مرجع تقلید

مرجع تقلید در مذهب فقهی امامیه به مجتهد جامع الشرایطی گفته می شود که توضیح المسائل (رساله عملیه) یا کتاب استفتائات داشته باشد و دارای پیروانی باشد که در فروع دین و احکام فقهی اسلامی از وی پیروی کنند.بنا به عقیده مشهور در میان فقهای شیعه مفتی و مرجع تقلید بایست زنده باشد. (شیخ انصاری ادعای اجماع کرده است).نبو
کلمه «مرجع» در لغت، اسم مکان به معنای محل رجوع است. ازاین رو، در اصطلاح، به مجتهدی که نسبت به دیگران اعلم باشد و شرایط دیگری مانند پارسایی و آگاهی لازم از مسائل جهان اسلام و تشیع را داشته باشد، «مرجع» می گویند؛ زیرا شیعیان در احکام شرعی به وی رجوع می کنند.همچنین، منظور از واژهٔ تقلید در اینجا، پیروی از مجتهد جامع الشرایط است، و این امر، از باب رجوع به اهل خبره و متخصصین می باشد.
تقلید در لغت به معنای قلاده بر گردن انداختن است. در اصطلاح فقه نیز به همین معناست و وقتی می گویند عامی از مجتهد تقلید می کند، یعنی گفتار او را همچون قلاده ای بر گردن خود می اندازد. عامی مقلِد و مجتهد مقلَد نامیده می شوند.
در دورهٔ صدر اسلام، تقلید مفهومی منفی داشته و از آن در مقام انتقاد از غیر مسلمانان استفاده می شد، انتقاد از آنانی که می خواستند بر آئین پدرانشان بمانند. اما از قرن دوم به تدریج بار معنایی مثبتی پیدا می کند و به پیروی از احادیث و گفته های صحابه اطلاق می شود.

اصطلاحی در فقه امامی به معنای مجتهدی که متصدی صدور فتوا می شود و مردم برای ادای تکالیف شرعی براساس فتوای او عمل می کنند. این واژه شاید برگرفته از روایتی از امام حسن عسکری (ع) باشد که در آن پس از ذکر شرایط مجتهد آمده است عوام باید از چنین کسی تقلید کنند. از شرایط مرجع تقلید عدالت و شیعه بودن است. مشهور فقها مرد بودن را هم شرط دانسته اند. زنده بودن و اعلمیت نیز به نظر اکثر فقها شرط است. تعیین اعلم با شهادت دو متخصص عادل ممکن می شود. برخی گفته اند عدالت مورد نظر در مرجع تقلید فراتر از عدالت لازم در امام جماعت یا شاهد است. مهم ترین و مورد اتفاق ترین اختیار مرجع تقلید صدور فتوا و تصرف در وجوهات شرعی است. به نظر غالب فقها وجوهات هر شخص باید به مرجع تقلیدش سپرده شود. تقلید از مجتهد در اصول دین جایز نیست. مرجع تقلید باید در امور کلی حکم دهد نه در جزئیات و مصادیق. به بیان دیگر، تشخیص مصداق و موضوع با مکلّف است نه مرجع تقلید.

[ویکی فقه] مرجع تقلید، نایب عام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در دوران غیبت است. مرجع تقلید در مذهب فقهی امامیه به مجتهد جامع الشرایطی گفته می شود که توضیح المسائل (رساله عملیه) یا کتاب استفتائات داشته باشد و دارای پیروانی باشد که در فروع دین و احکام فقهی اسلامی از وی پیروی کنند. بنا به عقیده مشهور در میان فقهای شیعه مفتی و مرجع تقلید باید زنده باشد. (شیخ انصاری ادعای اجماع کرده است).
یکی از اموری که در دوران غیبت کبرا اهمیت ویژه ای دارد، تقلید از مجتهد جامع شرایط است. علمای شیعه امامیه می گویند: عمل به تقلید، به دلایل عقلی و نقلی لازم و واجب است. عقل، دستور می دهد که فرد ناآگاه، از دانشمندی آگاه و دانا راه نمایی بجوید و از او تقلید کند.
مرجع تقلید
مرجع تقلید، مجتهدی عادل و وارسته است که قوانین اسلام را بر اساس قرآن، سنت، اجماع و عقل استنباط می کند. سلسله مراجع بزرگ تقلید از رحلت چهارمین نایب ویژه (ابوالحسن علی بن محمد سمری) در سال ۳۲۹ ق به بعد آغاز شد. در این زنجیره، نام محمد بن یعقوب کلینی، محمد بن علی بن بابویه قمی و ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، تا امام خمینی که همه از مجتهدان شیعه و مراجع تقلید می باشند، قابل ذکر است.
نجف اشرف مرکز علمی شیعه
نجف اشرف، از زمان شیخ طوسی، مرکز علمی شیعه قرار گرفت و مجتهدان بزرگ بیشتر، آن جا به تحصیل علم پرداختند. به نظر نمی رسد که نهاد مرجع تقلید، تا پیش از زمان شیخ محمدحسن اصفهانی نجفی (م ۱۲۶۶ ق) جنبۀ مرکزیت عام یافته باشد. جانشین بلافصل او شیخ مرتضی انصاری (م ۱۲۸۱ ق) بزرگ ترین مجتهد زمان خود به شمار می رفت.
نمونه ای از مراجع تقلید
...