کلمه جو
صفحه اصلی

سید مرتضی پسندیده

دانشنامه عمومی

سید مرتضی پسندیده (۱۳ فروردین ۱۲۷۵ – ۲۲ آبان ۱۳۷۵) برادر بزرگ سید روح الله خمینی و روحانی بود.نبو
سید مرتضی پسندیده در ۱۳ فروردین ۱۲۷۵ در شهرستان خمین به دنیا آمد. پس از فراگیری دروس مقدماتی در سال ۱۲۸۸ به اصفهان رفت و در آنجا ادبیات، منطق، کلام، فقه، اصول و هیئت و نجوم را آموخت. سپس به خمین بازگشت و حوزهٔ دروس فقه، اصول، کلام منطق و نحو را در آن شهر برپا کرد.
سید مصطفی (پدر خمینی و پسندیده) سه پسر و سه دختر داشت. سید مرتضی معروف به آیت الله پسندیده، سید نورالدین که از محترمان مقیم تهران بود و سید روح الله (خمینی) که آخرین فرزندش بود، و مولوده آغاخانم، فاطمه خانم، و آقازاده خانم. سه برادر سه نام خانوادگی مختلف دارند؛ پسندیده، هندی و مصطفوی.
به موجب قانون اولیه ثبت احوال در هر شهر نباید نام خانوادگی اشخاص تکراری می شد. حسینعلی بنی آدم مأمور سجل احوال در خمین در سال ۱۳۰۴ به سید مرتضی (برادر بزرگتر) می گوید که باید نام فامیل انتخاب کنی و شرط می گذارد که نباید در ایران تکرار شده باشد؛ سید مرتضی نام خانوادگی خود و نورالدین را هندی می گذارد که برگرفته از نام پدربزرگشان (سیداحمد هندی) بود و نام خانوادگی سید روح الله برادر کوچک تر را برگرفته از نام پدر (سید مصطفی)، مصطفوی گذاشت؛ با نام فامیل هندی برای سید مرتضی موافقت نشد و از بین پنج یا شش اسم فارسی، آنها نام «پسندیده» را انتخاب کردند.«علت تغییر در نام خانوادگی همانگونه که آیت الله پسندیده در کتاب خاطرات و بیوگرافی خود می فرمایند که اصلیت ما هندی زاده بوده و پدربزرگ ما هندی بود که برای تحصیل نخست به نجف رفته و سپس برای ادامه زندگی پس از آشنایی با همسرشان که دختر یکی از مراجع اهل خمین که ساکن نجف بودند به خمین مراجعت کرده و در آنجا ساکن می گردند»

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] سید مرتضی پسندیده (۱۲۷۴-۱۳۷۵ش)، برادر بزرگتر امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و از فعالان سیاسی حوزه علمیه قم بود. او نزد بزرگان شهر اصفهان زانوی شاگردی زد و در زادگاهش، خمین، به تدریس دروس اسلامی پرداخت. او در فعالیت های سیاسی قبل و بعد از انقلاب ایران شرکت داشته است.
پدرش سید مصطفی و جدش سید احمد، از علما و شخصیت های محترم منطقه بودند. سید احمد، فرزند سید دینعلی شاه کشمیری، در عراق تحصیل و به دعوت برخی از اهالی خمین به این منطقه مهاجرت کرده بود.
سید مصطفی در خمین به دنیا آمد و بعد از تحصیل مقدمات، در حوزه های اصفهان و نجف درس خواند و به زادگاهش بازگشت. مقابله او با اشرار منطقه سبب شد که در ۱۳۲۰ش به دست آنها کشته شود. در این زمان سید مرتضی هشت ساله و فرزند دیگرش روح الله (امام خمینی) چهار ماهه بودند؛ بدین سبب می توان گفت سید مرتضی در دوران کودکی برادرش، امام خمینی، سمت سرپرستی و تعلیم وی را داشته است.
[ویکی فقه] پسندیده، سیدمرتضی، روحانی معاصر و از فعالان سیاسی حوزه علمیه قم  است.
در ۱۳۱۳/ ۱۲۷۴ ش، در خمین به دنیا آمد.
پدرش سیدمصطفی و جدش سیداحمد از علما و شخصیت های محترم منطقه بودند.
سیداحمد، فرزند سیددین علی شاه کشمیری ، در عتبات عراق تحصیل و سپس به دعوت برخی از اهالی خمین به این منطقه مهاجرت کرده بود.
سیدمصطفی در خمین به دنیا آمد و بعد از تحصیل مقدمات، در حوزه های اصفهان و نجف درس خواند و به زادگاهش بازگشت.
مقابله او با اشرار منطقه سبب شد که در ۱۳۲۰ به دست همان اشرار کشته شود.
در این زمان فرزندش سیدمرتضی هشت ساله و فرزند دیگرش روح الله
«نگاهی به زندگینامه آیه الله پسندیده»، حضور، ش ۱۷ (پاییز ۱۳۷۵).
پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در آنجا، مدت نزدیک به هشت سال در اصفهان نزد عالمانی چون حاج شیخ محمدرضا نجفی ، میرزاعلی یزدی ، حاج آقارحیم ارباب و حاج صادق آقاخاتون آبادی به تحصیل علوم دینی پرداخت.
سیدمرتضی پسندیده، خاطرات آیت الله پسندیده، ج۱، ص۴۴، چاپ محمدجواد مرادی نیا، تهران ۱۳۷۴ ش.
وی در سالهای پیش از ۱۳۴۲ش، در جریانهای سیاسی و اجتماعی شهر خمین و گاه تهران حضور داشت و پس از آن نیز، به دلیل نسبت نزدیک با امام خمینی، در معرض تهدید و تنگناهای سیاسی بود، به گونه ای که چند بار بازداشت و به شهرهای خمین، انارک و دارانِ اصفهان تبعید شد.
سیدحسن خمینی، «نگاهی به زندگینامه آیه الله پسندیده»، ج۱، ص۳۴۰ـ۳۴۲، حضور، ش ۱۷ (پاییز ۱۳۷۵).
...


کلمات دیگر: