کلمه جو
صفحه اصلی

سیدحسن اشکوری

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] خاندان علمی و با فضیلت اشکوری که امروزه با عناوین «اشکوری» و «معصومی» و «حسینی» و «نجفی» و «لاهوتی» و «عرفانی» و «قائمی» و «فرزانه» و «پیش بین» و.... شهرت دارند، از بزرگ ترین و مشهورترین خاندان های علمی جهان تشیع هستند که سابقه ی نام و آثار و خدمات آنان، به چند قرن گذشته می رسد.
بخش عظیمی از صفحات تاریخ و کتب رجال و تراجم به زندگی آنان اختصاص یافته است. این سادات جلیل القدر حسینی، اصالتا گیلانی و اهل اشکورند، (اشکور منطقه وسیع در بخش مرکزی شهرستان رودسر استان گیلان واقع شده است. ناحیه اشکور از دو بخش اشکور بالا و اشکور پایین تشکیل یافته و مجموعا دارای ۳۶۰ پارچه آبادی در مساحت ۸۵۰ کیلومتر قرار دارد این منطقه وسیع از جنوب به قزوین و لوشان از غرب به سیاهکل و از شرق به شهرهای رامسر و تنکابن و از شمال به شهرهای لنگرود و رودسر و اغلب این مناطق از توابع شهرستان رودسر بوده و فقط بخشی کوچکی از آن از توابع شهرستان رامسر می باشد، تقریبا سراسر این ناحیه کوهستانی در البرز شمالی و در دامنه کوه بزرگ به نام «سمام» واقع شده است و رودخانه خروشان و پر آب به نام پلرود (پلورود به زبان گیلکی ) این سرزمین زیبا و دل انگیز را از هم جدا می سازد. این منطقه تماما در ناحیه تاریخی دیلم قرار دارد و مردم این سامان در قرن سوم بدست «ناصر کبیر» یکی از علویان، مسلمان و شیعه اثنی عشری شدند، این سرزمین سرسبز علاوه بر دارار بودن مواهب طبیعی همانند جنگل های انبوه، آب و هوای لطیف، چشمه ها و جویباران جوشان و کوهستانی بدیع ترین خلقت های مسحور کنندة الهی است نیز از قدیم الایام مهد پرورش عالمان جلیل القدر و حکیمانی بلند آوازه بوده است میرزا هاشم اشکوری، قطب الدین محمد اشکوری، شیخ محمد اشکوری، طلوعی اشکوری (صاحب دیوان طلوعی) صدرایی اشکوری از خطبای نامدار کشور و صدها نفر از چهره های شاخص علمی که نام آنان زینت بخش کتب تراجم و رجال بوده است، از جمله آنهاست. حضرت آیت الله محفوظی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو خبرگان رهبری در این باره می فرماید: بزرگان و علما و عارفان بزرگی از اشکورات برخاسته اند که عده ای در مراکز علمی مثل نجف و.... و عده ای نیز در اشکور و سایر مناطق گیلان ساکن بودند. که آیات میرزا علی اکبر طلوعی، سید موسی اشکوری، شیخ شعبان جیردهی، شیخ محمد علی سیاه برگی اشکوری، شیخ عبدالصمد بی بالانی اشکوری، سید احمد محدث، سید محمد تقی معصومی و میرزا علی آقای رودبارکی که ایشان به تشخیص همه علمای ساکن اشکور، اعلم علمای اشکور بوده است و ضمنا صدها نفر روحانی فاضل و خطیب چیره دست که مثل سلطان الواعظین اشکوری که به جرم مخالفت با خوانین ظالم منطقه توسط آنان به درجه شهادت نایل آمدند همگی از افتخارات این دیار است) ولی در مناطق مختلفی از کشور و خارج زندگی می کنند. این خاندان در اشکورات به «سادات میر» شهرت دارند و نسب آنان از طریق حضرت زید به چهارمین امام همام حضرت زین العابدین علیه السلام، می رسد. آنان از سادات اصیل و ریشه داری هستند که وجاهت و احترام خاصی دارند. در برابر هجوم بیماری های عمومی و واگیردار، مانند وبا و طاعون، این سادات جلیل القدر پناه مردم بودند.
برخی چهره های شاخص خاندان اشکوری
برخی از چهره های شاخص این خاندان در زمان حکومت سادات مرعشی در طبرستان ( مازندران فعلی) حکم روایی داشتند. علامه سید معصوم اشکوری که عالمی متقی و محقق و حکیم چیره دست و نامداری بوده است، علاوه بر حکم روایی در شرق گیلان و غرب مازندران، شرحی بر کتاب مشاعر ملاصدرای شیرازی و کتاب خفری شرح الهیات تجرید محمد بن احمد الخفری نوشته است. او از حاکمان دینی منطقه ی اشکورات بوده است. تدوین و جمع آوری شرح حال و خدمات سادات جلیل القدر «میر» که امروزه مرقد و مزار اغلب آنان، زیارت گاه اهالی آن سامان است، خود چندین جلد کتاب قطور و مستقل می شود، اما اسامی چند تن از برجستگان این خاندان را در دو قرن اخیر که زینت بخش کتب تراجم و رجال بوده است، به صورت اجمالی می آوریم:۱. سید ابوالقاسم اشکوری (متوفای ۱۳۲۵ قمری) از شاگردان شیخ انصاری و مؤلف آثار ارزشمند چون بغیة الطالب فی حاشیة المکاسب و جواهر العقول فی شرح فرائد الاصولو.... .۲. سید اسدالله اشکوری (متوفای ۱۳۳۲ قمری) از شاگردان میرزای رشتی و میرزای شیرازی و صاحب تالیفاتی مانند رسالة فی قاعدة لاضررو....۳. سید هادی اشکوری (متوفای ۱۳۶۷ قمری) از شاگردان آخوند خراسانی و صاحب تالیفاتی مانند الافاضات الغرویه فی معرفه اللغه العربیةو....۴. سید ابوالحسن اشکوری (متوفای ۱۳۶۸ قمری) از شاگردان آخوند خراسانی و صاحب تالیفاتی الاجتهاد و التقلیدو....۵. سید جعفر اشکوریاز شاگردان ملاعبدالله مازندرانی که جهت تبلیغ دین خدا به سودان رفت و در همان دیار رحلت کرد. هم اکنون قبرش مزار مسلمانان سودان به شمار می رود.۶. سید حسین حسینی اشکوری (متوفای ۱۳۴۹ قمری) از شاگردان آخوند خراسانی و سید کاظم یزدی .۷. سید محمد تقی معصومی اشکوری (متوفای ۱۳۵۴ قمری) از شاگردان نامدار آیت الله سید موسی زرآبادی قزوینی و مؤلف اثر گرانسنگ دو چوب و یک سنگ.
زادگاه و تولد سید حسن اشکوری
آیت الله سید حسن اشکوری بن سید ابوالقاسم بن سید معصوم بن سید جعفر بن سید محمد بن سید محمد سعید در ۳ شوال ۱۳۰۲ قمری مصادف با ۱۲۵۶ شمسی در بیت فقاهت و فضیلت و سیادت در محله ی «حویش» نجف اشرف پای به عرصه گیتی نهاد. حویش، از محلات بزرگ نجف اشرف است و هم اکنون نیز بعد از گذشت بیش از یک قرن میزبان اشکوری های مقیم نجف اشرف است.آقای سید ابوالقاسم معصومی اشکوری فرزند آیت الله سید حسن اشکوری به نویسنده ی این سطور چنین گفت:حویش، از محلات قدیمی و بزرگ نجف اشرف است. جدم مرحوم آیت الله العظمی سید ابوالقاسم اشکوری به همراه پسرعمویش مرحوم آیت الله سید حسین اشکوری که هر دو از شاگردان برجسته و نامدار شیخ مرتضی انصاری و میرزای حبیب الله رشتی بودند، جزء اولین ساکنان این محله شدند. بعد از کسب علم و نایل شدن به مراحل عالی علمی، آیت الله سید ابوالقاسم اشکوری در این محله ماندگار شدند و پدر و عموهای من نیز در این محله متولد شدند. و هم اکنون که بیش از گذشت یک قرن از رحلت جدم می گذرد، منزل مسکونی ایشان باقی مانده است و اقوام ما در آن سکنا دارند.در جریان فشار حزب بعث ، برخی از اقوام و بستگان ما دستگیر و روانه ی زندان های صدام گردیدند و برخی از آنان به درجه ی رفیع شهادت نایل آمدند.پسرعموی پدرم آیت الله سید حسین اشکوری، بعد از اتمام تحصیلات به کربلای حسینی مهاجرت کرد و در آن جا زعامت دینی و تدریس داشت.به هر جهت خاندان ما یکی از خاندان بزرگ و مهم علمی ایرانی مقیم نجف اشرف بودند.جدم آیت الله سید ابوالقاسم اشکوری از شاگردان شیخ انصاری و میرزا حبیب الله رشتی بود. او زعامت دینی برخی از بلاد را بر عهده داشت. شب ها نیز در حرم مطهر علوی علیه السلام، اقامه ی جماعت می کرد. به تدریس و تربیت طلاب اشتغال داشت. کتب ارزشمندی در حواشی رسائل و مکاسب از وی به یادگار مانده است.
برخی برجستگان دودمان اشکوری
...

[ویکی فقه] خاندان علمی و با فضیلت اشکوری که امروزه با عناوین «اشکوری» و «معصومی» و «حسینی» و «نجفی» و «لاهوتی» و «عرفانی» و «قائمی» و «فرزانه» و «پیش بین» و.... شهرت دارند، از بزرگ ترین و مشهورترین خاندان های علمی جهان تشیع هستند که سابقه ی نام و آثار و خدمات آنان، به چند قرن گذشته می رسد.
بخش عظیمی از صفحات تاریخ و کتب رجال و تراجم به زندگی آنان اختصاص یافته است. این سادات جلیل القدر حسینی، اصالتا گیلانی و اهل اشکورند، (اشکور منطقه وسیع در بخش مرکزی شهرستان رودسر استان گیلان واقع شده است. ناحیه اشکور از دو بخش اشکور بالا و اشکور پایین تشکیل یافته و مجموعا دارای ۳۶۰ پارچه آبادی در مساحت ۸۵۰ کیلومتر قرار دارد این منطقه وسیع از جنوب به قزوین و لوشان از غرب به سیاهکل و از شرق به شهرهای رامسر و تنکابن و از شمال به شهرهای لنگرود و رودسر و اغلب این مناطق از توابع شهرستان رودسر بوده و فقط بخشی کوچکی از آن از توابع شهرستان رامسر می باشد، تقریبا سراسر این ناحیه کوهستانی در البرز شمالی و در دامنه کوه بزرگ به نام «سمام» واقع شده است و رودخانه خروشان و پر آب به نام پلرود (پلورود به زبان گیلکی ) این سرزمین زیبا و دل انگیز را از هم جدا می سازد. این منطقه تماما در ناحیه تاریخی دیلم قرار دارد و مردم این سامان در قرن سوم بدست «ناصر کبیر» یکی از علویان، مسلمان و شیعه اثنی عشری شدند، این سرزمین سرسبز علاوه بر دارار بودن مواهب طبیعی همانند جنگل های انبوه، آب و هوای لطیف، چشمه ها و جویباران جوشان و کوهستانی بدیع ترین خلقت های مسحور کنندة الهی است نیز از قدیم الایام مهد پرورش عالمان جلیل القدر و حکیمانی بلند آوازه بوده است میرزا هاشم اشکوری، قطب الدین محمد اشکوری، شیخ محمد اشکوری، طلوعی اشکوری (صاحب دیوان طلوعی) صدرایی اشکوری از خطبای نامدار کشور و صدها نفر از چهره های شاخص علمی که نام آنان زینت بخش کتب تراجم و رجال بوده است، از جمله آنهاست. حضرت آیت الله محفوظی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو خبرگان رهبری در این باره می فرماید: بزرگان و علما و عارفان بزرگی از اشکورات برخاسته اند که عده ای در مراکز علمی مثل نجف و.... و عده ای نیز در اشکور و سایر مناطق گیلان ساکن بودند. که آیات میرزا علی اکبر طلوعی، سید موسی اشکوری، شیخ شعبان جیردهی، شیخ محمد علی سیاه برگی اشکوری، شیخ عبدالصمد بی بالانی اشکوری، سید احمد محدث، سید محمد تقی معصومی و میرزا علی آقای رودبارکی که ایشان به تشخیص همه علمای ساکن اشکور، اعلم علمای اشکور بوده است و ضمنا صدها نفر روحانی فاضل و خطیب چیره دست که مثل سلطان الواعظین اشکوری که به جرم مخالفت با خوانین ظالم منطقه توسط آنان به درجه شهادت نایل آمدند همگی از افتخارات این دیار است) ولی در مناطق مختلفی از کشور و خارج زندگی می کنند. این خاندان در اشکورات به «سادات میر» شهرت دارند و نسب آنان از طریق حضرت زید به چهارمین امام همام حضرت زین العابدین علیه السلام، می رسد. آنان از سادات اصیل و ریشه داری هستند که وجاهت و احترام خاصی دارند. در برابر هجوم بیماری های عمومی و واگیردار، مانند وبا و طاعون، این سادات جلیل القدر پناه مردم بودند.


کلمات دیگر: