[ویکی فقه] یکی از چهره های سرشناس صدر اسلام که هم
افتخار مصاحبت با رسول گرامی اسلام را داشته و هم دوران اموی را درک نموده، ارقم بن ابی ارقم است. در این مقاله سعی شده است تا به زندگی و عمل کرد ارقم بن ابی ارقم در دوران حیاتش پرداخته شود.
نام کامل او ارقم ابی ارقم
عبدمناف بن اسد بن
عبدالله بن عمر بن
مخزوم بن یقظة بن مرة بن کعب بن لؤی قرشی مخزومی است که پیش از ظهور اسلام به دنیا آمد. کنیه وی ابوعبدالرحمن است و از قبیله مخزوم و در واقع از سرشناس ترین افراد این قبیله است. قبل از اسلام آوردن وی، او را با کنیه ابوعبدمناف می شناختند و بعد از اسلام کنیه او به ابوعبدالرحمن تغییر کرد. در برخی کتب کنیه وی را ابوعبدالله نوشتند که نشان از
اختلاف در نام کنیه وی است.در اسلام آوردن پدرش اختلاف است.
ابن اثیر به گزارش از ابوخیثمه، پدرش را
مسلمان دانسته؛ ولی
ابن عبدالبر آن را نپذیرفته است. نام مادر او امیمه دختر حارث بن حباله از طایفه
خزاعه است. البته در نام مادر او و این که از کدام قبیله است بین مورخین اختلاف وجود دارد. در کتاب الاستیعاب دو نظر آمده است: ۱- امیمه دختر عبد حارث، از قبیله بنی سهم بن عمرو بن هصیص، ۲- تماضر دختر حذیم از قبیله بنی سهم. بر پایه نوشته ذهبی، ارقم از خردمندان قریش بود و در
پیمان حلف الفضول شرکت داشت. ارقم در مکه به دنیا آمد و تا زمان هجرت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به مدینه در این شهر می زیست. طبق آن چه از
تاریخ وفات و سن او در تواریخ موجود است می توان حدس زد که وی در زمان هجرت رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) حدود سی سال سن داشته است. وی از نخستین مسلمانان و
مهاجران دفن شده در
قبرستان بقیع می باشد.
← سبقت در اسلام
از عثمان بن ارقم نقل شده که گفته است: «من
فرزند هفتمین مسلمانم، پدرم نفر هفتمی بود که مسلمان شد و خانه اش در مکه کنار کوه صفا قرار داشت» و براساس نظر بسیاری از مورخین، ارقم جزء اولین نفراتی است که به اسلام گروید. در کتاب
سیرت رسول الله نام وی بعد از
ابوعبیده جراح و
ابوسلمه بن عبد الاسد ذکر شده که با این تفاصیل وی یازدهمین نفری است که به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)
ایمان آورده است. در کتاب اسد الغابة از وی به عنوان دوازدهمین مسلمان یاد می کند.
← خانه ارقم محل ترویج رسالت
بعد از
استقرار پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و مهاجران، نخستین جنگ آنان
جنگ بدر بود که ارقم نیز که از جمله مهاجرین بود در این نبرد حضور داشت. او در دیگر غزوه های پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) نیز حضور داشت. در برابر، برخی گزارش ها تنها به حضور او در بدر اشاره دارند. بعد از پایان جنگ و
پیروزی سپاه اسلام، قرار شد که غنائم بین مسلمین تقسیم شود. نیز در سریه ای در اواخر سال سوم ق. به سوی قبیله بنی اسد به فرماندهی ابوسلمة بن عبدالاسد مخزومی همراه او بود. گویند: پیامبر در محله بنی زریق زمینی به او بخشید و او در همان محله ساکن شد.
← ماجرای
شمشیر مرزبان
...
wikifeqh: صحابی پیامبر(ص) بود. بر اساس نقلی، او هفتمین مسلمان بوده است. پیامبر(ص) پس از هجرت، بین او و زید بن سهل
پیمان برادری بست. وی در غزوه بدر، احد و دیگر غزوات شرکت داشت و از راویان حدیث پیامبر(ص) بود. شهرت ارقم به خاطر این است که خانه وی در مکه بر دامنه کوه صفا محل تجمع مسلمانان نخستین بود و در آنجا پیامبر(ص) مردم را به اسلام دعوت می کرد.
مادر ارقم امیمه دختر حرث بن حباله از خزاعه و پدرش ابوالارقم، عبدمناف بن اسد (ابوجندب) بن عبدالله بن عمرو بن مخزوم از طایفه
بنی مخزوم از قریش بود.
بر مبنای روایتی که از فرزندان و نوادگان ارقم نقل شده، وی هفتمین مسلمان بوده است اما در روایت ابن اسحاق، نام وی پس از ۸ نفری آمده که همگی پس از
ابوبکر ایمان آوردند وی به اتفاق ابوسلمه و ابوعبیده جراح و
عثمان بن مظعون اسلام آورد.
wikishia: مهاجران به مدینه و مدفون در قبرستان بقیع است. او از شرکت کنندگان در پیمان حلف الفضول است. وی در غزوه ها و سرایا شرکت داشت. ارقم همچنین از کاتبان وحی و نویسندگان نامه های پیامبر(ص) بود. خانه او در مکه در سالهای نخستین اسلام، محل اجتماع مسلمانان بود.
ارقم بن عبدمناف (ابی ارقم) بن اسد از تیره بنی مخزوم قریش و کنیه اش ابوعبدالله است. در روزگار جاهلیت، کنیه اش ابوعبدمناف بود و چون مسلمان شد، به ابوعبدالرحمن تغییر یافت. در اسلام آوردن پدرش اختلاف است. ابن اثیر به گزارش از ابوخیثمه، پدرش را مسلمان دانسته ؛ ولی ابن عبدالبر آن را نپذیرفته است. مادر ارقم، امیمه دختر حارث بن حباله از بنی خُزاعه بود. بر پایه نوشته ذهبی، ارقم از خردمندان قریش بود و در پیمان حلف الفضول شرکت داشت.
ارقم دو پسر به نام های عبیدالله و عثمان از کنیزش داشت که بیشتر گزارش های مربوط به ارقم از طریق آن دو رسیده است. سه دختر نیز از وی به نام های امیمه و مریم از هند دختر عبدالله بن حارث اسدی و صفیه از کنیزش بر جای ماند. نسل ارقم از پسرش عثمان ادامه یافت.
