ایثار

ایثار یا نوعدوستی در لغت به معنی برگزیدن، عطا کردن، غرض دیگران را بر غرض خویش مقدم داشتن و منفعت غیر را بر مصلحت خود مقدم شمردن.در معنی اصطلاحی، نیز بدان معنی است که آدمی از روی قصد و نیت خیر، دیگران را بر خود ترجیح دهد و او را بر خویشتن برگزیند.ایثار و دیگرگزینی عمل متعالی و اخلاقی است و در مقابل آن، استیثار و خودگزینی قرار دارد که جزو رذیلت های اخلاقی محسوب می گردد.ابوحفص می گوید: «الایثار أن تقدم حظوظ الاخوان علی حظک فی أمر آخرتک و دنیاک. (سلمی: ۱۲۲)
ایثار می تواند گونه های مختلفی داشته باشد. گاه با فدا کردن جان صورت می گیرد گاه با دادن مال، زمانی هم با هزینه کردن اعتبار و آبرو و البته برخی توقات هم می تواند ترکیبی هم از اینها باشد که فرد به طور ارادی و به خاطر یک هدف و آرمان مقدس و والا، تصمیم بگیرد از علایق و داشته های خویش اغماض نموده و دغدغه ها و دلنگرانی ها و منافع «غیر» را بر خود مرح بداند و در راه بر طرف ساختن مشکلات فرارئی دیگری گام بردارد.
ایثار مختص به یک جامعه و ملت و منحصر به زمان معینی نیست و در گستره تاریخ می توان رگه و ریشه های بسیاری را در آن خصوص جست و یافت، هر چند ممکن است شدت و ضعف قابل توجهی را پشت سرگذرانده باشد. در تمام جوامع چه سنتی و چه مدرن، گونه هایی از ایثار وجود داشته و دارد و مردمان به اشکال متنوعی را یاری کرده ا ند. در آموزه های زرتشت، بودا، مزدا و کنفوسیوس و... مکرر از این ارزش سخن رفته است و به مقلوه کمک به دیگری، همنوع دوستی و خیر خواهی و تأکید و توجه زیادی گردیده است و احسان و گذشت و نیکوکاری از عناصر کلیدی آن ها به شمار می رود. به عبارت دیگر در ادیان مسیحیت، یهود و اسلام، گذشت و ایثار از ارزش های مهم و اساسی بر شمرده شده است و محتوای انجیل؛ تورات و قرآن شاهدی بر این داعیه قلمداد می گردد.ایثار هم می تواند ارزشی فردی به حساب آید و هم در رده ارزش های جمعی و اجتماعی قرار گیرد. وقتی فردی است که یک فرد خاص به انحای مختلف دیگری را بر خویش مقدم بداند و در رفع نیازهای او بکوشد. اما زمانی که میزان قابل توجهی از افراد به آن مبادرت می کنند و در راه یک آرمان یا هدف والایی از بذل جان و آبرو و سایر داشته های خویش دریغ نمی ورزند، مسئله جنبه عمومی پیدا می کند و در زمره ارزش های اجتماعی جای داده می شود.ایثار قلمرو جغرافیایی خاصی ندارد. به عبارت دیگر هم می تواند در درون قلمرو و محدوده خاصی ظهور یابد و هم در فراتر از مرزها نمودداشته باشد. از حیث جهان شمول بودن مقوله ایثار می توان به فعالیت های گروههایی چون پزشکان بدون مرز، انجمن بشر دوستانه و خیر بین المللی و ... اشاره کرد که در راستای مجموعه ای از آرمان های انسان دوستانه کلی و جهانی تشکیل شده اند. یایکی از مواردی که در این خصوص می توان ذکر کرد مساعذت های مالی ملت های مختلف در کشورهای جهان در مواقع ضروری همچون بروز حوادث طبیعی می باشد. وقتی سیل، زلزله و حوادث مشابه دیگری موجب نابودی جان و مال بسیاری از انسان ها در برخی از مناطق جهان می گردد افراد و گروه ها و حتی دولت های مختلف به طریق گوناگون کمک های قابل توجه نموده اند تا بلکه از رنج و اندوه و درد حادثه دیدگان اندکی بکاهند و این چیزی جز برآیند احساسات و عواطف بشر دوستانه فردی و جمعی نبوده است.
زیست شناسان اجتماعی، نوعدوستی را رفتاری می دانند که توفیق فرد انجام دهنده آن را در تولید مثل کاهش داده و این توفیق را در فرد دریافت کننده رفتار نوعدوستانه افزایش می دهد. طبق نظریه سنتی داروینی نوعدوستی نباید در طبیعت روی دهد زیرا طبق تعریف، فرایند انتخاب، علیه صفاتی عمل می کند که اثر آن ها کاهش بازنمایی خود در نسل های بعدی است؛ با این حال، یک دسته رفتارهای نوعدوستانه در پستانداران وحشی و نیز در انسان ها دیده می شود. نوعدوستی به یک معنا نوعی خودخواهی، منتها در سطح ژنی است، نه در سطح فردی. نمونه های شناخته شده نوعدوستی را در آن دسته زنبورها، زنبور عسل، و مورچه های ماده می بینیم که طبقه کارگر را در این انواع تشکیل می دهند. آن ها عقیم اند و تولید مثل نمی کنند، امّا برای توفیق ملکه در تولید مثل، نوعدوستانه کار می کنند.

ایثار (فیلم ۱۹۸۶). ایثار (به سوئدی: Offret) نام آخرین فیلم آندری تارکوفسکی کارگردان اهل شوروی است که در سال ۱۹۸۶ ساخته شد. تارکوفسکی مدت کوتاهی بعد از ساخت این فیلم از دنیا رفت.
۹ مه ۱۹۸۶ (۱۹۸۶-05-۰۹) (سوئد)
این فیلم نشان دهنده علاقه و احترام تارکوفسکی به اینگمار برگمان کارگردان سوئدی است. فیلم در یکی از جزیره های سوئد به نام گاتلند فیلمبرداری شد که نزدیک فارو، محلی که اکثر فیلم های برگمان در آن کارگردانی شده بود است. تارکوفسکی در ابتدا در نظر داشت که کار ساخت فیلم در همان فارو انجام شود که با مخالفت ارتش سوئد مواجه شد. همچنین کار فیلمبرداری نیز توسط اسون نیکوست انجام شد که فیلمبردار محبوب برگمان بوده است. در میان بازیگران نیز ارلاند جوزفسون بازیگری که سابقه طولانی همکاری با برگمان دارد در فیلم به ایفای نقش پرداخته است. طراح صحنه فیلم آنا آسپ است که قبل از این به خاطر طراحی صحنه فیلم فانی و الکساندر برنده جایزه اسکار شده است. همچنین پسر برگمان، دانیل برگمان، دستیار دوربین فیلم است.

ایثار (فیلم ۱۹۸۸). ایثار (به هندی: Gangaa Jamunaa Saraswati) فیلمی محصول سال ۱۹۸۸ و به کارگردانی منموهان دسای است. در این فیلم بازیگرانی همچون آمیتاب باچان، میتون چاکرابورتی، میناکشی سشادری، جایا پرادا، آمریش پوری، نیروپا روی، بهارات بوشان، آریونا ایرانی ایفای نقش کرده اند.
۲۳ دسامبر ۱۹۸۸ (۱۹۸۸-12-۲۳)

ایثار (فیلم). ایثار (به سوئدی: Offret) نام آخرین فیلم آندری تارکوفسکی کارگردان اهل شوروی است که در سال ۱۹۸۶ ساخته شد. تارکوفسکی مدت کوتاهی بعد از ساخت این فیلم از دنیا رفت.

(در لغت به معنی دیگری را بر خود ترجیح دادن) مراد از ایثار آن است که انسان از آنچه خود بدان نیاز دارد، با بزرگ منشی بگذرد و آن را به دیگری ببخشد که بدان نیاز دارد و این امر چندان ادامه یابد که ملکۀ نفس آدمی شود.

ایثار فداکاری و قربانی موضوع این صفحه است.
• «معلمی شغل نیست، هنر است، عشق و ایثار و فداکاری است.» -> حسن روحانی

[ویکی فقه] ایثار به مفهوم عطا کردن و دیگری را بر خود ترجیح دادن و بهترین کرامت اخلاقی برای انسانها و بالاترین نیکی ها است. در فقه از این عنوان در باب هایی مانند حج، صدقات و اطعمه و اشربه سخن رفته است.
ایثار عبارت است از مقدّم داشتن دیگری بر خود در رساندن منفعت و دفع زیان، نسبت به چیزی که خود بدان نیازمند است.

مفهوم ایثار
ایثار و مقاومت از اصول اولیه ای است که انبیای الهی بدون بهره مندی از آن هرگز موفق به انجام رسالت خویش نمی شدند. پیامبران با ایستادگی و مقاومت در برابر سنت های غلط و مناسبات نادرست اجتماعی و بذل ایثار و از خودگذشتگی در این راه به اصلاح جامعه پرداخته و بدون به دل راه دادن هرگونه ترس و واهمه ای از سختی ها و مشکلات فراروی، رسالت های سنگین الهی خود را به انجام رسانیدند تا آنجا که خداوند درباره ایشان می فرماید:
«الذین یبلغون رسالات الله و یخشونه و لایخشون احدا الا الله و کفی بالله حسیبا؛
(پیامبران) کسانی بودند که تبلیغ رسالت های الهی می کردند و (تنها) از او می ترسیدند و از هیچ کس جز خدا واهمه نداشتند و همین بس که خداوند حسابگر (و پاداش دهنده اعمال آنها) است.»

ایثار، نشانه مومن
یکی از ویژگی های مهم مومنان راستین برخورداری از روحیه ایثارگری است.امیرمومنان علی(علیه السلام) در روایتی ایثار را بهترین کرامت اخلاقی برای انسان ها دانسته است (خیرالمکارم الایثار) و در روایت دیگر از آن با عنوان بالاترین نیکی ها یاد نموده است (الایثار اشرف الاحسان).
در تاریخ اسلام، پس از هجرت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و اصحابش از مکه به مدینه، مردم مدینه که در اصطلاح تاریخ اسلام به انصار معروف شدند از مهاجران مسلمان استقبال کرده و با جان و مال به حمایت از آنان برخاستند.

شان نزول آیه ۹ سوره حشر
...