میرزا مسیح استرآبادی معروف به به میرزا مسیح مجتهد (۱۱۹۴ ق تهران) از علمای بنام قرن سیزدهم است. وی فرزند محمد سعید و نسب او از استرآباد است. میرزا مسیح مجتهد تهرانی یکی از فقها و مراجع مکتب تهران و قم بود که در جریان قیام مردم تهران علیه روس ها، رهبری مردم را به عهده داشت.
میرزای قمی
وی در سال ۱۱۹۳ هق در شهر استرآباد یا گرگان قعلی متولد شد. پدرش قاضی سعید نامی بوده است. دوران کودگی وی مصادف با هرج و مرج و ناامنی در سرتاسر ایران بوده است. در این شرایط پدراش قاضی سعید سعی می کند تا فرزنداش را در محیطی با تکیه بر آداب و باورهای دینی و فرهنگ اهل بیت پرورش دهد. میرزا مسیح پس از تحصیل نزد پدرش، برای ادامه تحصیلات اش راهی قم می شود. او در قم نزد میرزای قمی تلمذ می کند و استفاده های فراوان می برد. او در آثار خوداش از میرزای قمی با القابی همچون «شیخنا» یاد کرده است.
وی پس از تحصیلات مقدماتی برای ادامه تحصیل عازم عتبات شد و پس از تکمیل و رسیدن به درجه اجتهاد به تهران بازگشت.
میرزا مسیح به سبب فتوای معروفی که به فتوای گریبایدوف معروف است رهبری مردم علیه شورش بر سفارت روس را بر عهده گرفت و همین امر باعث تبعید وی شد. وی در مقابل بیگانگان به مردم هشدار می داده که باید از ارزش های دینی و مذهبی دفاع کنند چرا که این ارزش ها سد محکمی در برابر غارت منابع و بهره برداری سیاسی از این سرزمین است. در رجب ۱۲۴۳ قمری پاسکویچ ژنرال فاتح جنگ های دوم ایران و روس خواهر زاده خود الکساندر گریبایدوف را که عضو لژهای فراماسونری بود به عنوان سفیر روسیه به ایران فرستاد.مطابق مفاد عهدنامه ترکمانچای گریبایدوف مأموریت داشت مردان و زنان گرجی را که بعد از دو جنگ ایران و روس اسیر شده بودند و ساکن ایران شده بوند را در صورت تمایل خودشان به روسیه بازگرداند.مأموران گریبایدوف با این بهانه و بدون اجازه افراد؛ به شناسایی ارمنی ها و گرجی های مقیم تهران و به ویژه زنان برآمدند و آن ها را با وجود اینکه به عقد مسلمانان درآمده بودند و دارای چندین فرزند بودند؛ به سفارت روسیه می بردند. و آنان را مجبور به ترک اسلام می کردند.ورود بی اجازه مأموران وی به منازل مردم به بهانه یافتن زنانی که سابقاً در مناطق جدا شده از ایران زندگی می کردند؛ خشم مردم را برانگیخت.
میرزای قمی
وی در سال ۱۱۹۳ هق در شهر استرآباد یا گرگان قعلی متولد شد. پدرش قاضی سعید نامی بوده است. دوران کودگی وی مصادف با هرج و مرج و ناامنی در سرتاسر ایران بوده است. در این شرایط پدراش قاضی سعید سعی می کند تا فرزنداش را در محیطی با تکیه بر آداب و باورهای دینی و فرهنگ اهل بیت پرورش دهد. میرزا مسیح پس از تحصیل نزد پدرش، برای ادامه تحصیلات اش راهی قم می شود. او در قم نزد میرزای قمی تلمذ می کند و استفاده های فراوان می برد. او در آثار خوداش از میرزای قمی با القابی همچون «شیخنا» یاد کرده است.
وی پس از تحصیلات مقدماتی برای ادامه تحصیل عازم عتبات شد و پس از تکمیل و رسیدن به درجه اجتهاد به تهران بازگشت.
میرزا مسیح به سبب فتوای معروفی که به فتوای گریبایدوف معروف است رهبری مردم علیه شورش بر سفارت روس را بر عهده گرفت و همین امر باعث تبعید وی شد. وی در مقابل بیگانگان به مردم هشدار می داده که باید از ارزش های دینی و مذهبی دفاع کنند چرا که این ارزش ها سد محکمی در برابر غارت منابع و بهره برداری سیاسی از این سرزمین است. در رجب ۱۲۴۳ قمری پاسکویچ ژنرال فاتح جنگ های دوم ایران و روس خواهر زاده خود الکساندر گریبایدوف را که عضو لژهای فراماسونری بود به عنوان سفیر روسیه به ایران فرستاد.مطابق مفاد عهدنامه ترکمانچای گریبایدوف مأموریت داشت مردان و زنان گرجی را که بعد از دو جنگ ایران و روس اسیر شده بودند و ساکن ایران شده بوند را در صورت تمایل خودشان به روسیه بازگرداند.مأموران گریبایدوف با این بهانه و بدون اجازه افراد؛ به شناسایی ارمنی ها و گرجی های مقیم تهران و به ویژه زنان برآمدند و آن ها را با وجود اینکه به عقد مسلمانان درآمده بودند و دارای چندین فرزند بودند؛ به سفارت روسیه می بردند. و آنان را مجبور به ترک اسلام می کردند.ورود بی اجازه مأموران وی به منازل مردم به بهانه یافتن زنانی که سابقاً در مناطق جدا شده از ایران زندگی می کردند؛ خشم مردم را برانگیخت.
wiki: میرزا مسیح مجتهد