سلیمان بن عبدالملک

سلیمان پسر عبدالملک(۵۴–۹۹ هجری/۶۷۴–۷۱۷ میلادی) نوادهٔ مروان حکم از امویان بود که از (۷۱۵ تا ۷۱۷ میلادی / ۹۶ تا ۹۹ هجری) خلافت کرد.
ثابت اسماعیل راوی (۱۹۶۵)، تاریخ العصر الاموی من الناحیة السیاسیة و الادرایة و الاجتماعیة، به کوشش مصعب محمد ابوبکر.، قاهره: المکتبة النهضه المصریه، ص. ۸۸
رسول جعفریان (۱۳۷۸)، تاریخ اسلام از پیدایش تا ایران اسلامی، به کوشش مرتضی رحیمی.، قم: انتشارات حوزه علمیه، ص. ۸۸
جرالد هاوتینگ (۱۳۸۷)، امویان: نخستین دودمان حکومت گر در اسلام (۶۶۱–۷۵۰م)، ترجمهٔ عیسی عبدی، به کوشش سعید ذوالفقاری.، تهران: امیرکبیر، ص. ۹۷
سلیمان برادر کوچکتر خلیفهٔ پیشین ولید پسر عبدالملک بود؛ در دوران خلافت سلیمان، گرگان و طبرستان به دست فرماندار مشرق، یزید بن مهلب، گشوده شد و قسطنطنیه به محاصره افتاد. او در رمله در فلسطین ماند و هنگام رسیدن به خلافت به دمشق نرفت؛ سلیمان می خواست به مرز امپراتوری بیزانس نیز حمله کند که در سال ۹۹ هجری/۷۱۷ میلادی فوت کرد. او پیش از مرگ، خلافت را به عمر بن عبدالعزیز واگذاشت.
رمله در سال ۷۱۶م به فرمان او به عنوان پایتخت اداری فلسطین ساخته شد.

سلیمان بن عبدالملک ( ـ ۹۹ ق)
هفتمین خلیفه (حک: ۹۶ ـ ۹۹ ق) از خلفای امویان. پس از مرگ برادرش ، ولید بن عبدالملک، به خلافت رسید. مورخان ، دو اقدام او را ستوده اند: یکی برپاداشتن مجدد نمازها در وقت خود و دیگری تعیین عمر بن عبدالعزیز به جانشینی خویش . سلیمان پس از رسیدن به خلافت، بر صاحب منصبان دوران پیش از خود سخت گرفت و پس از عزل آنان ، اموالشان را مصادره کرد و به زندان افکند و سخت شکنجه داد. او همچنین یزید بن مهلب را که از دشمنان حجاج بود به حکومت عراق و خراسان منصوب کرد و برادر خود مسلمه را به جنگ رومیان و به آهنگ تصرف قسطنطنیه فرستاد . مسلمه پیروزی هایی ، چون فتح پرگاموس و سارد، به دست آورد، اما از محاصرۀ قسطنطنیه نتیجه ای نگرفت و بازگشت. سلیمان ، ابوهاشم پسر محمد حنفیه را که در امر خلافت داعیه هایی داشت ، مسموم کرد و کشت . وی فردی بسیار پرخور بود و خود و درباریانش همیشه لباس های مزیّن می پوشیدند. سلیمان شهر رَمْلَه را در فلسطین مقر خلافت خود قرار داده بود.

[ویکی فقه] «سلیمان بن عبدالملک بن مروان»، هفتمین خلیفه اموی، پس از برادرش «ولید بن عبدالملک» به حکومت رسید. مادرش «ولاده» نام داشت. وی از سال ۹۶ تا ۹۹هجری امر خلافت جامعه اسلامی را بر عهده داشت.
سلیمان بن عبدالملک بن مروان، هفتمین خلیفه اموی، پس از برادرش «ولید بن عبدالملک» به حکومت رسید. او مدتی در زمان حکومت برادرش ولید بن عبدالملک مشاور و وزیر او بود. در هنگام مرگ برادرش در «رمله» شهری که خود آن را در زمان امارتش در فلسطین ساخته بود، مستقر بود. (ولید حکومت فلسطین را به او سپرده بود وی در «لدّ» (از شهر های فلسطین) اقامت گزید، سپس شهر رمله را بنیاد کرد.) پسر عموی وی؛ عمر بن عبدالعزیز در دمشق برای او بیعت گرفت سلیمان در این زمان ۳۷ ساله بود. عمر بن عبدالعزیز در دوره خلافت سلیمان مشاور او بود. سلیمان فردی حسود، مغرور، پرخور، شکم باره و زیبا بود.
سیاست داخلی
سلیمان بن عبدالملک پس از این که به قدرت رسید به منظور جلب تمایل عمومی مسلمانان دست به اقداماتی زد. از جمله این اقدامات می توان به موارد ذیل اشاره کرد.۱- برکناری برخی از استانداران: سلیمان، «قتیبة بن مسلم باهلی» یکی از بزرگ ترین فاتحان اسلامی، که در منطقه ماوراء النهر به پیروزی های بسیار چشم گیری دست یافته بود، را عزل کرد و سپس او را به قتل رساند. محمد بن قاسم نیز به دست صالح بن عبدالرحمن عامل خراج عراق کشته شد، برخی از مورخان علت این امر را حمایت قتیبه از ولید بن عبدالملک (زمانی که می خواست پسرش عبدالعزیز را به جای سلیمان ولیعهد سازد) ذکر کرده اند. برخی از محققان نیز جلب اعتماد عمومی و تمایل مردم به حکومت را علت این کار دانسته اند، چرا که محمد بن قاسم و قتیبه از عاملان حجاج بن یوسف ثقفی (ستمگر) بودند. موسی بن نصیر نیز که در فتح اسپانیا تلاش کرده بود، برکنار شد. سلیمان او را به مرکز خلافت فرا خواند و همه اموال او را پس گرفت. سپس او را به زندان افکند. «سلیمان چون موسی بن نصیر را به زندان کرد، پسرش عبدالله را نیز از افریقیه عزل نمود و به جای او محمد بن یزید از موالی قریش را به آن سامان فرستاد. محمد بن یزید تا پایان حیات سلیمان در آن جا بود.» ۲- آزاد سازی برخی از مسلمانان مخالف با حکومت و افزایش مقرری ماهانه افراد. سلیمان موالی را از زندان آزاد کرد و آنان را در سپاه اسلام شرکت داد. و سهم ماهانه هر فرد را به ۲۵ درهم رساند.
سیاست خارجی
در جبهه شرق پس از قتل محمد بن قاسم و قتیبة بن مسلم فتوحات اسلامی جدیدی رخ نداد. در واقع اوضاع سیاسی خلافت اموی از سال ۹۸ تا پایان دوره اموی اجازه چنین امری را نمی داد. آنان به سرکوب جنبش هایی چون خوارج و یزید بن مهلب پرداختند. در جبهه روم اتفاق مهمی که افتاد محاصره قسطنطنیه توسط برادر خلیفه؛ «مسلمة بن عبدالملک» بود. مسلمانان ابتدا «عموریه» را تصرف کردند، سپس برخی دیگر از شهرهای منطقه که تحت تصرف رومیان بود؛ همانند صقلبیان و حصن مرآة در ناحیه ملیطه به تصرف آن ها درآمد. به دستور خلیفه و به فرماندهی مسلمه شهر«قسطنطنیه» از راه خشکی و دریا محاصره شد. سپاهیان خلیفه مدت ها این شهر را در محاصره داشتند؛ اما موفق به فتح آن نشدند. عواملی چند؛ از جمله: تجهیزات دفاعی رومیان، طوفان و شکسته شدن تعدادی از کشتی های مسلمانان، قطع راه های ارتباطی مسلمانان توسط رومیان، سرمای شدید، حمله بلغارها و کم شدن آذوقه، طولانی شدن محاصره، و نهایتا مرگ سلیمان و دستور عمر بن عبدالعزیز به بازگشت، سبب عدم موفقیت مسلمانان در محاصره این شهر شد. مسلمه بعد از ۳۰ ماه که در آن منطقه ماند، سرانجام با دادن تلفات بسیار مجبور به بازگشت شد.
درگذشت سلیمان
...