[ویکی فقه] یکی از مباحث بسیار مهم و باارزش در معارف دین مبین اسلام و مذهب نورانی تشیع، پیروی از اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السّلام) در کنار پیروی از قرآن است؛ زیرا قرآن و عترت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) دو ودیعه الهی و دو گوهر گرانبهای به امانت گذاشته شده از سوی رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) هستند که تمسک به آن دو، مایه حرکت، رشد، سعادت و تکامل انسان ها و جوامع بشری به حساب می آیند.
این دو ثقل ارزشمند، نشات یافته از یک منبع، و در حرکت به یک مسیر، و سرانجام به یک مقصد منتهی خواهند شد. آنان که به دنبال سعادت و هدایت در دنیا و آخرت هستند، بی تردید باید گمشده خویش را در آن دو، جست جو کنند، آن هم نه به صورت مجزا و جدا از هم؛ زیرا قرآن بدون عترت و عترت بدون قرآن، نه مورد توصیه قرآن است و نه مورد تایید عترت؛ قرآن ابتدا پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و سپس اهل بیت عصمت و طهارت را نخستین و برترین معلم، مبین و مفسر آیات خویش معرفی نموده است. به راستی چه کسانی می توانند، بهتر از اهل بیت عصمت قرآن را تفسیر نمایند؟! از این رو، باید اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) را شناخت، و از آنان چگونه خواندن و چگونه فهمیدن قرآن را فرا گرفت.
نقش اهل بیت در مورد قرآن
در اینکه اهل بیت (علیهم السّلام) در زمینه قرآن چه نقشی دارند، می توان از خود قرآن جویا شد، و پاسخ را از زبان گویای خود قرآن شنید: «و ما ارسلنا من قبلک الا رجالا نوحی الیهم فسئلوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون• بالبینات و الزبر و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم و لعلهم یتفکرون»، «و پیش از تو، جز مردانی که به آنها وحی می کردیم، نفرستادیم. اگر نمی دانید، از آگاهان بپرسید (تا تعجب نکنید از اینکه پیامبر اسلام از میان همین مردان برانگیخته شده است) • (از آنها بپرسید که) از دلایل روشن و کتب (پیامبران پیشین آگاهند) و ما این ذکر (قرآن) را بر تو نازل کردیم، تا آنچه را که به سوی مردم نازل شده است، برای آنها روشن سازی؛ و شاید اندیشه کنند!».
← اهل ذکر
مطلب مهمی که مستفاد از نکته های یاد شده بالا است عبارت است از اینکه اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) پس از رسول گرامی اسلام، تنها مفسران اصلی و واقعی قرآن کریم هستند، و آنانند که باید به کمک و یاری شان، قرآن را به نحو صحیح تفسیر، تعلیم و تبیین کرد؛ زیرا قرآن، این کلام الهی، به فرمایش خود قرآن نور است: «انزلنا الیکم نورا مبینا»، و کلام خدا جلوه ای از خدا است، و خدا نیز به مقتضای: «الله نور السماوات و الارض» نور است، پس کلام خدا هم نور است. بنابراین، کسی می تواند با قرآن در ارتباط باشد که خود نیز وجود نورانی یافته باشد. و این نورانیت به نحو کامل تر و روشن تر فقط در اهل بیت (علیهم السّلام) وجود دارد، چنانکه در زیارت «جامعه کبیره» می خوانیم: «و انتم نور الاخیار». و از طرفی، قرآن حقیقت و کنه رفیع و بلند مرتبه ای دارد، تا جایی که خود می فرماید: «لا یمسه الا المطهرون». یعنی غیر از پاکان کسی به کنه و حقیقت آن دست نمی یابد؛ لذا چه کسانی بهتر و پاک تر از اهل بیت (علیهم السّلام) که قرآن، خود، نیز آنان را چنین معرفی کرده و می فرماید: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا» .بنابراین پاکانی چون اهل بیت (علیهم السّلام) هستند که می توانند، به آن حقیقت بلند، دست یابند.به علاوه، این سخن نیز از اهل بیت (علیهم السّلام) است که فرمودند: «لیس العلم بالتعلم انما هو نور یقع فی قلب من یرید الله ـ تبارک و تعالی ـ ان یهدیه».
← نور علم و معرفت
...
این دو ثقل ارزشمند، نشات یافته از یک منبع، و در حرکت به یک مسیر، و سرانجام به یک مقصد منتهی خواهند شد. آنان که به دنبال سعادت و هدایت در دنیا و آخرت هستند، بی تردید باید گمشده خویش را در آن دو، جست جو کنند، آن هم نه به صورت مجزا و جدا از هم؛ زیرا قرآن بدون عترت و عترت بدون قرآن، نه مورد توصیه قرآن است و نه مورد تایید عترت؛ قرآن ابتدا پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و سپس اهل بیت عصمت و طهارت را نخستین و برترین معلم، مبین و مفسر آیات خویش معرفی نموده است. به راستی چه کسانی می توانند، بهتر از اهل بیت عصمت قرآن را تفسیر نمایند؟! از این رو، باید اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) را شناخت، و از آنان چگونه خواندن و چگونه فهمیدن قرآن را فرا گرفت.
نقش اهل بیت در مورد قرآن
در اینکه اهل بیت (علیهم السّلام) در زمینه قرآن چه نقشی دارند، می توان از خود قرآن جویا شد، و پاسخ را از زبان گویای خود قرآن شنید: «و ما ارسلنا من قبلک الا رجالا نوحی الیهم فسئلوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون• بالبینات و الزبر و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم و لعلهم یتفکرون»، «و پیش از تو، جز مردانی که به آنها وحی می کردیم، نفرستادیم. اگر نمی دانید، از آگاهان بپرسید (تا تعجب نکنید از اینکه پیامبر اسلام از میان همین مردان برانگیخته شده است) • (از آنها بپرسید که) از دلایل روشن و کتب (پیامبران پیشین آگاهند) و ما این ذکر (قرآن) را بر تو نازل کردیم، تا آنچه را که به سوی مردم نازل شده است، برای آنها روشن سازی؛ و شاید اندیشه کنند!».
← اهل ذکر
مطلب مهمی که مستفاد از نکته های یاد شده بالا است عبارت است از اینکه اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) پس از رسول گرامی اسلام، تنها مفسران اصلی و واقعی قرآن کریم هستند، و آنانند که باید به کمک و یاری شان، قرآن را به نحو صحیح تفسیر، تعلیم و تبیین کرد؛ زیرا قرآن، این کلام الهی، به فرمایش خود قرآن نور است: «انزلنا الیکم نورا مبینا»، و کلام خدا جلوه ای از خدا است، و خدا نیز به مقتضای: «الله نور السماوات و الارض» نور است، پس کلام خدا هم نور است. بنابراین، کسی می تواند با قرآن در ارتباط باشد که خود نیز وجود نورانی یافته باشد. و این نورانیت به نحو کامل تر و روشن تر فقط در اهل بیت (علیهم السّلام) وجود دارد، چنانکه در زیارت «جامعه کبیره» می خوانیم: «و انتم نور الاخیار». و از طرفی، قرآن حقیقت و کنه رفیع و بلند مرتبه ای دارد، تا جایی که خود می فرماید: «لا یمسه الا المطهرون». یعنی غیر از پاکان کسی به کنه و حقیقت آن دست نمی یابد؛ لذا چه کسانی بهتر و پاک تر از اهل بیت (علیهم السّلام) که قرآن، خود، نیز آنان را چنین معرفی کرده و می فرماید: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا» .بنابراین پاکانی چون اهل بیت (علیهم السّلام) هستند که می توانند، به آن حقیقت بلند، دست یابند.به علاوه، این سخن نیز از اهل بیت (علیهم السّلام) است که فرمودند: «لیس العلم بالتعلم انما هو نور یقع فی قلب من یرید الله ـ تبارک و تعالی ـ ان یهدیه».
← نور علم و معرفت
...
wikifeqh: پیروی_از_ثقلین