
لغت نامه دهخدا
شجاعت. [ ش َ / ش ِ / ش ُ ع َ ] ( از ع ، اِمص ) ( مأخوذ از شجاعة عربی ) دلیر شدن در کارزار. صفتی است از صفات اربعه جمیله که حد وسط است بین تهور و جبن. دلاوری. دل داری. دلیری. صاحب بأس. ( یادداشت مؤلف ). قوتی است متوسط میان جبن و تهور. ( غیاث اللغات ). بهادری و دلاوری. جرأت. دلیری. پردلی. ( ناظم الاطباء ). در تداول علماء اخلاق قوه ای که میان جبن و تهور است. ( از فرهنگ نظام ). نیروئی است خشمی که نفس بدوی برتری جوید بر آنکه با وی دشمنی سازد. ( نوروزنامه ). یکی از کیفیات نفسانیه است و از اقسام خلق است. ملاصدرا در تعریف آن گوید: شجاعت خلقی است که افعال میان تهور و جبن دو طرف افراط و تفریط آنند و از رذائلند. خواجه طوسی گوید: شجاعت آن است که نفس غضبی نفس ناطقه را انقیاد نماید تا در امور هولناک مضطرب نشود و اقدام بر حسب رأی او کند تا هم فعلی که کند جمیل شود و هم صبری که نماید محمود باشد و بالاخره حد اعتدال غضب را شجاعت گویند و طرف افراط را تهور وطرف نقصان را جبن گویند و از حد اعتدال آن که عفت است ، خلق کرم ، نجدت ، شهامت ، حلم ، ثبات ، کظم غیظ، وقارو غیره منشعب میگردد و از طرف افراط آن ، کبر، عجب وغیره منشعب میگردد. و از طرف تفریط آن مهابت ، ذلت ، خساست ، ضعف ، حمیت ، عدم غیرت و حقارت نفس منشعب میشود. خلاصه آنکه ، حکمای قدیم برای نفس سه قوه متباینه شمرده اند: قوه ناطقه ، قوت غضبی ، قوت شهوانی. قوت غضبی که آن را نفس سبعی نیز گویند مبداء خشم و دلیری و اقدام بر اهوال و شوق تسلط و ترفع و مزید جاه باشد وهرگاه حرکت نفس سبعی به اعتدال بود و نفس ناطقه را انقیاد نماید تا در امور هولناک مضطرب نشود و اقدام بر حسب رأی او کند شجاعت حاصل آید و نیز حکمای قدیم از قبیل فیثاغورس و سقراط و افلاطون برای سعادت و برای فضیلت چهار مرحله مقرر داشته اند که یکی از آن شجاعت است. و اما انواعی که در تحت جنس شجاعت است یازده نوع است : کبر نفس. نجدت. بلندهمتی. ثبات. حلم. سکون نفس. شهامت. تحمل. تواضع. حمیت. دقت. ( از اخلاق ناصری ص 48، 72، 74، 76، 91، 92 ) : شجاعت و دل و زهره اش این بود که یاد کرده آمد. ( تاریخ بیهقی ).
خرد باید آنجا وجود و شجاعت
فلک مملکت کی دهد رایگانی.
ابوحنیفه اسکافی ( از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 393 ).
چهار شیر به دست خویش بکشت و در شجاعت آیتی بود [ مسعود ]. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 239 ).
خرد باید آنجا وجود و شجاعت
فلک مملکت کی دهد رایگانی.
ابوحنیفه اسکافی ( از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 393 ).
چهار شیر به دست خویش بکشت و در شجاعت آیتی بود [ مسعود ]. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 239 ).
شجاعت . [ ش َ / ش ِ / ش ُ ع َ ] (از ع ، اِمص ) (مأخوذ از شجاعة عربی ) دلیر شدن در کارزار. صفتی است از صفات اربعه ٔ جمیله که حد وسط است بین تهور و جبن . دلاوری . دل داری . دلیری . صاحب بأس . (یادداشت مؤلف ). قوتی است متوسط میان جبن و تهور. (غیاث اللغات ). بهادری و دلاوری . جرأت . دلیری . پردلی . (ناظم الاطباء). در تداول علماء اخلاق قوه ای که میان جبن و تهور است . (از فرهنگ نظام ). نیروئی است خشمی که نفس بدوی برتری جوید بر آنکه با وی دشمنی سازد. (نوروزنامه ). یکی از کیفیات نفسانیه است و از اقسام خلق است . ملاصدرا در تعریف آن گوید: شجاعت خلقی است که افعال میان تهور و جبن دو طرف افراط و تفریط آنند و از رذائلند. خواجه ٔ طوسی گوید: شجاعت آن است که نفس غضبی نفس ناطقه را انقیاد نماید تا در امور هولناک مضطرب نشود و اقدام بر حسب رأی او کند تا هم فعلی که کند جمیل شود و هم صبری که نماید محمود باشد و بالاخره حد اعتدال غضب را شجاعت گویند و طرف افراط را تهور وطرف نقصان را جبن گویند و از حد اعتدال آن که عفت است ، خلق کرم ، نجدت ، شهامت ، حلم ، ثبات ، کظم غیظ، وقارو غیره منشعب میگردد و از طرف افراط آن ، کبر، عجب وغیره منشعب میگردد. و از طرف تفریط آن مهابت ، ذلت ، خساست ، ضعف ، حمیت ، عدم غیرت و حقارت نفس منشعب میشود. خلاصه آنکه ، حکمای قدیم برای نفس سه قوه ٔ متباینه شمرده اند: قوه ٔ ناطقه ، قوت غضبی ، قوت شهوانی . قوت غضبی که آن را نفس سبعی نیز گویند مبداء خشم و دلیری و اقدام بر اهوال و شوق تسلط و ترفع و مزید جاه باشد وهرگاه حرکت نفس سبعی به اعتدال بود و نفس ناطقه را انقیاد نماید تا در امور هولناک مضطرب نشود و اقدام بر حسب رأی او کند شجاعت حاصل آید و نیز حکمای قدیم از قبیل فیثاغورس و سقراط و افلاطون برای سعادت و برای فضیلت چهار مرحله مقرر داشته اند که یکی از آن شجاعت است . و اما انواعی که در تحت جنس شجاعت است یازده نوع است : کبر نفس . نجدت . بلندهمتی . ثبات . حلم . سکون نفس . شهامت . تحمل . تواضع. حمیت . دقت . (از اخلاق ناصری ص 48، 72، 74، 76، 91، 92) : شجاعت و دل و زهره اش این بود که یاد کرده آمد. (تاریخ بیهقی ).
خرد باید آنجا وجود و شجاعت
فلک مملکت کی دهد رایگانی .
ابوحنیفه ٔ اسکافی (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 393).
چهار شیر به دست خویش بکشت و در شجاعت آیتی بود [ مسعود ] . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 239).
آن را که چون چراغ بدی پیش آفتاب
از کافران شجاعت پیش شجاعتش .
خارش همه شجاعت و بارش همه سخا
رسته به آب رحمت و حکمت بر او رطب .
وگر به جود و سخا و شجاعت و مردی
کسی بماندی ،ماندی ولی حق حیدر.
به میدان مکن در شجاعت سبق
به مجلس مکن در سخاوت سرف .
رأی در رتبت بر شجاعت مقدم است . (کلیله و دمنه ).
- شجاعت شعار ؛ دلیر و بی باک و بی پروا. (ناظم الاطباء). رجوع به شجاعة شود.
خرد باید آنجا وجود و شجاعت
فلک مملکت کی دهد رایگانی .
ابوحنیفه ٔ اسکافی (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 393).
چهار شیر به دست خویش بکشت و در شجاعت آیتی بود [ مسعود ] . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 239).
آن را که چون چراغ بدی پیش آفتاب
از کافران شجاعت پیش شجاعتش .
ناصرخسرو.
خارش همه شجاعت و بارش همه سخا
رسته به آب رحمت و حکمت بر او رطب .
ناصرخسرو.
وگر به جود و سخا و شجاعت و مردی
کسی بماندی ،ماندی ولی حق حیدر.
ناصرخسرو.
به میدان مکن در شجاعت سبق
به مجلس مکن در سخاوت سرف .
مسعودسعد.
رأی در رتبت بر شجاعت مقدم است . (کلیله و دمنه ).
- شجاعت شعار ؛ دلیر و بی باک و بی پروا. (ناظم الاطباء). رجوع به شجاعة شود.
فرهنگ عمید
دلیری، دلاوری، پردلی.
دانشنامه آزاد فارسی
(در لغت به معنی دلیری و دلاوری) در اصطلاح اخلاق، یکی از چهار فضیلت اصلی (سه فضیلت دیگر عبارت اند از حکمت، عفت، و عدالت). شجاعت، حد وسط تهور و ترس است و مراد از آن، این است که نفس غضبی، فرمانبردار نفس ناطقه شود تا در امور هولناک، پریشان نگردد و خردمندانه دست به اقدام بایسته بزند و این اقدام بایسته، حاصل نظارت خرد بر انسان است و رهاندن وی از ترسویی و بی باکی.
wikijoo: شجاعت
فرهنگ فارسی ساره
دلیری، دلاور
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] شجاعت از فضایل اخلاقی است که فرد دارای این فضیلت دارای قوت قلب در مصاف با دشمن و تحمل دشواری ها می باشد. از این عنوان در باب صلات و جهاد سخن گفته اند.
شجاعت به عنوان یکی از فضائل نفسانی و صفات و اخلاق پسندیده، عبارت است از قوّت قلب در مصاف با دشمن و تحمل دشواری های آن که از آن به دلیری و دلاوری نیز تعبیر می شود. عالمان علم اخلاق، شجاعت را به استقامت و اعتدال قوه غضبیه تعریف کرده و استقامت و اعتدال آن را به این دانسته اند که با سهولت تحت فرمان عقل درآید و از انحراف به دو سوی افراط؛ یعنی تهور و بی باکی و تفریط، یعنی ترس، مصون باشد. معنای شجاعت، همانا قوت قلب است که معنای آن طیف گسترده ای را شامل می شود. هر چه شدت آن بیشتر شود، ارزش و اهمیت آن بیشتر می شود. در واقع هیچ مرتبه ای از آن، اعم از ضعیف یا شدید، نامطلوب نیست و مقوله ای است که افراط و تفریط در آن راه ندارد.
افراط و تفریط در شجاعت
پس اینکه گفته می شود «تفریط در شجاعت همان جبن و افراط در آن، همان تهور است که در شمار صفات ناپسند است» سخنی نادرست است. زیرا تهور از مقوله فعل است و نه صفات، و لذا افراط در شجاعت نمی تواند به شمار آید. همچنین جبن به معنای عدم قوت قلب است، که آن هم تفریط در شجاعت نیست، بلکه نسبت جبن و شجاعت مصداق باب عدم و ملکه است. توضیح آنکه تهور به معنای سقوط است. پس بنّایی که بر زمین سست، ساختمانی را بنا می کند، آن ساختمان در معرض سقوط و درهم ریختن است و عمل بنّا، تهور نامیده می شود. خدای متعال می فرماید: «اَ فَمَنْ اَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی تَقْوی مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٍ خَیْرٌ اَمْ مَنْ اَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی شَفا جُرُفٍ هارٍ فَانْهارَ بِهِ فِی نارِ جَهَنَّمَ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ؛ آیا کسی که مسجدی را به غرض تقوی و خداپرستی تاسیس کرده و رضای حق را طالب است، مانند کسی است که بنایی سازد و برپایه سستی، در کنار سیل که زود به ویرانی کشد و عاقبت آن بنا از پایه به آتش دوزخ افکند؟ و خدا هرگز ستمکاران را هدایت نخواهد فرمود.» پس کسی که قوت قلبش را به طور نابجا و در موردی غیر عقلایی به کار برد، به او متهور گفته می شود، همچون کسی که خود را در معرض هلاکت قرار می دهد یا بدون سلاح به طرف شیر می رود، یا بدون سلاح و انگیزه عقلایی و شرعی با دشمن درگیر می شود و... خداوند متعال می فرماید: «... وَ لا تُلْقُوا بِاَیْدِیکُمْ اِلَی التَّهْلُکَةِ...؛ و خود را به دست خویش به مهلکه و خطر درنیفکنید....» پس چنانکه می بینید تهور از افعال ناپسند است، نه صفات ناپسند. به علاوه تهور از نظر عقل و شرع محکوم و مطرود است. همچنین جبن به معنای ضعف قلب است. پس به کسی که از شجاعت و قوت قلب بی بهره است، جبان و بزدل گفته می شود. در واقع جبن امری وجودی نیست تا گفته شود که از جمله افعال است یا صفات، یا آنکه مرحله تفریط شجاعت است. فرد جبان و بزدل از بسیاری از نعمات محروم و در معرض بسیاری از ناملایمات است. پس اگر برای او هیچ محرومیتی جز محروم ماندن از جهاد، امر به معروف و نهی از منکر و... نباشد، برای او کافی است تا از سعادت های ابدی محروم گردد. همچنین اگر برای او هیچ مصیبتی جز تنبلی، خواری، سستی، بی ثباتی و بی عاری نباشد، او را بس است که تیره روز و بدبخت شمرده شود. این همه ناشی از عدم قوت قلب است و بی بهره بودن از شجاعت موجب محرومیت از نعمات فراوان و مواجه شدن با ناملایمات بسیار می گردد. از سوی دیگر تهور علاوه بر آنکه به معنی کفران نعمت شجاعت و کاربرد نابجای آن است، موجب به خطر انداختن خود و دیگران و مفاسد بسیار دیگر می شود. چنانکه بعضی از اصحاب ائمه (علیهم السّلام) تهور پیشه ساخته، اسرار را فاش می کردند و ناخواسته موجب به خطر افتادن شیعیان می شدند و به همین دلیل مورد اعتراض آن پیشوایان گرامی، که درود خدا بر آنان باد، قرار می گرفتند.
شجاعت در قرآن
آیاتی از قرآن کریم به بیان جایگاه شجاعت پرداخته است.
← فضیلت مهم
...
شجاعت به عنوان یکی از فضائل نفسانی و صفات و اخلاق پسندیده، عبارت است از قوّت قلب در مصاف با دشمن و تحمل دشواری های آن که از آن به دلیری و دلاوری نیز تعبیر می شود. عالمان علم اخلاق، شجاعت را به استقامت و اعتدال قوه غضبیه تعریف کرده و استقامت و اعتدال آن را به این دانسته اند که با سهولت تحت فرمان عقل درآید و از انحراف به دو سوی افراط؛ یعنی تهور و بی باکی و تفریط، یعنی ترس، مصون باشد. معنای شجاعت، همانا قوت قلب است که معنای آن طیف گسترده ای را شامل می شود. هر چه شدت آن بیشتر شود، ارزش و اهمیت آن بیشتر می شود. در واقع هیچ مرتبه ای از آن، اعم از ضعیف یا شدید، نامطلوب نیست و مقوله ای است که افراط و تفریط در آن راه ندارد.
افراط و تفریط در شجاعت
پس اینکه گفته می شود «تفریط در شجاعت همان جبن و افراط در آن، همان تهور است که در شمار صفات ناپسند است» سخنی نادرست است. زیرا تهور از مقوله فعل است و نه صفات، و لذا افراط در شجاعت نمی تواند به شمار آید. همچنین جبن به معنای عدم قوت قلب است، که آن هم تفریط در شجاعت نیست، بلکه نسبت جبن و شجاعت مصداق باب عدم و ملکه است. توضیح آنکه تهور به معنای سقوط است. پس بنّایی که بر زمین سست، ساختمانی را بنا می کند، آن ساختمان در معرض سقوط و درهم ریختن است و عمل بنّا، تهور نامیده می شود. خدای متعال می فرماید: «اَ فَمَنْ اَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی تَقْوی مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٍ خَیْرٌ اَمْ مَنْ اَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی شَفا جُرُفٍ هارٍ فَانْهارَ بِهِ فِی نارِ جَهَنَّمَ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ؛ آیا کسی که مسجدی را به غرض تقوی و خداپرستی تاسیس کرده و رضای حق را طالب است، مانند کسی است که بنایی سازد و برپایه سستی، در کنار سیل که زود به ویرانی کشد و عاقبت آن بنا از پایه به آتش دوزخ افکند؟ و خدا هرگز ستمکاران را هدایت نخواهد فرمود.» پس کسی که قوت قلبش را به طور نابجا و در موردی غیر عقلایی به کار برد، به او متهور گفته می شود، همچون کسی که خود را در معرض هلاکت قرار می دهد یا بدون سلاح به طرف شیر می رود، یا بدون سلاح و انگیزه عقلایی و شرعی با دشمن درگیر می شود و... خداوند متعال می فرماید: «... وَ لا تُلْقُوا بِاَیْدِیکُمْ اِلَی التَّهْلُکَةِ...؛ و خود را به دست خویش به مهلکه و خطر درنیفکنید....» پس چنانکه می بینید تهور از افعال ناپسند است، نه صفات ناپسند. به علاوه تهور از نظر عقل و شرع محکوم و مطرود است. همچنین جبن به معنای ضعف قلب است. پس به کسی که از شجاعت و قوت قلب بی بهره است، جبان و بزدل گفته می شود. در واقع جبن امری وجودی نیست تا گفته شود که از جمله افعال است یا صفات، یا آنکه مرحله تفریط شجاعت است. فرد جبان و بزدل از بسیاری از نعمات محروم و در معرض بسیاری از ناملایمات است. پس اگر برای او هیچ محرومیتی جز محروم ماندن از جهاد، امر به معروف و نهی از منکر و... نباشد، برای او کافی است تا از سعادت های ابدی محروم گردد. همچنین اگر برای او هیچ مصیبتی جز تنبلی، خواری، سستی، بی ثباتی و بی عاری نباشد، او را بس است که تیره روز و بدبخت شمرده شود. این همه ناشی از عدم قوت قلب است و بی بهره بودن از شجاعت موجب محرومیت از نعمات فراوان و مواجه شدن با ناملایمات بسیار می گردد. از سوی دیگر تهور علاوه بر آنکه به معنی کفران نعمت شجاعت و کاربرد نابجای آن است، موجب به خطر انداختن خود و دیگران و مفاسد بسیار دیگر می شود. چنانکه بعضی از اصحاب ائمه (علیهم السّلام) تهور پیشه ساخته، اسرار را فاش می کردند و ناخواسته موجب به خطر افتادن شیعیان می شدند و به همین دلیل مورد اعتراض آن پیشوایان گرامی، که درود خدا بر آنان باد، قرار می گرفتند.
شجاعت در قرآن
آیاتی از قرآن کریم به بیان جایگاه شجاعت پرداخته است.
← فضیلت مهم
...
wikifeqh: فضائل اخلاقی به معنای دلیری و دلاوری است که در علم اخلاق آن را حد وسط بی باکی و ترس قرار داده اند. شجاعت به عنوان یکی از چهار فضیلت اخلاقی برتر در آیات و روایات از شرایط نبوت، امامت و فرماندهی در جنگ و از صفات امامان معصوم دانسته شده است.
شجاعت در میدان نبرد، شجاعت در مبارزه با نفس اماره، شجاعت در غلبه بر مشکلات زندگی، شجاعت در مبارزه با رذائل اخلاقی و شجاعت عقلی از مراتبی است که برای شجاعت نام برده شده است.
از آثار و نشانه های شجاعت در زندگی انسان می توان به صداقت، بردباری، غیرت، مدارا با دوستان و استحکام در دین اشاره کرد. آفت شجاعت را خروج از حد اعتدال و کشیده شدن به افراط و تفریط دانسته اند.
شجاعت (شُ، شِ، شَ) از فضائل اخلاقی به معنای دلیری و دلاوری، حالتی در انسان دانسته شده که شخص از اقدام به کارهای دشوار ترسی به خود راه ندهد و در مصاف با دشمن و تحمل دشواری ها، از قوت قلب برخودار باشد. شجاعت را به «استقامت و اعتدال در قوه غضبیه» تعریف کرده اند؛ به این معنا که انسان تحت فرمان عقل از انحراف به دو سوی افراط یعنی تهور و تفریط یعنی ترس مصون باشد. انسان شجاع را نیز کسی می دانند که در عین داشتن قدرت روحی و قوّت دل، خشم و غضب خود را با نیروی عقل مهار می سازد. شجاعت در علم اخلاق حد وسط بی باکی (تَهَوُّر) و ترس (جُبن) قرار داده شده است.شجاعت در حالت افراطی و متهورانه به معنای انجام اموری است که جسم و جان انسان را به نابودی می کشاند و از نظر شرع و عقل باید از آن احتراز کرد؛ مطلبی که در قرآن صریحا از آن پرهیز داده شده است و در حالت تفریط، جبن یا ترس معرفی شده و آن اجتناب از انجام کارهایی است که از نظر عقل و شرع نباید در انجام آن کوتاهی کرد.
شجاعت به عنوان یکی از چهار فضیلت اخلاقی برتر (حکمت، عدالت، شجاعت و عفت) نزد علمای اخلاق مورد توجه آیات و روایات قرار گرفته است؛ فضیلتی که به نقل از امام علی(ع) پیروزی در دسترس و آشکار است. در آیه ۲۹ سوره فتح یکی از ویژگی های پیامبر اسلام(ص) و همراهان او را شجاعت معرفی کرده و در آیه ۳۹ سوره احزاب از شرایط رسیدن به مقام نبوت را عدم ترس از غیرخدا و شهامت در دعوت مردم به سوی خدا دانسته است. بر اساس آیه ۲۴۷ سوره بقره شجاعت یکی از شرایط لازم در کسب فرمانروایی و حاکمیت بر جامعه است و در دیگر آیات مؤمنان را در مقابل کافران به داشتن دلیری ترغیب کرده است. شجاعت همچنین به عنوان یکی از رموز موفقیت و پیروزی مسلمانان معرفی شده است. در روایات شجاعت به عنوان یکی از مکارم اخلاق که خداوند به پیامبران اختصاص داده و از صفات امامان معصوم معرفی شده است. فقهای شیعه نیز شجاعت را از معیارهای افضلیت در کسب مقام امامت، از شرایط امام جمعه، و از صفات فرمانده جنگ معرفی و استفاده از آلات موسیقی برای ایجاد شجاعت و تقویت روحیه سپاهیان را جایز دانسته اند.
شجاعت (شُ، شِ، شَ) از فضائل اخلاقی به معنای دلیری و دلاوری، حالتی در انسان دانسته شده که شخص از اقدام به کارهای دشوار ترسی به خود راه ندهد و در مصاف با دشمن و تحمل دشواری ها، از قوت قلب برخودار باشد. شجاعت را به «استقامت و اعتدال در قوه غضبیه» تعریف کرده اند؛ به این معنا که انسان تحت فرمان عقل از انحراف به دو سوی افراط یعنی تهور و تفریط یعنی ترس مصون باشد. انسان شجاع را نیز کسی می دانند که در عین داشتن قدرت روحی و قوّت دل، خشم و غضب خود را با نیروی عقل مهار می سازد. شجاعت در علم اخلاق حد وسط بی باکی (تَهَوُّر) و ترس (جُبن) قرار داده شده است.شجاعت در حالت افراطی و متهورانه به معنای انجام اموری است که جسم و جان انسان را به نابودی می کشاند و از نظر شرع و عقل باید از آن احتراز کرد؛ مطلبی که در قرآن صریحا از آن پرهیز داده شده است و در حالت تفریط، جبن یا ترس معرفی شده و آن اجتناب از انجام کارهایی است که از نظر عقل و شرع نباید در انجام آن کوتاهی کرد.
شجاعت به عنوان یکی از چهار فضیلت اخلاقی برتر (حکمت، عدالت، شجاعت و عفت) نزد علمای اخلاق مورد توجه آیات و روایات قرار گرفته است؛ فضیلتی که به نقل از امام علی(ع) پیروزی در دسترس و آشکار است. در آیه ۲۹ سوره فتح یکی از ویژگی های پیامبر اسلام(ص) و همراهان او را شجاعت معرفی کرده و در آیه ۳۹ سوره احزاب از شرایط رسیدن به مقام نبوت را عدم ترس از غیرخدا و شهامت در دعوت مردم به سوی خدا دانسته است. بر اساس آیه ۲۴۷ سوره بقره شجاعت یکی از شرایط لازم در کسب فرمانروایی و حاکمیت بر جامعه است و در دیگر آیات مؤمنان را در مقابل کافران به داشتن دلیری ترغیب کرده است. شجاعت همچنین به عنوان یکی از رموز موفقیت و پیروزی مسلمانان معرفی شده است. در روایات شجاعت به عنوان یکی از مکارم اخلاق که خداوند به پیامبران اختصاص داده و از صفات امامان معصوم معرفی شده است. فقهای شیعه نیز شجاعت را از معیارهای افضلیت در کسب مقام امامت، از شرایط امام جمعه، و از صفات فرمانده جنگ معرفی و استفاده از آلات موسیقی برای ایجاد شجاعت و تقویت روحیه سپاهیان را جایز دانسته اند.
wikishia: حکمت و عفت طبق نظر مرحوم نراقی و یا اصول چهارگانه با افزودن عدالت طبق نظر مشهور) است که تنها یک صفت متعالی محدود به خود نیست بلکه ریشه ی اوصافی والا و منشأ آثار و صفات مثبت فراوان است.
این صفت عبارت است از اعتدال در قوه ی غضبیه به این معنی که غضب قوی باشد و با وجود قوّتْ فرمانبردار عقل باشد که دارای دو کرانه ی افراطی و تفریطی است که آن ها نیز منشأ رذایل زیادی هستند. طرف افراط آن همان بی باکی بی جهت است که در اصطلاح اخلاق اسلامی «تهوّر» نام دارد و عبارت است از اقدام بی باکانه در اموری که نابود کننده ی جسم و یا جان و روان انسان است و از نظر شرع و عقل باید از آنها پرهیز کرد و طرف تفریط آن همان ترس مفرَط است که در اصطلاح اخلاق اسلامی «جُبن» نام دارد و آن ترس و اجتناب از کارهائی است که باید به آنها اقدام کرد.یعنی از نظر عقل یا شرع باید در انجام آن ها هراس نداشته و خود را به انجام آن کارها وادار نمود.
برخی از پیروان ادیان تحریف یافته معتقدند غضب باید از بین برود و انسان از هر گونه غضب عاری شود و حال آن که دین اسلام این نظر را نمی پذیرد. زیرا اگر غضب نابود شود جهاد با کفار ممکن نخواهد بود. همچنین اگر هدف ریشهکن ساختن خشم است پس چگونه پیامبران از آن جدا نبودند؟! زیرا به عنوان مثال سرور پیامبران رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله و سلّم وقتی در برابر او سخن ناگوار می گفتند به طوری خشمگین می شد که دو طرف صورتش سرخ می شد ولی جز سخن حق چیزی نمی فرمود و خشم آن حضرت را از حق خارج نمی ساخت. بنابراین همانطور که گفته شد، آن چه ستودنی است اعتدال در قوه ی غضبیه است که شجاعت نام دارد نه نفی مطلق آن.
شجاعت در همه ی انسان های شایسته وجود داشته است؛ همانطور که امام علی علیه السّلام فرمودند: هرگاه جنگ بر ما سخت می شد، به رسول خدا پناه می بردیم و او خود در صف اول جنگ بود. حضرت امام رضا علیه السّلام فرمودند: از صفات امام معصوم این است که شجاع ترین مردم باشد.
خدای تعالی در وصف نیکان اصحاب پیغمبر اکرم صلی اللَّه علیه و آله و سلم می فرماید: بر دشمنان سخت گیر و بر مومنان مهربان و نرم خو هستند و این همان حالت اعتدال در قوه ی غضبی است که اشرف صفات کمالیه و افضل ملکات نفسانیه است و به این سبب است که امیرمؤمنان علیه السّلام در وصف مؤمن فرمودند: «دل مؤمن از سنگ محکم تر است».
از امام جعفرصادق علیه السّلام مروی است که: «مؤمن از کوه محکم تر است، زیرا که سنگ از کوه می ریزد و از دین مؤمن هیچ فرو نمی ریزد». پس این نیروی غضب است که چنین تصعید و والایش می یابد تا از توانمندی دفع و قدرت دافعه ی آن در دفع آفات دین و دنیای مومن بکار رود و به همین علت، علمای اخلاق در تمثیلی لطیف و زیبا این قوه را به سگ شکاری تشبیه کرده اند که نیازمند تأدیب است تا حرکات و سکناتش با اشاره صاحبش صورت گیرد نه با میل خودش.
امام عسکری علیه السّلام فرمودند: شجاعت دارای اندازه ای است که اگر بر آن افزوده شود، تهور است. تهور از عوامل نابود کننده ی موجودیت دنیوی و اخروی انسان و جان و مال و آبروی او است و حال آن که آیات و اخبار در وجوب محافظت خود از حد و حصر متجاوز است در حالی که خدای متعال می فرماید: خود را با دست خود به هلاکت نیندازید و به راستی هر کس خود را از آنچه عقل حکم به لزوم محافظت از آن می کند نگاه ندارد و بیباکانه خود را در هلاکت افکند، به نوعی دارای جنون و دیوانگی است و چگونه چنین کسی را می توان عاقل نامید که خود را بی باکانه به خطر می اندازد مثلاً از کوه های بلند به زیر می افکند و از شمشیرهای آخته و برکشیده پروا نمی کند، یا در گرداب ها و رودهای غرق کننده فرو می رود یا از درندگان احتراز نمی کند؟! چنین شخصی اگر بمیرد قاتل خود به شمار می رود و خودکشی موجب شقاوت همیشگی است.
این صفت عبارت است از اعتدال در قوه ی غضبیه به این معنی که غضب قوی باشد و با وجود قوّتْ فرمانبردار عقل باشد که دارای دو کرانه ی افراطی و تفریطی است که آن ها نیز منشأ رذایل زیادی هستند. طرف افراط آن همان بی باکی بی جهت است که در اصطلاح اخلاق اسلامی «تهوّر» نام دارد و عبارت است از اقدام بی باکانه در اموری که نابود کننده ی جسم و یا جان و روان انسان است و از نظر شرع و عقل باید از آنها پرهیز کرد و طرف تفریط آن همان ترس مفرَط است که در اصطلاح اخلاق اسلامی «جُبن» نام دارد و آن ترس و اجتناب از کارهائی است که باید به آنها اقدام کرد.یعنی از نظر عقل یا شرع باید در انجام آن ها هراس نداشته و خود را به انجام آن کارها وادار نمود.
برخی از پیروان ادیان تحریف یافته معتقدند غضب باید از بین برود و انسان از هر گونه غضب عاری شود و حال آن که دین اسلام این نظر را نمی پذیرد. زیرا اگر غضب نابود شود جهاد با کفار ممکن نخواهد بود. همچنین اگر هدف ریشهکن ساختن خشم است پس چگونه پیامبران از آن جدا نبودند؟! زیرا به عنوان مثال سرور پیامبران رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله و سلّم وقتی در برابر او سخن ناگوار می گفتند به طوری خشمگین می شد که دو طرف صورتش سرخ می شد ولی جز سخن حق چیزی نمی فرمود و خشم آن حضرت را از حق خارج نمی ساخت. بنابراین همانطور که گفته شد، آن چه ستودنی است اعتدال در قوه ی غضبیه است که شجاعت نام دارد نه نفی مطلق آن.
شجاعت در همه ی انسان های شایسته وجود داشته است؛ همانطور که امام علی علیه السّلام فرمودند: هرگاه جنگ بر ما سخت می شد، به رسول خدا پناه می بردیم و او خود در صف اول جنگ بود. حضرت امام رضا علیه السّلام فرمودند: از صفات امام معصوم این است که شجاع ترین مردم باشد.
خدای تعالی در وصف نیکان اصحاب پیغمبر اکرم صلی اللَّه علیه و آله و سلم می فرماید: بر دشمنان سخت گیر و بر مومنان مهربان و نرم خو هستند و این همان حالت اعتدال در قوه ی غضبی است که اشرف صفات کمالیه و افضل ملکات نفسانیه است و به این سبب است که امیرمؤمنان علیه السّلام در وصف مؤمن فرمودند: «دل مؤمن از سنگ محکم تر است».
از امام جعفرصادق علیه السّلام مروی است که: «مؤمن از کوه محکم تر است، زیرا که سنگ از کوه می ریزد و از دین مؤمن هیچ فرو نمی ریزد». پس این نیروی غضب است که چنین تصعید و والایش می یابد تا از توانمندی دفع و قدرت دافعه ی آن در دفع آفات دین و دنیای مومن بکار رود و به همین علت، علمای اخلاق در تمثیلی لطیف و زیبا این قوه را به سگ شکاری تشبیه کرده اند که نیازمند تأدیب است تا حرکات و سکناتش با اشاره صاحبش صورت گیرد نه با میل خودش.
امام عسکری علیه السّلام فرمودند: شجاعت دارای اندازه ای است که اگر بر آن افزوده شود، تهور است. تهور از عوامل نابود کننده ی موجودیت دنیوی و اخروی انسان و جان و مال و آبروی او است و حال آن که آیات و اخبار در وجوب محافظت خود از حد و حصر متجاوز است در حالی که خدای متعال می فرماید: خود را با دست خود به هلاکت نیندازید و به راستی هر کس خود را از آنچه عقل حکم به لزوم محافظت از آن می کند نگاه ندارد و بیباکانه خود را در هلاکت افکند، به نوعی دارای جنون و دیوانگی است و چگونه چنین کسی را می توان عاقل نامید که خود را بی باکانه به خطر می اندازد مثلاً از کوه های بلند به زیر می افکند و از شمشیرهای آخته و برکشیده پروا نمی کند، یا در گرداب ها و رودهای غرق کننده فرو می رود یا از درندگان احتراز نمی کند؟! چنین شخصی اگر بمیرد قاتل خود به شمار می رود و خودکشی موجب شقاوت همیشگی است.
wikiahlb: شجاعت
جدول کلمات
تهور
پیشنهاد کاربران
نترسیدن از چیزی
درخشیدن
شجاعت یعنی گذشتن گذشت کردن شجاعت یعنی بخشیدن بزرگترین شجاعتها گذشت کردن هرکسی نمیتونه گذشت کنه دلی بسیار بزرگی میخواد که مادری از فرزندش چشم بپوشاند و درراه وطن از او بگذرد واقعا خیلی شجاعت میخواد جوان۱۸ ساله از جانش بگذرد برای وطنش بنظرم تنها معنی شجاعت گذشت کردن
دلیر - شیردل -
قوی بودن💪🏻
دلیر💪🏻
پهلوانی💪🏻
دلیر💪🏻
پهلوانی💪🏻
شجاعت نترسیدن نیست بلکه ان است که انسان بتواند در برابر حوادث و رنج ها و دشواری ها ایستادگی کند از مشکلات نهراسد و راه های مناسب پیروزی بر انها را جست و جو کند .
کلمات دیگر: