خسران

[ویکی فقه] خُسْران، اصطلاحی قرآنی و حدیثی می باشد که در مورد نقصان در مال، جان و دین به کار رفته است.
مصدر خسران از ریشه «خ س ر» و به معنای نقصان، هلاکت، زیان و گمراهی است. به نوشته ابوهلال عسکری ، خسران به معنای از دست رفتن تمام یا بخشی از سرمایه و معنای اصیل آن در زبان عربی هلاکت است. با این حال، ابن فارِس نقص (کاستی) را معنای اصلی ماده خَسِرَ دانسته است. این واژه از یک سو هم به انسان و هم به فعل منسوب می شود و از سوی دیگر، هم درباره چیزهای خارجی و هم درباره امور ذهنی و روانی به کار می رود.
در قرآن
در قرآن کریم ، خسران و کلمات هم ریشه آن ۶۵ مرتبه و در شصت آیه، به اشکال صرفی گوناگون، به کار رفته است. آنچه در کاربرد قرآنی خسران بارز است، پیوند آن با مفهوم کفر و مفاهیم هم سنخ آن است. بنابر آیات قرآن، کفر و خسران (هلاکت) انسان با یکدیگر نسبت مستقیم دارند، به طوری که هرچه فرد بیش تر در کفر غرق شود، خسران وی افزون تر می شود و از حیث عمل، در شمار زیان کارترین انسان ها (أَخْسَرینَ أَعْمالا) قرار می گیرد. این خسران، به اعتقاد مفسران، همانند خسرانِ حقیقی است که برخلاف زیان های دنیوی، پایدار و جبران ناپذیر و موجب گرفتارشدن به عذاب اخروی است و قرآن از آن به «الخُسرانُ المُبینُ» (هلاکت آشکار) تعبیر کرده است. بر این اساس، قرآن کریم شرط لازم خروج انسان از دایره خسران را پیوستن به اهل ایمان و انجام دادن عمل صالح و توصیه یکدیگر به حق و صبر بر طاعت خداوند دانسته است.
← مصادیق
کاربرد حدیثی خسران نیز هم سنخ کاربرد قرآنی آن است، تا آن جا که برخی ترکیب های قرآنیِ این واژه در احادیث هم مشاهده می شوند که مطابق یا مفسِّر برخی آیات قرآن کریم اند؛مثلا در روایات آمده است که هر کس از فرمان خدا و رسولش سرپیچی کند یا دنیا و آخرت را بر خود حرام کند، در خسرانِ مبین است، که حدیث اول ناظر بر آیات ۱۴ سوره نساء ، ۳۶ سوره احزاب و ۲۳ سوره جنّ است و حدیث دوم نیز آیه ۱۱ سوره حج را تداعی می کند. به طور کلی در احادیث، پرداختن به آنچه انسان را از خداوند دور کند، موجب خسران او دانسته شده است، از جمله این امور نپرداختن زکات ، تکبر ، احسان همراه با منّت ، خدعه در فروش اجناس، اهتمام نکردن به نماز و دشمنی با اهل بیت پیامبر اسلام (علیهم السلام) است.

[ویکی شیعه] خُسران به معنای نقصان، هلاکت، زیان و گمراهی، اصطلاحی قرآنی و حدیثی است. خسران در آیات قرآنی با مفهوم کفر و مفاهیم هم سنخ آن مرتبط است. قرآن کریم شرط لازم برای خروج انسان از دایره خسران را پیوستن به اهل ایمان، انجام دادن عمل صالح و توصیه یکدیگر به حق و صبر بر طاعت خداوند دانسته است. در احادیث، پرداختن به آنچه انسان را از خداوند دور کند، موجب خسران او دانسته شده است.
مصدر خسران از ریشه «خ س ر» و به معنای نقصان، هلاکت، زیان و گمراهی است. به نوشته ابوهلال عسکری، خسران به معنای از دست رفتن تمام یا بخشی از سرمایه و معنای اصیل آن در زبان عربی هلاکت است. با این حال، ابن فارِس نقص (کاستی) را معنای اصلی خَسِرَ دانسته است. این واژه از یک سو هم به انسان و هم به فعل منسوب می شود و از سوی دیگر، هم درباره چیزهای خارجی و هم درباره امور ذهنی و روانی به کار می رود.
در قرآن کریم، خسران و کلمات هم ریشه آن ۶۵ مرتبه و در شصت آیه، به اشکال صرفی گوناگون، به کار رفته است.