کلمه جو
صفحه اصلی

صحرای احقاف

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] احقاف صحرایی است ناهموار با تپّه های شنی و به معنی شن زار است و سرزمین قوم عاد در جنوب عربستان را احقاف نامیده اند چرا که این سرزمین پوشیده از شن بود.
واژه احقاف از ریشه «حقف» به معنای برآمدگی و انحنا است. که تپّه های منحنی شن، خمیدگی پشت شتر و دیگر حیوانات و خمیدگی هلال ماه، از کاربردهای مشهور آن به شمار می رود. احقاف در نقش صیغه جمع، به مجموعه تپّه های شنی در بیابان های کویری اطلاق شده، برای دیگر گونه های برآمدگی زمین به کار نمی رود؛ گرچه از برخی مفسّران نخستین، اطلاق آن بر کوه ها نیز گزارش شده است.
معنای احقاف
واژه احقاف از ریشه «حقف» به معنای برآمدگی و انحنا است که تپّه های منحنی شن، خمیدگی پشت شتر و دیگر حیوانات و خمیدگی هلال ماه.از کاربردهای مشهور آن به شمار می رود. احقاف در نقش صیغه جمع، به مجموعه تپّه های شنی در بیابان های کویری اطلاق شده، برای دیگر گونه های برآمدگی زمین به کار نمی رود.
احقاف در قرآن
قرآن فقط یک بار این واژه را در سوره احقاف به صورت محلّ سکونت قوم عاد و پیامبری هود(ع)به کار برده و سوره مذکور به همین مناسبت به این نام شهرت یافته است.سرزمین این قوم، بنا به گزارش قرآن در جزیرة العرب یا منطقه ای نزدیک به آن قرار داشته است: «و لَقَد اَهلَکنا ما حَولَکُم مِنَ القُری». قرآن در دو آیه دیگر به صراحت از ماندن آثار محلّ سکونت عاد تا برهه ای از زمان «فَاَصبَحوا لا یُری اِلاّ مَسـکِنُهُم» و شناخته شدن آن مکان نزد عرب «وعادًا وثَمودَا وقَد تَبَیَّنَ لَکُم مِن مَسـکِنِهِم» . یاد کرده است. از سوی دیگر، اشاره به ماجرای قوم عاد در سخنان مؤمن آل فرعون آشنایی مصریان با آنان و احتمالا نزدیکی منطقه شان به مصر را نشان می دهد: «اِنّی اَخافُ عَلَیکُم مِثلَ یَومِ الاَحزاب • مِثلَ دَأبِ قَومِ نوح وعاد وثَمودَ ...». گرچه از نام احقاف برمی آید که سرزمین عادیان، منطقه ای بیابانی و خشک بوده است، در آیاتی دیگر از باغ ها و چشمه سارهای محلّ سکونتشان یاد شده است هم چنین وعده هود به نزول باران در صورت توبه و استغفار ایشان و انتظار آنان برای نزول باران نشان می دهد که آنان در سرزمین خشک یا در حال گذراندن دوره ای از خشک سالی بوده اند. مطالعات زمین شناسی و باستان شناسی نشان می دهد که بیابان های جزیرة العرب در دوره های پیشین، از سرسبزی و اعتدال آب و هوایی برخوردار بوده و در دوره ای خاص در اثر تغییر وضعیّت جوّی، این منطقه به شکل بیابان درآمده که در اثر آن، مهاجرت های متعدّدی از این سرزمین رخ داده است. در برخی روایات تفسیری نیز به تغییر و تحوّل زیست محیطی محلّ سکونت عادیان در اثر خشم خداوند اشاره شده است.
ارم محل سکونت عادها
...


کلمات دیگر: