حسن پاکروان

سرلشکر حسن پاکروان (زادهٔ ۱۲ مرداد ۱۲۹۰ در تهران، درگذشت ۲۲ فروردین ۱۳۵۸) دومین رئیس سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک) بین سال های ۱۳۳۹ و ۱۳۴۳، رئیس رکن دو ارتش، وزیر اطلاعات امیرعباس هویدا و سفیر دولت شاهنشاهی ایران در پاکستان و فرانسه بود. وی در ۲۲ فروردین ۵۸ به حکم قاضی شرع صادق خلخالی تیر باران شد.
ناصر مقدم
علی نشاط
عباسعلی خلعتبری
محمد تقی مجیدی در ویکی انبار پرونده هایی دربارهٔ حسن پاکروان موجود است.منابعویرایش↑ عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، تهران، نشر گفتار، چاپ اول 1380، ج 1، ص 357 و 358.↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران IICHS». www.iichs.org. دریافت شده در ۲۰۱۶-۱۲-۳۰.↑ http://pahlaviha.com/show.php?page=9&id=370↑ Abbas Milani: Eminent Persians. Syracuse University Press, 2008, p. ۴۷۹.↑ پزشک زاد، ایرج: مروری در واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، چاپ سوم، شرکت کتاب، لس انجلس، ۲۰۰۸ میلادی، ص. ۱۵۵-۱۵۷↑ Ehsan Naraghi: From Palast to Prison. I.B. Tauris 1994, p.۱۷۷.↑ Memorirs of Fatemeh Pakravan Iranian Oral History Project, Center for Middle Eastern Studies, Harvard University, 1998. p. 36-48↑ ۸٫۰ ۸٫۱ «حسن پاکروان | سایت پژوهه پژوهشکده باقرالعلوم». pajoohe.ir. دریافت شده در ۲۰۱۶-۱۲-۳۰.↑ «داستان ساواک و 'ژنرال' حسن علوی کیا». بی بی سی. ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافت شده در ۱۳۹۲/۰۲/۱۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
حسن پاکروان در سال ۱۲۹۰ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. پدر او فتح الله پاکروان از دولتمردان زمان رضاشاه و در واقعه مسجد گوهرشاد مشهد، استاندار خراسان بود. مادرش امینه پاکروان استاد زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه تهران بود.پاکروان پس از پایان تحصیلات ابتدایی، همراه پدرش راهی مصر شد و در دبیرستان فرانسوی ها در اسکندریه تحصیلات متوسطه را به پایان برد. سپس راهی فرانسه شد و از دانشکده های نظامی «پوآتیه» و «فونتن بلو» در رشته توپخانه فارغ التحصیل گردید.پاکروان در آن کشور قصد داشت با دختری فرانسوی ازدواج کند ولی به دلیل مخالفت پدر و مادرش با این ازدواج، با شلیک چند گلوله دست به خودکشی زد ولی از مرگ نجات یافت.
پاکروان در سال ۱۳۱۲ خورشیدی به ایران بازگشت و به مدت هشت سال به عنوان مربی دانشکده افسری به تدریس پرداخت. در سال های ۱۳۲۰ـ ۱۳۲۸ فرمانده پادگان بوشهر و افسر انتظامات بنادر جنوب شد. پاکروان دو سال هم به عنوان افسر رکن دوم ستاد ارتش خدمت کرد. سپس در سال ۱۳۲۸ با درجه سرهنگی به مدت دو سال به عنوان وابسته نظامی ایران به پاکستان رفت.پاکروان بعد از بازگشت به ایران از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۳ به ریاست رکن دوم ستاد ارتش منصوب شد. در ۱۷ دی ۱۳۳۰ نشان افتخار لژیون دونور از طرف سفارت فرانسه در تهران، برای تلاش وی در توسعه روابط ایران و فرانسه به پاکروان اهدا شد. پاکروان سال بعد مدتی به عنوان وابسته نظامی به فرانسه رفت. در زمان نخست وزیری محمد مصدق و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ پاکروان ریاست رکن دوم ستاد ارتش را به عهده داشت و در سال ۱۳۳۴ با درجه سرتیپی به عنوان وابسته نظامی ایران راهی هند شد. پاکروان در سال ۱۳۳۴ فرماندهی مرزبانی کل کشور را به عهده گرفت.
پاکروان در سال ۱۳۳۵ خورشیدی پس از بنیاد نهادن سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) معاون عملیاتی این سازمان شد. چهار سال بعد که تیمور بختیار رئیس ساواک قدرت زیادی پیدا کرد و شاه را به وحشت انداخت، و نیز روی کار آمدن دموکرات ها در آمریکا با ریاست جمهوری جان اف کندی (۱۳۳۹ ـ ۱۳۴۲) و فشار آن کشور برای ایجاد تغییرات سیاسی ـ اجتماعی در ایران، باعث شد که شاه در ۲۴ اسفند ۱۳۳۹ سرتیپ حسن پاکروان را که فردی خونسرد، اهل مطالعه و مخالف تندی و شدت عمل بود به ریاست ساواک بگمارد.در زمان ریاست پاکروان بر ساواک پنج نخست وزیر (جعفر شریف امامی، علی امینی، اسدالله علم، حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا) روی کار آمدند.از حوادث مهم این دوران می توان به برگزاری رفراندوم انقلاب سفید در ۶ بهمن ۱۳۴۱، حمله کماندوهای رژیم شاه به مدارس فیضیه قم و طالبیه تبریز در ۲ فروردین ۱۳۴۲، قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، تبعید خمینی به ترکیه در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ و ترور حسنعلی منصور در اول بهمن ۱۳۴۳ اشاره کرد.

[ویکی فقه] حسن پاکروان متولد تهران و ادامه تحصیل تکمیلی را در فرانسه گذراند، وی در سال ۱۳۱۲ش، به ایران آمد و در طول چند سال مسئولیت هایی برعهده گرفت. وی حتی دستور کشتار ۱۵خرداد سال ۴۲ را صادر کرد با امام در مواردی مهربانی حتی مانع قتل وی شده و در نهایت بدلیل کشتار محکوم باعدام شد.
"حسن پاکروان" فرزند "فتح الله پاکروان" در ۱۲۹۰ش. در تهران متولد شد. پدرش از دولتمردان دوره "رضاخان" بود که هنگام کشتار «مسجد گوهرشاد» مشهد، استانداری خراسان را بر عهده داشت. وی پس از تحصیلات مقدماتی و متوسطه برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در دانشکده افسری «یواتیه» و «فونتن بلو»، در رشته نظامی توپخانه فارغ التحصیل شد.
مسئولیت های پاکروان
او در ۱۳۱۲ به ایران بازگشت و مدت ۸ سال، مربی و معلم دانشکده افسری بود. سپس به ستاد ارتش منتقل شد و فرماندهی پادگان بوشهر و بنادر جنوب ایران را بر عهده گرفت. پس از بازگشت از بوشهر، افسر رکن دوم ستاد ارتش شد. در سال ۱۳۲۸ با درجه سرهنگی، وابسته نظامی ایران در پاکستان، و در سال ۱۳۳۰ رئیس رکن دوم ستاد ارتش شد. چندی بعد هم وابسته نظامی ایران در هندوستان بود و سپس جای خود را به "نعمت الله نصیری" داد و به عنوان وزیر اطلاعات و امنیت کشور وارد کابینه هویدا شد.
← مسئولیت های خارج از کشور
حسن پاکروان یکی از مهره های شناخته شده بود. او قبل از قیام ۱۵ خرداد تا روی کار آمدن نصیری، رئیس ساواک بود. وی دستور داد که تظاهرات ۱۵ خرداد را سرکوب کنند و به دستور او "امام خمینی (رحمة الله علیه) "، "آقای قمی" و "آقای محلاتی" را به ترتیب از قم، مشهد و شیراز گرفتند و مستقیماً به زندان بردند. همچنین به دستور وی حدود دویست نفر از علما را دستگیر کردند و در عشرت آباد در سلول های انفرادی انداختند.او عصر روز ۱۵ خرداد در یک نطق رادیو ـ تلویزیونی، علیه امام خمینی و قیام کنندگان صحبت کرد. وی دستور کشتار قیام مردم قم را در ۱۵ خرداد صادر کرده بود و در نتیجه، حدود پانزده هزار نفر در تهران و سایر شهرها به خاک و خون کشیده شدند. او این مطالب را در اعترافاتش نیز گفته است.
پاکروان و تبعید امام خمینی
...