علی اصغر حکمت

علی اصغر حکمت (۱۳۵۹ - ۱۲۷۱)، سیاست مدار، ادیب، شاعر، نویسنده و مترجم معاصر ایرانی بود. وی سیاست مدار در دوره رضا شاه و محمدرضا شاه، چندین دوره عهده دار مقام وزارت، نخستین رئیس دانشگاه تهران، و بنیان گذار کتابخانه ملّی ایران در مقام وزیر فرهنگ و معارف وقت و بنیان گذار نشریه فروغ تربیت است. از موارد دیگر کمک هفت میلیاردی به بیمارستان ضیایی اردکان جهت ساخت دانشکده روانشناسی
سفر دوم حکمت به هند پنجشنبه ۱۵ اسفند ۱۳۲۵ آغاز می شود و تا هفتم خرداد
علی اصغر حکمت فرزند احمدعلی مستوفی معظم الدوله (حشمت الممالک) که زادگاهش روستای پیراشکفت ۷کیلومتری خان زنیان و۳۵کیلومتری جنوب غربی شیراز بود. اجداد وی از علمای شیراز بودند و از طرف مادر نیز نوه حسن فسایی نویسنده کتاب فارسنامه ناصری بود و جد او سید علیخان امیرکبیر صاحب شرح صحیفه نام داشت. به گفتهٔ همایون صنعتی زاده، بعضی از اجداد حکمت یهودی بوده اند.
علی اصغر حکمت پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در شیراز برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در کنار آموختن علوم جدید در مدرسه آمریکایی به آموختن علوم اسلامی نظیر فقه و اصول در مدارس اسلامی پرداخت. معروف است که آیت الله میرزا طاهر تنکابنی نیز از استادان وی بوده است.حکمت در سال ۱۲۹۷ ش وارد خدمات فرهنگی شد و با نشر مقالات تحقیقی و تدریس زبان انگلیسی در مدارس متوسطه، کسب شهرت نمود و وارد فعالیت های سیاسی شد و با کمک عده ای از دوستان و همفکران خود به رهبری علی اکبر داور، حزب رادیکال را بنیان گذاری کردند. حکمت تا سال ۱۳۰۹ در وزارت معارف خدمت می کرد. در این سال به تشکیلات جدید داور در دادگستری وارد شد و پس از چندی برای مطالعه در امور قضایی و ثبتی به اروپا اعزام شد. وی در اروپا وارد دانشکده حقوق و ادبیات شد و مدرک لیسانس در هر دو رشته گرفت. مأموریت دیگر حکمت در اروپا مطالعه در امر آموزش و پرورش و دانشگاه بود.در سال ۱۳۰۹ به منظور تکمیل تحصیلات خود به فرانسه و انگلستان عزیمت کرد و از دانشگاه سوربن پاریس در رشته ادبیات فارغ التحصیل گردید و به تهران بازگشت.
علی اصغر حکمت روز دوشنبه سوم شهریور ۱۳۵۹ ه‍.ش برابر چهاردهم شوال ۱۴۰۰ ق. در تهران وفات یافت و در آرامگاه خانوادگی در حضرت عبدالعظیم (باغچه توتی) به خاک سپرده شد.

علی اصغر حکمت (۱۹۳۱، شیراز – ۱۹۸۰، تهران) سیاست مدار، وزیر، ادیب، شاعر، نویسنده و مترجم ایرانی بود.
• «از سال ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۳ فعالیت های فرهنگی زیادی داشتند. زمان رضاشاه مدرسه به این معنی نبود و خیلی کم بود. تنها دبیرستان هایی که بودند، دارالفنون بود که از زمان امیرکبیر درست شده بود یا دبیرستان ادیب که پشت سپهسالار به تمام دبیرستان ها و دبستان ها در دهات و .. می رفت. پشت زمین های جلالیه مال اتحادیه بود. در سال ۱۳۱۳ این زمین ها را برای تأسیس دانشگاه خریدند و دانشگاه را تأسیس کردند. بعد در دروازه دولت یک زمین بزرگی که مال مرحوم هدایت بود را گرفتند و دانشسرای مقدماتی را درست کردند.»، ۱۳۷۴ -> پریچهر حکمت
• «در سال ۱۳۱۷ مدرسة الهیات ـ که دانشکدة معقول و منقول می گفتند ـ را هم ایشان تأسیس کردند. محلش هم در دانشگاه نبود و جدا بود. یادم هست که ما یک روز پیش آیت الله مرعشی برای اینکه کشف الاسرار را چاپ کرده بودند، رفته بودیم که گفتند من این عمامه ام را از مرحوم حکمت دارم، برای اینکه دانشگاه معقول و منقول که تأسیس شد، مرحوم حکمت ما را سرکار گذاشت و گفت شما باید اینها را درس بدهید و …»، ۱۳۷۴ -> پریچهر حکمت
• «در سال ۱۳۱۷ بیکار شدند. ما به شیراز رفتیم. تقریباً شش ماه بیکار بودند… رضاشاه خواسته بود تغییری بدهد و در سال ۱۳۱۷ کابینه را عوض کرده بود و ایشان را بعد از پنج سال ـ که وزیر فرهنگ بود و خیلی کارها کرده بود ـ کنار گذاشت. بعد از شش ماه را برای وزارت پیشه و هنر خواستند. از سال ۱۳۱۸ وزیر پیشه و هنر شدند و یک سالی آنجا بودند، بعد به وزارت بهداری رفتند. بعد شهریور ۱۳۲۰ که شد و رضاشاه رفت، دو سال بیکار بودند.»، ۱۳۷۴ -> پریچهر حکمت

[ویکی فقه] «علی اصغر حکمت»، سیاست مدار، شاعر ، نویسنده و مترجم ایرانی است.
وی در ۲۳ رمضان ۱۳۱۰ در شیراز متولد شد. علی اصغر حکمت پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در شیراز برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در کنار آموختن علوم جدید در مدرسه آمریکایی، به آموختن علوم اسلامی نظیر فقه و اصول در مدارس اسلامی پرداخت. معروف است که آیت الله میرزا طاهر تنکابنی نیز از اساتید وی بوده است. حکمت همچنین از مشاهیر فرهنگ و ادب فارسی بود که آثار بسیار گران بهایی به خصوص در زمینه های ادبی، تاریخی و فرهنگی از خود برجای گذاشته است. در عرصه سیاست نیز از حکمت به عنوان یکی از مؤسسین حزب رادیکال یاد شده است.
فعالیتها و وفات
حکمت در سال ۱۲۹۷ ش، وارد خدمات فرهنگی شد و با نشر مقالات تحقیقی و تدریس زبان انگلیسی در مدارس متوسطه، کسب شهرت نمود و وارد فعالیت های سیاسی شد و با کمک عده ای از دوستان و همفکران خود به رهبری علی اکبر داور، حزب رادیکال را بنیان گذاری کردند. حکمت تا سال ۱۳۰۹ در وزارت معارف خدمت می کرد. در این سال به تشکیلات جدید داور در دادگستری وارد شد و پس از چندی برای مطالعه در امور قضایی و ثبتی به اروپا اعزام شد. وی در اروپا وارد دانشکده حقوق و ادبیات شد و در هر دو رشته مدرک لیسانس گرفت. ماموریت دیگر حکمت در اروپا مطالعه در امر آموزش و پرورش و دانشگاه بود. او در شهریور ۱۳۱۲ به تهران احضار شد و در کابینه ذکاء الملک فروغی، ابتدا کفیل و بعد وزیر معارف و رئیس دانشگاه شد. در کابینه جم نیز وزیر فرهنگ بود. دوران پنج ساله وزارت فرهنگی علی اصغر حکمت را باید دوران تحول فرهنگی در این وزارتخانه نام نهاد. تاسیس دانشگاه تهران، تاسیس دانشسراهای مقدماتی در سراسر کشور، برگزاری جشن هزاره فردوسی، تاسیس فرهنگستان ایران ، ایجاد پیش آهنگی و تغییر برنامه های مدارس به اصول آموزشی کشورهای خارج، ایجاد تحول در زبان و ادبیات پارسی، توجه به آثار باستانی و تشکیل موزه ایران باستان، تربیت کادر آموزشی و انتشار نشریات و توجه به امر ورزش در مدارس، توسعه و تکمیل مدارس ابتدایی و متوسطه از جمله کارهای او بود. حکمت پس از معافیت از وزارت فرهنگ در اسفند ۱۳۱۷ در ترمیم کابینه محمود جم به وزارت کشور منصوب شد. در کابینه دکتر متین دفتری نیز همان سمت را عهده دار بود. در خرداد ۱۳۱۹ بار دیگر از خدمت معاف شد و به کار تحقیق و مطالعه پرداخت. وی در ترمیم کابینه فروغی در ۳۰ شهریور ۱۳۲۰ وزیر بازرگانی و پیشه و هنر شد. در ترمیم دیگر کابینه فروغی، وزارت بهداری را بر عهده گرفت. در کابینه سهیلی نیز همچنان وزیر بهداری بود. او در شهریور ۱۳۵۹ در تهران درگذشت.
تالیفات
۱. شرح احوال جامی؛ ۲. مترجم تذکره مجالس النفایس؛ ۳. مترجم تاریخ جامع ادیان: نوشته جان بی ناس؛ ۴. امثال قرآن مجید ؛ ۵. رساله در باب امیر علی شیر نوائی؛ ۶. پارسی نغز (مجموعه ای از برگزیده های پارسی گویان)؛ ۷. تصحیح کشف الاسرار میبدی؛ ۸. ره آورد حکمت: نوشته ها و خاطرات شخصی علی اصغر حکمت؛ ۹. ترجمه پنج حکایت از شکسپیر؛ ۱۰. از سعدی تا جامی؛ ۱۱. ترجمه جلد سوم تاریخ ادبیات ادوارد براون؛ ۱۲. امین و مامون (ترجمه از سلسله روایات اسلامی جرجی زیدان)؛ ۱۳. ترجمه رستاخیز: تالیف تولستوی دانشمند روسی؛ ۱۴. ترجمه راه زندگانی: تالیف نیکولا حداد مصری.
منبع
...