کلمه جو
صفحه اصلی

صلح حدیبیه

دانشنامه عمومی

صلح حدیبیه پیمانی است که محمد و پیروان وی از مدینه با بت پرستان قریش بستند. این پیمان در سال ۶۲۸ پس از میلاد برابر با ذوالقعده ۶ هجری بسته شد.
قریش و مسلمانان پیمان می بندند که در ده سال، با یک دیگر نجنگند و به یک دیگر شبیخون نزنند.
هرگاه فردی از مکه از میان قریش بگریزد و به مسلمانان پناه آورد، محمد باید او را به قریش بازگردانند، ولی اگر یکی از مسلمانان به سوی قریش گریخت، قریش موظف به بازگرداندن او نیست.
قریش و مسلمانان آزادند با هر قبیله ای که خواستند پیمان ببندند. (البته در این صلح نامه طبق آیه ۱۰ سوره ممتحنه، بازگرداندن زنان مؤمنی که از مکه به مدینه می گریختند، ممنوع شده بود.)
محمد و پیروان او بایست این سال به مدینه بازگردند و در سال آینده و سال های پس از آن، می توانند برای زیارت کعبه به مکه بیایند، به شرط آن که سه روز بیشتر در مکه نمانند و سلاحی جز شمشیر در غلاف، به همراه نداشته باشند.
مسلمانانی که در مکه هستند، به موجب این پیمان، در انجام تکالیف و اعتقادات مذهبی خود آزادند و کسی حق ندارد به آنان آزار برساند یا آن ها را مسخره کند، یا آنان را به رها کردن آئین اسلام، وادار کند؛ بت پرستان قریش نیز در انجام عبادات مذهبی در مدینه آزاد هستند و مسلمانان حق تعرض به آن ها را ندارند.
قریش و مسلمانان پیمان می بندند که اموال یک دیگر را به رسمیت بشناسند.
مسلمانانی که از مدینه به مکه وارد می شوند، جان و مالشان محترم است و کسی حق تعرض به آنان را ندارد.
محمد، پس از انجام چند جنگ با قبایل بت پرست اطراف یثرب، مدتی را در آن شهر ماند؛ آن گاه به همراه عده ای از پیروانش برای به جا گزاردن عمره راهی مکه شد. محمد، در نزدیکی عسفان با افرادی از بنی خزاعه برخورد، و آن ها محمد را آگاه کردند که سران قریش نیروهای خود را گردآورده و خواسته اند از ورود مسلمانان به مکه جلوگیری کنند. آنان همچنین خالد پسر ولید را با ۲۰۰ سوار تا کراع الغمیم فرستادند. محمد از این جا مسیر خود را تغییر داد و در نقطه ای به نام حدیبیه فرود آمد. خالد نیز به سمت حدیبیه حرکت کرد و در روبه روی مسلمانان موضع گرفت. قریش، در مدت اقامت محمد در حدیبیه، ۴ نماینده نزد وی فرستادند. این ۴ نماینده به نام های بدیل خزاعی، مکرز، حلیس بن علقمه و عروة بن مسعود ثقفی به مذاکره با محمد پرداختند اما این مذاکرات نتیجه ای نداشت و به صلح نینجامید.
محمد، عثمان بن عفان را به مکه فرستاد تا نماینده او در آن شهر باشد. عثمان در پناه آبان بن سعید وارد مکه شد و پیام محمد را به سران قریش رسانید.
پس از چندی، گروهی این خبر را به محمد رسانیدند که عثمان کشته شده است.

نقل قول ها

صلح حدیبیه رویدادی مهم در طول شکل گیری اسلام بود. این معاهده محوری میان محمد، به نمایندگی از دولت مدینه و قبیله قریش از مکه در مارس ۶۲۸م (ذیقعده، ۶ ق) بود.
• «مسلمانان معاصر هر گاه می خواهند دربارهٔ جنگ و صلح نظر بدهند به این صلح رجوع می کنند. کلاً اگر چیزی در زندگینامه سنتی محمد برای غیر مسلمانان مهم باشد همین واقعه صلح حدیبیه است... هرگاه که موضوع مناسبات بین المللی مطرح می شود، این آتش بس همواره مورد ارجاع مسلمانان قرار می گیرد.» Jansen, Hans: Mohammad (Eine Biographie). 2008. Verlag C.H. Beck, p. 339 -> هانس یانسن

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] صلح حُدَیبیه، پیمان صلحی که در سال ششم هجری بین پیامبر (ص) و مشرکان مکه در منطقه حدیبیه امضا شد و در سوره فتح به آن اشاره شده است. مسلمانان که برای به جا آوردن مناسک حج رهسپار مکه شده بودند با ممانعت مشرکین قریش مواجه شدند، پیامبر(ص) تصمیم گرفت شخصی را به سوی قریش بفرستد تا مذاکره کند، ابتدا عمر بن خطاب را برگزید. ولی وی از رفتن ابا کرده و عثمان را پیشنهاد کرد، پس از عزیمت عثمان و شایعه خبر قتل وی، پیامبر(ص) مسلمانان را به پیمانی معروف به بیعت رضوان فراخواند. پس از مذاکراتی بین طرفین، سرانجام پیمان صلح حدیبیه بسته شد که بر اساس آن صلحی ده ساله بین طرفین برقرار شد و مسلمانان آن سال به مدینه بازگشتند تا سال بعد برای انجام عمره وارد مکه شوند.
در ماه ذیقعده سال ششم هجری، رسول خدا(ص) در خواب دید با یارانش به مکه رفته و به طواف خانه خدا و انجام مناسک عمره موفق گشته اند. لَّقَدْ صَدَقَ اللَّـهُ رَسُولَهُ الرُّؤْیا بِالْحَقِّ ۖ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَاءَ اللَّـهُ آمِنِینَ مُحَلِّقِینَ رُءُوسَکمْ وَمُقَصِّرِینَ لَا تَخَافُونَ ۖ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِن دُونِ ذَٰلِک فَتْحًا قَرِیبًا ﴿۲۷﴾ (ترجمه: حقاً خدا رؤیای پیامبر خود را تحقّق بخشید شما بدون شک، به خواست خدا در حالی که سر تراشیده و موی کوتاه کرده اید، با خاطری آسوده در مسجد الحرام درخواهید آمد. خدا آنچه را که نمی دانستید دانست، و غیر از این، پیروزی نزدیکی قرار داد.)
پیغمبر این خواب را برای اصحاب نقل کرده و وعده آن را به آنها داد و اصحاب را برای عزیمت به مکه و ادای مراسم عمره فراخواند و چون از کینه توزی و جنگ افروزی قُرَیش یا ممانعت آنان بیمناک بود، اعراب اطراف مدینه را نیز به همراهی در این سفر دعوت کرد. قبایل مزبور به جز عده معدودی، دعوت آن حضرت را نپذیرفتند و تنها همان مهاجر و انصار مدینه بودند که اکثراً آماده حرکت ‏شدند و به همراه آن حضرت از مدینه بیرون رفتند.

پیشنهاد کاربران

پیمان صلحى که در سال ششم هجری بین پیامبر ( ص ) و مشرکان مکه در منطقه حدیبیه امضا شد و در سوره فتح به آن اشاره شده است. مسلمانان که برای به جا آوردن مناسک حج رهسپار مکه شده بودند با ممانعت مشرکین قریش مواجه شدند، پیامبر ( ص ) تصمیم گرفت شخصی را به سوی قریش بفرستد تا مذاکره کند، ابتدا عمر بن خطاب را برگزید. ولی وی از رفتن ابا کرده و عثمان را پیشنهاد کرد، پس از عزیمت عثمان و شایعه خبر قتل وی، پیامبر ( ص ) مسلمانان را به پیمانی معروف به بیعت رضوان فراخواند. پس از مذاکراتی بین طرفین، سرانجام پیمان صلح حدیبیه بسته شد که بر اساس آن صلحی ده ساله بین طرفین برقرار شد و مسلمانان آن سال به مدینه بازگشتند تا سال بعد برای انجام عمره وارد مکه شوند


کلمات دیگر: