بهار شروانی

میرزا نصرالله بهار شروانی (۱۸۳۵م، شاماخی، جمهوری آذربایجان - ۱۸۸۳م، تبریز) شاعر و نویسنده مشهور آذربایجانی بود.
او در یک خانواده متمول در شاماخی به دنیا آمده و در آنجا تحصیل را آغاز کرد. پس از وفات پدرش مدتی به تجارت روی آورد. چند سال بعد به ایران رفت و مدتی در شیراز، ری و توس زندگی کرد در نهایت به تبریز آمده و تا پایان عمر خود در آنجا ماند. وی در سال ۱۳۰۰ در تبریز وفات یافت و در قبرستان محله سرخاب به خاک سپرده شد.
آثار وی عمدتاً به دو زبان ترکی و فارسی نوشته شده اند اما متأسفانه بخش اندکی از آنها باقی مانده است. دو مثنوی به نام های «تحفةالعراقین» و «نرگس و گل» از آثار اوست.

[ویکی فقه] بَهار شَروانی، میرزا نصرالله، فرزند ابوالقاسم، غزل سرای نیمه دوم قرن سیزدهم بود.
بَهار شَروانی (یا شِروانی/ شیروانی)، میرزا نصرالله، فرزند ابوالقاسم، غزل سرای نیمة دوم قرن سیزدهم. در ۱۲۴۷ در شَ ماخی، شهری در جمهوری آذربایجان، زاده شد.
از کودکی به سرودن شعر و غزل میل وافر داشت و با استعداد شگفت خود غزلهای فارسی را به صورت منظوم به ترکی برمی گرداند.
رضاقلی خان هدایت (متوفی ۱۲۸۸)، او را در ۱۲۷۵ در تهران دیده و شعرش را ستوده است.
دیوان بیگی نیز ضمن اشاره به سیر و سیاحت او در هندوستان، گفته است که برخی او را در قصاید و مسمط مانند متقدّمان می دانند.
بهار در سیر و سیاحتهای خود به خدمت دانشمندان و شاعران نامی دوران خود رسید؛ در اصفهان با غلامحسین صدرالشّعرا، پدر ایرج میرزا، در تبریز با ادیب ناصر دیلمی و در مشهد با ملک الشّعراء صبوری، پدر محمّدتقی بهار، دوستی و آمیزش داشت.
هنگام اقامتش در تهران، میرزا احمدخان وکیل الرّعایا او را با خود به ساوجبلاغ برد و دو فرزند خود، میرزاعلی خان حیدری و میرزا عبدالله خان مصباح دیوان، را برای تعلیم وب تربیت به او سپرد و چون بهار به تبریز بازگشت، مدتی منشیِ کنسولگری فرانسه شد.
← واژه نامه بهار
(۱) محمد محسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) ارمغان، سال ۱۳، ش ۱ (فروردین ۱۳۱۱).
(۳) محمد باقر برقعی، سخنوران نامی معاصر ایران، قم ۱۳۷۳ ش.
(۴) محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، تهران ۱۳۱۴ ش.
(۵) دایرة المعارف فارسی، به سرپرستی غلامحسین مصاحب، تهران ۱۳۴۵ـ۱۳۷۴ ش.
(۶) احمدعلی دیوان بیگی، حدیقة الشعراء، چاپ عبدالحسین نوائی، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۶۶ ش.
(۷) محمدعلی عبرت نائینی، مدینة الادب، نسخة خطی کتابخانة مجلس شورای اسلامی، ش ۹۶۷.
(۸) حمید محمدزاده، «زندگی و آثار بهار شیروانی»، وارلیق، ش ۹ـ۱۰ (۱۳۶۱ ش).
(۹) محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۱۰) رضاقلی بن محمد هادی هدایت، مجمع الفصحا، چاپ مظاهر مصفا، تهران ۱۳۳۶ـ۱۳۴۰ ش.