ویلیام جیمز

ویلیام جیمز (William James، ۱۸۴۲–۱۹۱۰) فیلسوف آمریکایی و بنیان گذار مکتب پراگماتیسم بود. وی در زمینه روانشناسی و فلسفه مطالعات عمیقی داشت و به عنوان پزشک نیز به فعالیت مشغول بوده است.فلسفه پراگماتیسم وی را «عملگرایی» یا «اصالت دادن به عمل» در زبان فارسی ترجمه کرده اند؛ ولی در یک نگاه اجمالی ویلیام جیمز منشأ حقیقت را در «سودمند بودن» یک امر یا قضیه می دانست. حقیقت به چیزی اطلاق می شود که «سودمند» یا «عملی» باشد. چیزی که «سودمند» نیست نمی تواند «حقیقت» باشد. به همین منظور طرفداران این مسلک را امروزه «عملگرا» ها می نامند. در زبان روزمره به چیز یا کسی که به منافع قابل دسترسی کوشش می کند عادتاً «پراگماتیست» می گویند.
Pragmatism
functional psychology
radical empiricism
ویلیام جیمز در نیویورک سیتی به دنیا آمد. پدرش هنری جیمز (بزرگ) عالم روحانی و پیرو فلسفه سوئدنبرگ بود. ویلیام، بزرگترین فرزند از پنج فرزند خانواده به شمار می آمد. یک خواهر و سه برادر داشت. یکی از برادرانش موسوم به جیمز (کوچک) رمان نویس مشهوری شد. خانواده او خانواده ای بااستعداد، استثنائی و فعال بودند. ویلیام جیمز به همراه برادر کوچکتر خود هنری جیمز موفقیت های بسیاری را کسب کردند.
تحصیلات رسمی ویلیام جیمز به طور منظم صورت نگرفت. دانش اندوزی واقعی او در محیط خانواده آغاز شد زیرا دوستان هوشمند و فاضل پدرش غالباً به خانه آنان می آمدند و دربارهٔ موضوع های گوناگونی بحث و گفتگو می کردند. ویلیام جیمز در مدارس سوئیس، آلمان، فرانسه و انگلستان تحصیل کرد و علاقه خاصی به علوم طبیعی و نقاشی در او بیدار شد. در سال ۱۸۶۰ آموزش رسمی را برای نقاش شدن آغاز کرد ولی دشواری کار به او فهماند که نقاش شدن کار او نیست؛ لذا پس از یک سال وارد دانشکده «علوم لارنس» در هاروارد شد؛ اما در سال ۱۸۶۴ تغییر رشته داد و به دانشکده پزشکی رفت.
در مأموریتی به برزیل، دچار بیماری آبله شد و از آن زمان تا اواخر عمرش این بیماری بارها عود کرد. درجه دکترای پزشکی اش را در سال ۱۸۶۹ دریافت کرد و پس از گذراندن یک دوره عود بیماری آبله، کار تدریس در دانشگاه هاروارد را آغاز کرد؛ ابتدا آناتومی و فیزیولوژی، سپس روانشناسی و بالاخره در سال ۱۸۷۹ فلسفه تدریس کرد.

ویلیام جیمز (William James، ۱۸۴۲-۱۹۱۰) بنیانگذار مکتب پراگماتیسم می باشد. وی در زمینه روانشناسی و فلسفه مطالعات عمیقی داشته و به عنوان پزشک نیز به فعالیت مشغول بوده است.فلسفه پراگماتیسم وی را «عملگرایی» و یا «اصالت دادن به عمل» در زبان فارسی ترجمه کرده اند.
• «وقتی آرزوی بهترین پیشامد را دارید، مغزتان بهترین ها را جذب می کند.»• «ایمان و باور ما تنها عاملی است که موفقیت نهایی مان را تضمین می کند.»• « اگر فردی مخزن اطلاعات و دایره المعارف پندهای زندگی باشد ، تا عمل نکند دانش و عملش بی فایده است.»• « زمانیکه تصمیم گرفتید و زمان اجرا رسید دیگر توجهی به پیامدها و باز تابهایش نداشته باشید.»• « بدبخت ترین و مفلوک ترین انسان ، کسی است که به عدم تصمیم گیری عادت کرده باشد.• « کامیابی همانا جامه عمل پوشاندن به آمال و آرزو های فردی است.»

[ویکی فقه] ویلیام جیمز (William James، ۱۸۴۲–۱۹۱۰) فیلسوف آمریکایی و بنیانگذار مکتب پراگماتیسم بود. وی در زمینه روانشناسی و فلسفه مطالعات عمیقی داشت و به عنوان پزشک نیز به فعالیت مشغول بوده است.
ویلیام جیمز William James فیلسوف و روانشناس معروف آمریکایی در سال ۱۸۴۲ در نیویورک زاده شد. پدرش که یک الهیات دان و محقق نامتعارف بود و با کسانی مانند اولیور وندل هولمز و رالف والدو امرسون همکاری ادبی داشت یک فضای فکری آزاد برای او فراهم کرده بود و به او و سایر فرزندانش امکان داده بود که خود درباره شغل و زندگی شان تصمیم بگیرند.
← تحصیلات
جیمز فیلسوف و روان شناس آمریکایی است که شهرت وی بیش از همه مرهون فلسفه اصالت عمل یا «پراگماتیسم» (Pragmatism) است. جیمز تحت تاثیر تربیت ها و حالات مذهبی پدرش هنری جیمز بود (پدرش نیز بسیار متاثر از سوئدنبرگ (Swedenbrg، E) عارف بزرگ سوئدی بوده است) و صریحا خود را فردی معتقد و دیندار معرفی می کند و ایمان را عنصری حیاتی و اساسی در زندگی می داند: «اگرچه نمی توانم عقیده مردم عادی مسیحی را بپذیرم یا طریقتی را که دانشمندان اسکولاستیک در قرون وسطا از آن دفاع می کردند، قبول کنم، اما خود را جزو فلاسفه مابعدالطبیعه جزمی می دانم...، پس بدون تردید، گفته های آنان که مذهب را پس مانده های افکار قدیمی می دانند، رد می کنم، زیرا آن گفته ها نادرست است. منشا اشتباه چیزی است که پدران ما مذهب خود را با آن مخلوط کرده بودند و به خطا از طبیعت اخذ کرده بودند. این بود که مذهب آنها با بسیاری از افکار نادرست همراه بود. بنابراین، ما نمی توانیم دربست از هر عقیده و ایمان مذهبی صرف نظر کنیم... چقدر "تولستوی" خوب گفته وقتی ایمان را جزء دسته ای از نیروها می شمارد که آدمی با آن زندگی می کند، "فقدان ایمان" (Anhedonie) سقوط کامل زندگی است.»
مسئله چیستی و هستی خداوند
مسئله چیستی و هستی خداوند اندیشه جیمز را در طول حیاتش به خود مشغول ساخت. شخصی عمیقا مذهبی بود و در کتاب انواع تجربه دینی با حالات احترام آمیز عرفانی درباره خود می گوید: «خمیره ذاتی من تقریبا به طور کامل به دین و التذاذات روحانی وابسته است.» برتراند راسل نیز علایق و احساسات دینی وی را اساسی می داند: «علایق فلسفی ویلیام جیمز دو جنبه داشت: یکی علمی و دیگری دینی. در جنبه علمی تحصیلات پزشکی به او تمایلی به سمت ماتریالیسم داده بود، ولی احساسات دینیش جلوی این تمایل را می گرفت. احساسات دینی جیمز بسیار پروتستانی، دموکراتیک و سرشار از گرمی و عطوف بشری بود. بنابراین، یکی از مبانی فکری وی، علایق دینی و تجارب مذهبیش است که در جهت گیری نظریه اش بدون تاثیر نیست.»
مبنای فلسفی جیمز
...