سلیمان بن صرد خزاعی

wikishia: رحلت پیامبر اکرم و گسترش اسلام به خارج از شبه جزیره، سلیمان، جزو نخستین کسانی بود که از مدینه خارج و به شهر تازه تأسیس کوفه وارد شد و در محلۀ خُزاعیان مسکن گزید . وی از بزرگان و شیوخ قبیله اش بود و نزد آنان منزلت و احترام بسیار داشت . از فعالیتهای سیاسی وی تا قبل از خلافت امام علی علیه السلام ذکری نشده است، اما وی از کسانی بود که به همراه دیگر فضلای شیعه با آن حضرت بیعت کرد .
با آغاز درگیریهای داخلی در دورۀ خلافت امام علی، سلیمان با آنکه از شیعیان حضرت بود، در جنگ جمل شرکت نکرد و همچون عده ای دیگر، به سبب تشخیص ندادن حق از باطل، دچار تردید شد و موضع بی طرفی اتخاذ کرد. بعد از این جنگ و بازگشت امام علی از بصره، سلیمان به خدمت امام رفت و امام وی را به دلیل دوری گزیدن از جنگ سرزنش کرد . بنابراین، در صحت پاره ای از روایاتِ حاکی از حضور سلیمان در جنگ جمل ، تردید وجود دارد.
سلیمان در نبرد صِفّین همراه حضرت علی بود و از طرف امام فرماندهی پیادگان میمنه سپاه عراق را برعهده گرفت . عُقْبَةبن مسعود، عامل امام علی در کوفه، به سلیمان نامه نوشت و وی را به کوشش و شکیبایی در جنگ توصیه نمود . سلیمان در جنگ صفّین شجاعانه جنگید و حَوْشَب، پهلوان نامی شامیان و سرور یمانیان سپاه معاویه، را در جنگ تن به تن کشت . پس از پایان نبرد صفّین و پذیرش حکمیت از سوی عراقیان، سلیمان نزد امام رفت و ضمن ابراز ناخشنودی از خاتمه کار جنگ با عهدنامه حکمیت، از ناکامی اش در ترغیب سپاهیان به ادامه جنگ سخن گفت . از پاره ای روایات برمی آید که سلیمان از طرف امام، چندی در ناحیه جبل مسئول جمع آوری مالیات بوده است .
پس از شهادت امام علی علیه السلام (40)، سلیمان همچون دیگر بزرگان شیعی با امام حسن علیه السلام بیعت کرد، اما پس از صلح امام حسن و بیعت مردم عراق با معاویه، سلیمان که از بزرگان عراق محسوب می شد و از این صلح ناخشنود بود، نزد امام رفت و او را خوارکننده مؤمنان خواند و امام را به شدت سرزنش کرد. سلیمان آمادگی خود و عراقیان را برای شکستن پیمان و از سرگیری جنگ با شامیان اعلام نمود، اما امام حسن با آرامش سعی کرد وی را با خود همراه سازد. پس از آن، سلیمان نزد امام حسین رفت و در این باره با وی گفتگو کرد، ولی امام حسین نیز بر پایبندی به پیمان برادرش تأکید کرد و از سلیمان خواست مادام که معاویه زنده است، بر این پیمان وفادار بماند . پس از شهادت امام حسن (50)، شیعیان کوفه در خانۀ سلیمان، که در آن زمان شیخ الشیعه به شمار می رفت، جمع شدند و در نامه ای به امام حسین، شهادت امام حسن را تسلیت گفتند .
پس از مرگ معاویه (60)، بزرگان شیعی از جمله سلیمان، با فراخواندن مردم به حمایت از امام حسین، با نامه های متوالی امام را از حجاز به کوفه دعوت نمودند و سلیمان برای اطمینان از پایبندی کوفیان به حمایت از امام حسین، از آنان پیمان مؤکد گرفت ، اما، در واقعۀ کربلا (61)، سلیمان خود از کسانی بود که از یاری امام حسین سر باز زد . پس از شهادت امام حسین (61)، سلیمان همچون عده ای دیگر از کوفیان، از همراهی نکردن با امام پشیمان شد و پس از توبه، در سال 65 در زمان خلافت عبدالملک بن مروان، قیام توابین را به خون خواهی امام حسین و برضد امویان به راه انداخت. وی در جنگ با عبیداللّه بن زیاد در عَین الوَرده به شهادت رسید. به نوشتۀ ابن سعد ، سلیمان هنگام شهادت 93 ساله بوده است.
سلیمان بن صرد فاضل، نیکوکار و دین دار بود . وی از پیامبر اکرم، امام علی و عده ای از صحابه، حدیث روایت کرده است، از جمله حدیثی درباره جنگ احزاب که از پیامبر اکرم . کسانی همچون ابواسحاق سَبیعی، عَدی بن ثابت و ابوعبدالاکرم نیز از او روایت کرده اند .