یزید پسر مهلب با نام کامل یزید بن مهلب ابن ابی صفره ازدی معروف به ابو خالد، از سرداران عرب در زمان امویان بود که برای مدتی امیر ولایت خراسان بود. از اعمال معروفش کشتار مردم گرگان، آسیاب گردانیدن به خون ایشان و آرد کردن گندم به آن و خوردن نانش در جریان جنگ با فرخان بزرگ است. اسپهبد فرخان بزرگ که عرب ها به او لقب ذوالمناقب داده بودند، از دودمان دابویگان طبرستان بود و سپاه یزید بن مهلب، در چند مرحله با او جنگید. سرانجام، یزید از فرخان شکست خورد و در بازگشت به عراق به زندان افتاد. او نیا و بنیان گذار خاندان مهلبیان است که در اوایل خلافت عباسی نقش پر رنگی ایفا کردند.
اعظمی سنگسری، چراغعلی (۱۳۵۶). «گیل، فرشواذگر شاه و گاوبارگان دابویی (اسپهبدان بزرگ طبرستان)» (۷۱). بررسی های تاریخی.
گردیزی، ابوسعید عبدالحی (۱۳۶۳)، تاریخ گردیزی زین الاخبار، به کوشش به تصحیح و مقابلهٔ عبدالحی حبیبی.، تهران: دنیای کتاب
ابن اثیر، عزالدین علی، کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ج۱۳، ص۲۸۲، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی.
ابن اثیر، عزالدین علی، کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ج۱۳، ص۲۸۳، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی.
مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۰۲، ابوالقاسم پاینده، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۴ش.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۹۲۳، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۹۲۵، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۹۲۰، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
ابن خلدون، عبدالرحمن، العبر تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۱۲۹، ترجمه عبد المحمد آیتی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳ش.
مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، ص۲۷۷.
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، البلدان - تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۶۲، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، نشر علمی و فرهنگی، سال ۱۳۷۱ش.
طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۸، ص۳۷۲۳، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، ۱۳۷۵ش.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۵۱۴، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
مکمل اسلامی ص ۱۴۳۷، سید قاسم محمود.
"امپراتوری در حال گذار، ترجمه دیوید استفن پاورز، سونی - آلبانی ۱۹۸۹
طبری، محمد بن جریر ج ۲۳ "The Zenith of the Marwanid House" ترجمه هندی مارتین - سونی - آلبانی ۱۹۹۰
الدوله الامویه. محمد خضری - دار المعرفه - ط ۱۹۹۸ - ص ۳۷۸
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۸۱۹، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
ابن اثیر، عزالدین علی، کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ج۴، ص۵۰۳.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۸۱۲، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش
مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابی بکر، تاریخ گزیده، ص۲۷۸، تحقیق عبد الحسین نوایی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۶۴ش.
دینوری، امامت و سیاست (تاریخ خلفا)، ص۲۹۵، ترجمه سید ناصر طباطبایی، تهران، ققنوس.
تاریخ سیستان، موالی، محمد، تحقیق ملک الشعرای بهار، ص۱۲۱، تهران، کلاله خاور.
گردیزی، عبد الحی بن ضحاک، تاریخ گردیزی، زین الاخبار ص۲۵۱، ص۲۵۲، تحقیق عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب، ۱۳۶۳ش.
ابن فقیه همدانی، احمد بن محمد، ترجمه مختصر البلدان، ص۱۵۴، ح. مسعود، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۹ش.
مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابی بکر، تاریخ گزیده، ص۲۷۱، تحقیق عبد الحسین نوایی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۶۴ش.
ابن خلدون، عبدالرحمن، العبر تاریخ ابن خلدون، ج۴، ص۷۵.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۹۰۷، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابی بکر، تاریخ گزیده، ص۲۸۲، تحقیق عبد الحسین نوایی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۶۴ش.
یزید پسر مهلب برادر زن حجاج بن یوسف و فرزند مهلب بن ابی صفره والی حجاج در خراسان، و از سرداران عرب در زمان امویان بود که برای مدتی امیر ولایت خراسان بود.
یزید پس از مرگ پدرش، حکومت خراسان رسید ولی بعد، حجاج او را زندانی نمود، مدتی بعد، او از زندان گریخت و در فلسطین به حضور سلیمان بن عبدالملک رفت و او از برادرش ولید بن عبدالملک عفو او را گرفت.
با مرگ حجاج در سال ۹۶ به فرمانروایی عراق و به سال ۹۸، دوباره به فرمانروایی خراسان رسید و گرگان و طبرستان و سرزمین های دیگری را به تصرف درآورد و با ۲۵ میلیون درهم پول نقد به سوی سلیمان بن عبدالملک در شام شتافت، یزید در راه که بود سلیمان در گذشت و عمر بن عبدالعزیز به خلافت نشست.
اعظمی سنگسری، چراغعلی (۱۳۵۶). «گیل، فرشواذگر شاه و گاوبارگان دابویی (اسپهبدان بزرگ طبرستان)» (۷۱). بررسی های تاریخی.
گردیزی، ابوسعید عبدالحی (۱۳۶۳)، تاریخ گردیزی زین الاخبار، به کوشش به تصحیح و مقابلهٔ عبدالحی حبیبی.، تهران: دنیای کتاب
ابن اثیر، عزالدین علی، کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ج۱۳، ص۲۸۲، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی.
ابن اثیر، عزالدین علی، کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ج۱۳، ص۲۸۳، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی.
مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۰۲، ابوالقاسم پاینده، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۴ش.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۹۲۳، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۹۲۵، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۹۲۰، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
ابن خلدون، عبدالرحمن، العبر تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۱۲۹، ترجمه عبد المحمد آیتی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳ش.
مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، ص۲۷۷.
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، البلدان - تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۶۲، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، نشر علمی و فرهنگی، سال ۱۳۷۱ش.
طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۸، ص۳۷۲۳، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، ۱۳۷۵ش.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۵۱۴، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
مکمل اسلامی ص ۱۴۳۷، سید قاسم محمود.
"امپراتوری در حال گذار، ترجمه دیوید استفن پاورز، سونی - آلبانی ۱۹۸۹
طبری، محمد بن جریر ج ۲۳ "The Zenith of the Marwanid House" ترجمه هندی مارتین - سونی - آلبانی ۱۹۹۰
الدوله الامویه. محمد خضری - دار المعرفه - ط ۱۹۹۸ - ص ۳۷۸
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۸۱۹، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
ابن اثیر، عزالدین علی، کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ج۴، ص۵۰۳.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۸۱۲، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش
مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابی بکر، تاریخ گزیده، ص۲۷۸، تحقیق عبد الحسین نوایی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۶۴ش.
دینوری، امامت و سیاست (تاریخ خلفا)، ص۲۹۵، ترجمه سید ناصر طباطبایی، تهران، ققنوس.
تاریخ سیستان، موالی، محمد، تحقیق ملک الشعرای بهار، ص۱۲۱، تهران، کلاله خاور.
گردیزی، عبد الحی بن ضحاک، تاریخ گردیزی، زین الاخبار ص۲۵۱، ص۲۵۲، تحقیق عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب، ۱۳۶۳ش.
ابن فقیه همدانی، احمد بن محمد، ترجمه مختصر البلدان، ص۱۵۴، ح. مسعود، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۹ش.
مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابی بکر، تاریخ گزیده، ص۲۷۱، تحقیق عبد الحسین نوایی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۶۴ش.
ابن خلدون، عبدالرحمن، العبر تاریخ ابن خلدون، ج۴، ص۷۵.
بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۹۰۷، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابی بکر، تاریخ گزیده، ص۲۸۲، تحقیق عبد الحسین نوایی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۶۴ش.
یزید پسر مهلب برادر زن حجاج بن یوسف و فرزند مهلب بن ابی صفره والی حجاج در خراسان، و از سرداران عرب در زمان امویان بود که برای مدتی امیر ولایت خراسان بود.
یزید پس از مرگ پدرش، حکومت خراسان رسید ولی بعد، حجاج او را زندانی نمود، مدتی بعد، او از زندان گریخت و در فلسطین به حضور سلیمان بن عبدالملک رفت و او از برادرش ولید بن عبدالملک عفو او را گرفت.
با مرگ حجاج در سال ۹۶ به فرمانروایی عراق و به سال ۹۸، دوباره به فرمانروایی خراسان رسید و گرگان و طبرستان و سرزمین های دیگری را به تصرف درآورد و با ۲۵ میلیون درهم پول نقد به سوی سلیمان بن عبدالملک در شام شتافت، یزید در راه که بود سلیمان در گذشت و عمر بن عبدالعزیز به خلافت نشست.
wiki: یزید بن مهلب