کلمه جو
صفحه اصلی

فیروز میرزا

دانشنامه عمومی

فیروز میرزا نصرت الدوله (اول)، فرمانفرما، فرزند ولیعهد قاجار عباس میرزا نایب السلطنه (۱۲۰۳–۱۲۴۹ ق) و نوه فتحعلی شاه قاجار بود
اتحادیه، منصوره (۱۳۸۸). زنانی که زیر مقنعه کلاه داری کردند، زندگانی ملک تاج خانم نجم السلطنه. تهران: نشر تاریخ ایران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۰۸۲-۶۱-۸.
نادر میرزا. تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز. نشر اقبال: ۱۳۶۰.
فیروز میرزا دو برادر و یک خواهر تنی داشت و مادرش دختر حاجی میرزا صادق کلانتر باغ میشه بود.
با مرگ فتحعلی شاه در ۱۲۱۳ خورشیدی، یکی از پسران بزرگ تر او، حسین علی میرزا فرمانفرما که فرمانروای فارس بود، ادعای پادشاهی نمود. با تصمیم شاه جدید، محمدشاه، برادر کهترش فیروز میرزا به مقابله با نیروهای عموی ناتنی فرستاده شد که در این نبرد، نیروهای حسین علی میرزا فرمانفرما شکست خورد و پایه های پادشاهی محمدشاه تحکیم گردید. فیروز میرزا در محاصره شهر هرات در عهد محمدشاه حضور داشت و در دوران ناصرالدین شاه به ماموریت های مهم و فرمانروایی ایالات بزرگ مانند کرمان و بلوچستان و دیگر مناطقی چون: فارس، اراک، بروجرد، ملایر و تویسرکان، تهران، قزوین، همدان، خوانسار و نهاوند فرستاده می شد. وی همچنین عضو شورای دولتی ناصرالدین شاه بوده و در مقاطعی نیز پیشکاری آذربایجان، ریاست قورخانه و وزارت جنگ را برعهده داشت. افزون بر آن، ناصرالدین شاه را در سفر به اروپا همراهی نموده است.
فیروز میرزا علاوه براینکه مردی جنگی بود، فردی ادیب و هنرمند نیز به شمار می رفت. او کمانچه می نواخت و خطاطی می کرد. در سفر اول ناصرالدین شاه به اروپا جزو همراهان او بود و پس از بازگشت دو کتاب منتشر کرد. فرهنگ لغت فارسی به انگلیسی و جغرافیای دنیا. سفرنامه هایی هم از او در دست است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] فیروز میرزا، از وزرای دربار احمد شاه بود، رابطه خوبی با انگلیسی ها داشت وی در سال ۱۳۰۰ش، به مجلس راه یافته و در نهایت در زندان رضاشاه بقتل رسید.
“فیروز میرزا" فرزند شاهزاده “عبدالحسین میرزا فرمانفرما، " نوۀ “عباس میرزا نائب السلطنه" در ۱۲۶۴ ه. ش در تبریز به دنیا آمد. پدرش شاهزاده عبدالحسین، داماد "مظفرالدین شاه" بود که توسط او به بیروت، تبعید شده بود. فیروز میرزا در بیروت تحصیلات مقدماتی را گذراند.او در جوانی به پاریس رفت و تحصیلات عالی خود را در رشته حقوق در دانشکده "سوربن" به پایان رساند و بعد در سال ۱۲۹۰ ه. ش به ایران بازگشت و به جای پدر، حاکم کرمان شد. فیروز میرزا چندی بعد در تهران مدرسه حقوق تاسیس کرد و دروس آن را طبق دانشکده حقوق پاریس تنظیم کرده و به تربیت دانشجویان حقوق اقدام نمود.
فیروز میرزا در میدان سیاست
او در زمان "احمد شاه قاجار" به عرصه سیاست راه یافت، و به عنوان وزیر امور خارجه یکی از همراهان شاه در سفر به اروپا بود، در این سفر ماموریت داشت که با «کمپانی نفت انگلیس» وارد مذاکره شود و اختلافات پیش آمده را حل و فصل نماید. او در "صلح وِرسای" (۱۲۹۷ه. ش) یکی از طرف های قرارداد در مقابل "لرد کرزن" انگلیسی بود و خواسته های ایران را برای طرح در کنفرانس "صلح پاریس" مهیا نمود. این گونه روابط، "نصرةالدوله" را به انگلیسی ها نزدیک کرد.
قرارداد ۱۹۱۹
انگلیسی ها در عین گرم نگه داشتن روابط میان دو دولت و نزدیکی به نصرة الدوله و پذیرائی شکوهمند، در پی مقدمه چینی برای بستن قرارداد معروف ۱۹۱۹ م. بودند. در این قرارداد ارتش ایران و مالیه کشور در اختیار انگلیس گذاشته می شد و ایران رسماً «تحت الحمایه» انگلیس قرار می گرفت. نصرة الدوله در عقد این قرارداد، پاداش قابل توجهی از دولت بریتانیا گرفت و در اکتبر ۱۹۱۹م طی مصاحبه و مذاکره ای طولانی با "لرد کرزن" وزیر امور خارجه انگلیس مفاد قرارداد را مورد بررسی قرار داد و حتی "احتشام السلطنه" سفیر و "ممتاز السلطنه" وزیر مختار ایران در "استانبول" را که با اقدامات نصرة الدوله مخالفت می کردند را برکنار کرد. نصرة الدوله برای عقد این قرارداد و راضی کردن احمد شاه به این امر، تلاش بسیار نمود تا جایی که "ویلسون" رئیس جمهور آمریکا در مورد او می گوید: «من باید بدانم این پرنس فیروز نماینده ملت ایران است یا وکیل دولت بریتانیا.»
← مفاد قرارداد
...


کلمات دیگر: