[ویکی فقه] به طورکلی واکنش های انسان در برابر دنیا و مقتضیات آن متفاوت است. هرکس بسته به نوع جهان بینی و نوع شناخت از پدیده ها و واقعیت های جهان هستی، واکنشی متفاوت از خود نشان می دهد.
پیامبر اعظم ، در یکی از دعاهای خود این گونه خطاب می نمایند: «اللهم ارنی الاشیاء کما هی؛ خدایا اشیاء و مخلوقات خود را آن چنان که هست، به من نشان بده». یعنی نگاه واقع بینی و حقیقت بینی زیرساخت برخورداری از قضاوت صحیح و جهان بینی صحیح است که در نهایت واکنشی معقول، انسانی و الهی را به همراه دارد و انسان را از رویکرد ناامیدی و علیه السّلام ظلمانی دیدن جهان نجات می دهد و روحیه امیدوارانه زیستن را در او تقویت می کند؛ بنابراین یکی از راه های دستیابی به امید در زندگی، شناخت صحیح از واقعیات دنیا است. اگر تصورات و انتظارات ما از دنیا مطابق واقع باشد، ناامیدی به خود راه نخواهیم داد؛ زیرا یکی از ویژگی های دنیا و مقتضیات آن، تحول، پستی و بلندی و فراز و نشیب های آن است. پیشوایان دین با بیان این حقیقت ، در پی اصلاح نگرش مردم از دنیا بودند تا در پیشامدهای ناگوار زندگی، خود را نبازند و همواره آماده مقابله با مشکلات احتمالی باشند. حضرت علی علیه السّلام می فرمایند: «دنیا دو روز است: روزی به نفع تو و روزی به زیان توست. اگر دنیا روی خوش به شما نشان داد، سرمست و مغرور نشوید و اگر به سختی دنیا دچار شدید، صبر و تحمل پیشه کنید». روزی کسی با حالی پریشان خدمت امام صادق علیه السّلام رسید و از سختی زندگی خود شکایت کرد. حضرت، زندان کوفه را به یاد وی آورد و فرمود: زندان کوفه چگونه است؟ آن مرد گفت: جایی تنگ و بدبو است که افراد در آنجا در بدترین شرایط به سر می برند. حضرت فرمود: «تو نیز در زندان دنیا به سر می بری، با وجود این می خواهی در آسایش و خوشی باشی؛ مگر نمی دانی دنیا زندان مؤمن است». بنابراین حضرت با ترسیم چهره واقعی دنیا برای وی، بار غم و اندوهش را کاستند و به او نیرویی تازه بخشیدند.
دنیاطلبی در قرآن کریم
← داستان عبرت انگیز اصحاب الجنه
عبیدالله که برای حکم قتل امام حسین علیه السّلام مبلغ یکصدهزار دینار طلا (معادل ۷۵ هزار مثقال طلا) برای شریح پیشنهاد داده بود، نقشه ای اندیشید و تاثیر نقد و نسیه و وعده و عمل را با خود سنجید و به این نتیجه رسید که دینارها را به خانه شریح بفرستد، و این کار شبانه انجام گرفت و دستور داد: ماموران حمل طلا و دینار، آنها را برابر شریح به زمین بریزند، (حتی مقداری را به دیوارها بکوبند) تا او خیره شود.... .قاضی کوفه شبانه پول ها را دید و به فکر فرو رفت؛ دین خود را به همان پول ها فروخت و تصمیم دین فروشی را گرفت. صبح زود به پای خویش به حضور ابن زیاد رسید و باب مذاکره را باز کرد و چنین اظهار داشت: پیامبر خدا فرمود: هرکس در میان مردم اختلاف افکند، قتل او واجب است و آن گاه چنین نوشت: بسم الله الرحمن الرحیم، لقد ثبت عندی ان الحسین بن علی خرج علی امام المسلمین و امیرالمؤمنین «یزیدبن معاویه» - فیجب علی کافه الناس دفعه و قتله؛ در نزد من ثابت شده که حسین بن علی به امیرالمؤمنین و رئیس مسلمین یزید خروج کرده و بر تمام مسلمانان واجب است او را سر جای خود نشانده و به قتل برسانند».
دنیا در دیدگاه اهل بیت
...
پیامبر اعظم ، در یکی از دعاهای خود این گونه خطاب می نمایند: «اللهم ارنی الاشیاء کما هی؛ خدایا اشیاء و مخلوقات خود را آن چنان که هست، به من نشان بده». یعنی نگاه واقع بینی و حقیقت بینی زیرساخت برخورداری از قضاوت صحیح و جهان بینی صحیح است که در نهایت واکنشی معقول، انسانی و الهی را به همراه دارد و انسان را از رویکرد ناامیدی و علیه السّلام ظلمانی دیدن جهان نجات می دهد و روحیه امیدوارانه زیستن را در او تقویت می کند؛ بنابراین یکی از راه های دستیابی به امید در زندگی، شناخت صحیح از واقعیات دنیا است. اگر تصورات و انتظارات ما از دنیا مطابق واقع باشد، ناامیدی به خود راه نخواهیم داد؛ زیرا یکی از ویژگی های دنیا و مقتضیات آن، تحول، پستی و بلندی و فراز و نشیب های آن است. پیشوایان دین با بیان این حقیقت ، در پی اصلاح نگرش مردم از دنیا بودند تا در پیشامدهای ناگوار زندگی، خود را نبازند و همواره آماده مقابله با مشکلات احتمالی باشند. حضرت علی علیه السّلام می فرمایند: «دنیا دو روز است: روزی به نفع تو و روزی به زیان توست. اگر دنیا روی خوش به شما نشان داد، سرمست و مغرور نشوید و اگر به سختی دنیا دچار شدید، صبر و تحمل پیشه کنید». روزی کسی با حالی پریشان خدمت امام صادق علیه السّلام رسید و از سختی زندگی خود شکایت کرد. حضرت، زندان کوفه را به یاد وی آورد و فرمود: زندان کوفه چگونه است؟ آن مرد گفت: جایی تنگ و بدبو است که افراد در آنجا در بدترین شرایط به سر می برند. حضرت فرمود: «تو نیز در زندان دنیا به سر می بری، با وجود این می خواهی در آسایش و خوشی باشی؛ مگر نمی دانی دنیا زندان مؤمن است». بنابراین حضرت با ترسیم چهره واقعی دنیا برای وی، بار غم و اندوهش را کاستند و به او نیرویی تازه بخشیدند.
دنیاطلبی در قرآن کریم
← داستان عبرت انگیز اصحاب الجنه
عبیدالله که برای حکم قتل امام حسین علیه السّلام مبلغ یکصدهزار دینار طلا (معادل ۷۵ هزار مثقال طلا) برای شریح پیشنهاد داده بود، نقشه ای اندیشید و تاثیر نقد و نسیه و وعده و عمل را با خود سنجید و به این نتیجه رسید که دینارها را به خانه شریح بفرستد، و این کار شبانه انجام گرفت و دستور داد: ماموران حمل طلا و دینار، آنها را برابر شریح به زمین بریزند، (حتی مقداری را به دیوارها بکوبند) تا او خیره شود.... .قاضی کوفه شبانه پول ها را دید و به فکر فرو رفت؛ دین خود را به همان پول ها فروخت و تصمیم دین فروشی را گرفت. صبح زود به پای خویش به حضور ابن زیاد رسید و باب مذاکره را باز کرد و چنین اظهار داشت: پیامبر خدا فرمود: هرکس در میان مردم اختلاف افکند، قتل او واجب است و آن گاه چنین نوشت: بسم الله الرحمن الرحیم، لقد ثبت عندی ان الحسین بن علی خرج علی امام المسلمین و امیرالمؤمنین «یزیدبن معاویه» - فیجب علی کافه الناس دفعه و قتله؛ در نزد من ثابت شده که حسین بن علی به امیرالمؤمنین و رئیس مسلمین یزید خروج کرده و بر تمام مسلمانان واجب است او را سر جای خود نشانده و به قتل برسانند».
دنیا در دیدگاه اهل بیت
...
wikifeqh: آخرت می باشد و بعد از مرگ همراه انسان می باشد و از دو طریق قابل کسب است؛ دانش و کردار.
مقصود از دانش یعنی معرفت به خدا و صفات و افعال و فرشتگان و کتب و رسل او و مقصود از عمل یعنی عبادت خالص برای خدا و تمام افعال مطابق با شرع مقدس؛ در آن صورت لذایذی که در آن اعمال است بعد از مرگ هم کمک مؤمن می باشد مثل لذایذ اکل و شرب و جنسی که از طریق شرع مقدس تأیید شده باشد.
اما دنیای مذموم یعنی دانش و کرداری که سد طریق آخرت باشد و آن دشمنی است که راه بسوی خدا را می بندد و خلاصه آن منهیات شرع مقدس است که شامل تمام مسائلی که شرع مقدس منع نموده می باشد. در روایات ذیل اشاره به دنیای مذموم شده که چگونه انسان را به سقوط می کشاند و انسان ها بیش از رزق خودشان به سهم بیشتری نخواهند رسید بلکه فقط حزن و اندوه و حرصی که عمر آنها را تباه کرده است برایشان خواهد ماند. روایاتی که اشاره به حکمت مذموم بودن دنیاطلبلی نموده است.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ هِشَامٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ حُبُّ الدُّنْیَا؛ حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: ریشه و سر هر خطاکاری دوستی دنیا است. (اصول کافی، ج5، ص 230، ح1)
باید دانست که دنیا و دوستی آن به خودی خود مذموم نیست، آنچه مذموم است آن دنیائی است که انسان را از کسب کمالات و تحصیل آخرت بازدارد و او را به هلاکت اندازد وگرنه وسیله بسیاری از سعادت همین دنیا و دوستی آن است، دنیا است که محل نزول فرشتگان رحمت و خانه پیمبران و جای تجارت اولیاء خدا بوده، چنانچه امیرالمؤمنین علیه السلام فرماید و روی همین اصل، پیمبران و ائمه اطهار از خدای تعالی طول عمر و ماندن در دنیا را می خواستند، چنانچه در کلام سیدالساجدین علیه السلام است که از خدا برای صرف در اطاعتش طول عمر می خواهد و البته این چنین دنیائی عین آخرت است، چنانچه در روایت صحیح از ابن ابی یعفور حدیث شده است که گوید: عرض کردم به حضرت صادق علیه السلام که ما دنیا را دوست داریم؟ فرمود: می خواهی برای چه کار؟
مقصود از دانش یعنی معرفت به خدا و صفات و افعال و فرشتگان و کتب و رسل او و مقصود از عمل یعنی عبادت خالص برای خدا و تمام افعال مطابق با شرع مقدس؛ در آن صورت لذایذی که در آن اعمال است بعد از مرگ هم کمک مؤمن می باشد مثل لذایذ اکل و شرب و جنسی که از طریق شرع مقدس تأیید شده باشد.
اما دنیای مذموم یعنی دانش و کرداری که سد طریق آخرت باشد و آن دشمنی است که راه بسوی خدا را می بندد و خلاصه آن منهیات شرع مقدس است که شامل تمام مسائلی که شرع مقدس منع نموده می باشد. در روایات ذیل اشاره به دنیای مذموم شده که چگونه انسان را به سقوط می کشاند و انسان ها بیش از رزق خودشان به سهم بیشتری نخواهند رسید بلکه فقط حزن و اندوه و حرصی که عمر آنها را تباه کرده است برایشان خواهد ماند. روایاتی که اشاره به حکمت مذموم بودن دنیاطلبلی نموده است.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ هِشَامٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ حُبُّ الدُّنْیَا؛ حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: ریشه و سر هر خطاکاری دوستی دنیا است. (اصول کافی، ج5، ص 230، ح1)
باید دانست که دنیا و دوستی آن به خودی خود مذموم نیست، آنچه مذموم است آن دنیائی است که انسان را از کسب کمالات و تحصیل آخرت بازدارد و او را به هلاکت اندازد وگرنه وسیله بسیاری از سعادت همین دنیا و دوستی آن است، دنیا است که محل نزول فرشتگان رحمت و خانه پیمبران و جای تجارت اولیاء خدا بوده، چنانچه امیرالمؤمنین علیه السلام فرماید و روی همین اصل، پیمبران و ائمه اطهار از خدای تعالی طول عمر و ماندن در دنیا را می خواستند، چنانچه در کلام سیدالساجدین علیه السلام است که از خدا برای صرف در اطاعتش طول عمر می خواهد و البته این چنین دنیائی عین آخرت است، چنانچه در روایت صحیح از ابن ابی یعفور حدیث شده است که گوید: عرض کردم به حضرت صادق علیه السلام که ما دنیا را دوست داریم؟ فرمود: می خواهی برای چه کار؟
wikiahlb: دنیاطلبی