کلمه جو
صفحه اصلی

محمدجواد باهنر

دانشنامه عمومی

محمدجواد باهنر (۱۳ شهریور ۱۳۱۲، کرمان- ۸ شهریور ۱۳۶۰، تهران)، دومین نخست وزیر ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ بود که توسط اعضای سازمان مجاهدین خلق ترور شد. وی دارای فوق لیسانس علوم تربیتی و دکترای الهیات از دانشگاه تهران بود که پس از فارغ التحصیلی، به حرفه معلمی روی آورد و در دوران پهلوی به تدوین کتب درسی دینی و قرآن پرداخت. باهنر پیش از کسب سمت نخست وزیری، به عنوان سومین وزیر آموزش و پروش ایران مشغول به کار بود. باهنر را می توان از نخستین تدوینگران و مؤلفان کتب مذهبی مدارس ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران دانست.
محمدعلی رجایی
محمدرضا باهنر
انفجار ۸ شهریور ۱۳۶۰
وی در سال ۱۳۱۲ در یکی از محله های قدیمی شهر کرمان به نام محله شهر که از محله های بسیار قدیمی و فقیرنشین شهر کرمان بود، به دنیا آمد. محمد جواد باهنر فرزند دوم خانواده و دارای نه خواهر و برادر بود. پدر او پیشه ور ساده ای بود که زندگی محقرانه ای داشت و به واسطه مغازه کوچکی که در سرگذر محله داشت امرار معاش می کرد. در سن پنج سالگی برای آموزش به مکتب خانه ای سپرده شد و نزد بانوی معلم مکتب خانه قرآن را فرا گرفت از حدود یازده سالگی با راهنمایی حجت الاسلام حقیقی، فرزند معلم مکتب خانه، به مدرسه معصومیه کرمان وارد شد و تعلیم دروس حوزوی را آغاز نمود. او همزمان با دروس حوزوی با شرکت در امتحانات متفرقه دروس خود را در دبیرستان نیز ادامه داد. او در سال ۱۳۳۲ وارد حوزه علمیه قم شد در سال اول ورود به حوزه علمیه قم، در مدرسه فیضیه سکونت یافت و دروس کفایه و مکاسب را نزد اساتیدی چون آیت الله سلطانی، آیت الله مجاهدی و شیخ محمد جواد اصفهانی فرا گرفت و در همین سال بود که دیپلم کامل متوسطه را نیز اخذ کرد. در ادامه و تکمیل دروس دینی از سال ۱۳۳۳ به درس خارج علما حاضر شد و ضمن شرکت در درس خارج فقه آیت الله بروجردی به درس خارج اصول آیت الله خمینی نیز حاضر می شد و مدت هفت سال یعنی تا اوائل سال ۴۱ از دروس خارج فقه و اصول وی بهره مند گردید. باهنر هم چنین به مدت شش سال در درس فلسفه (اسفار) علامه طباطبائی شرکت نمود و در همان زمان طلبگی وارد دانشکده الهیات شد و کارشناسی الهیات خود را در سال ۱۳۳۷ به اتمام رسانید. وی به مدت کمتر از یک سال در شهر نجف تحصیل نمود ولی مجدداً به قم بازگشت.
محمد جواد باهنر که در سال ۳۷ جهت انجام سفر تبلیغی به آبادان عزیمت کرده بود به مناسبت تقارن به رسمیت شناختن دولت اسرائیل توسط دولت ایران به صورت دو فاکتو حمله شدید و سختی به این مسئله نمود و پس از پایان سخنرانی توسط شهربانی دستگیر شد و این اولین برخورد او با رژیم پهلوی بود. در اسفند ماه ۱۳۴۲ پس از ایراد سخنرانی هایی در مساجد به مناسبت سالگرد حادثه فیضیه دستگیر شد و پس از آن شش بار به زندان های کوتاه مدت محکوم شد و از سال ۱۳۵۰ اجازهٔ سخنرانی نداشت. وی در کنار تدریس به تألیف کتب درسی پرداخت و حدود سی کتاب و جزوه تعلیمات دینی را برای تدریس از دوره ابتدایی تا دانشگاه تألیف کرد، همچنین همزمان فعالیت های اجتماعی خود را نیز ادامه داد و در تأسیس دفتر نشر فرهنگ اسلامی، کانون توحید و مدرسه رفاه نقش مؤثری داشت.
وی در سال ۱۳۵۷ به فرمان آیت الله خمینی به عضویت شورای انقلاب درآمد و پس از پیروزی انقلاب هم با پذیرش مسؤلیت در نهضت سواد آموزی، نماینده مردم کرمان در مجلس خبرگان قانون اساسی، نماینده شورای انقلاب اسلامی در وزارت آموزش و پرورش، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با ۲٬۱۳۴٬۴۳۴ رأی (درصد آراء: ۶۴٫۸۰) به ایفای نقش پرداخت. او با حکم سید روح الله خمینی در سال۱۳۵۹ به عضویت ستادانقلاب فرهنگی درآمد. وی سپس در کابینه محمد علی رجایی به سمت وزیر آموزش و پرورش منصوب شد. به دنبال برکناری بنی صدر از مقام ریاست جمهوری و انتخاب محمد علی رجایی به عنوان ریاست جمهوری، بنا به پیشنهاد رجایی، باهنر (که پس از کشته شدن بهشتی در یک بمب گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی به سمت دبیر کلی آن حزب انتخاب شده بود) در سال ۱۳۶۰ به عنوان نخست وزیر به مجلس شورای اسلامی معرفی گردید و مجلس نیز به او و وزرای وی رأی اعتماد داد. سر انجام باهنر به همراه رجایی در انفجار ۸ شهریور ۱۳۶۰ در دفتر نخست وزیری کشته شد.

نقل قول ها

محمدجواد باهنر (۱۳۱۲ / ۱۹۳۳–۱۳۶۰ /۱۹۸۱م)، دومین نخست وزیر ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷.
• «شهید رجایی و شهید باهنر معلمانی بودند که هیچگاه وظیفه معلمی خود را فراموش نکردند و حتی هنگامی که در جایگاه نمایندگی مجلس و سپس نخست وزیری و رئیس جمهوری قرار گرفتند، تفاوتی در رفتار و اخلاق شان مشاهده نشد.» -> حسن روحانی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] محمدجواد باهنر، سومین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران بود.
محمدجواد باهنر به سال ۱۳۱۲ ش در خانواده ای کم بضاعت و پرعائله در کرمان متولد شد.
تحصیلات
تحصیلات خود را از مکتبخانه آغاز کرد و از یازده سالگی به طلبگی در مدرسه معصومیه پرداخت و به موازات آن در مدارس جدید نیز تحصیل می کرد. در ۱۳۳۲ ش برای ادامه تحصیلات دینی به قم عزیمت کرد و پس از تکمیل درس های سطح، در درس خارج فقه آیت اللّه العظمی بروجردی به مدت شش سال و در درس فقه و اصول امام خمینی به مدت هفت سال شرکت جست و شش سال نیز از درس های فلسفه (اسفار) و تفسیر علامه سیّدمحمّد حسین طباطبائی بهره مند شد، مدتی نیز در حوزه نجف از درس استادان آن حوزه استفاده کرد.در قم تحصیلات دبیرستانی را نیز ادامه داد و به اخذ گواهی نامه پایان تحصیلات دبیرستانی موفق شد و پس از آن در ۱۳۳۷ ش به دانشکده الهیات دانشگاه تهران راه یافت، دوره کارشناسی این دانشکده را به پایان رساند و به ادامه تحصیل در دوره دکتری همان دانشکده پرداخت. همچنین دوره کارشناسی ارشد علوم تربیتی را نیز در دانشگاه تهران با موفقیت گذراند.
فعالیت های پیش از انقلاب
← فعالیت های فرهنگی و تبلیغی
...


کلمات دیگر: