هشام بن عبدالملک

هشام بن عبدالملک، (۱۰۵–۱۲۵ ه‍.ق) ابوالولید اموی دمشقی است که در سال ۷۲ /۶۹۱ متولد شد او در سی و چهار سالگی پس از مرگ برادرش یزید دوم به خلافت رسید.
قصر هشام
قصر الحیر شرقی
قصر الحیر غربی
او با عقل و تدبیرش توانست اوضاع وخیم را موقتاً آرام کند و به گونه ای در جمع آوری پول و صرف آن ها در کارهای مشروع و دقت در حساب های بیت المال و نیز دادن حق به صاحبان حق عادل بوده است اقداماتی نظیر کندن قنات برای آبیاری، حفر چاه در مسیر راه های حج و شکوفا شدن صنعت پارچه ابریشمی و مخملی در دوران حکومتش انجام داد هشام بن عبدالملک در زمینهٔ اوضاع داخلی علویان را تحت نظر گرفت تا شورش نکنند
در زمینهٔ اوضاع خارجی جبههٔ شرق را که شاهد ناآرامی بود باعث کاهش متصرفات اسلامی و عقب نشینی مسلمانان از برخی سرزمین های ماوراءالنهر از جمله بخارا شد جبههٔ ارمنستان و آذربایجان که امیران مسلمان در آن جا حاکم بودند به دلیل ضعف نیروی نظامی تحت تصرف ترکان درآمد در جبههٔ روم که مسلمانان شهرهای زیادی را فتح و محاصره کردند زمانی که به سمت آسیای صغیر پیش می رفتند جنگ بزرگی بین روم و مسلمانان رخ داد که شکست مسلمانان را در پی داشت و این جنگ، آخرین جنگ میان اموی ها و رومیان به حساب می آید در جبههٔ شمال آفریقا امویان در دو جنگ اصنام و قرن پیروز شدند در جبههٔ اندلس هم مناطقی را فتح کردند اما مسلمانان در نبرد تور از شارل شکست خوردند و پراکنده شدند مدت خلافت هشام نوزده سال و شش ماه و چند روز بود که سرانجام در روز چهارشنبه در ربیع الآخر ۱۲۵ /شباط ۷۴۳ درگذشت

هِشامِ بن عَبْدُالْمَلِک (۷۱ـ۱۲۵ق)
دهمین خلیفۀ اموی (حک: ۱۰۵ـ۱۲۵ق)، جانشین یزید بن عبدالملک بن مروان. بعضی وقایع مهم خلافت او از این قرار است: گسترش فتوحات مسلمانان در هند و قفقاز، جنگ و صلح با دولت چین ، آشکارشدن دعوت بنی عباس در خراسان و دستگیری و شکنجه و کشتار هوادارانش، پیشروی مسلمانان در خاک فرانسه و نبردهای مشهور «تور» و «پواتیه » در نزدیکی پاریس میان مسلمین و شارل مارتل، پادشاه فرانسه، و توقف پیشروی در اروپا (۱۱۴ق)، قیام زید بن علی بن حسین (ع ) در کوفه و شهادت او (۱۲۱ق)، تداوم جنگ های تابستانی با امپراتوری روم که عمدتاً با پیروزی مسلمانان همراه بود و قیام یحیی بن زید در خراسان. هشام خلیفه ای سیاستمدار و تجمل گرا بود و خزانه ای هنگفت داشت. قصر تابستانی رصافه در غرب رقه از بناهای اوست.

[ویکی فقه] هشام بن عبدالمک، بن مروان حکم، دهمین خلیفۀ اموی و هفتمین خلیفۀ مروانی (خلافت: ۱۰۵-۱۲۵) است.
وی از قبیلۀ قریش ، از اعراب عدنانی و از طایفۀ بنی امیه بود. پدرش عبدالملک بن مروان، پنجمین خلیفۀ اموی، و مادرش عایشه یا فاطمه، کنیه اش امّ هاشم، دختر هاشم بن اسماعیل مخزومی بود. نوشته اند که او زنی احمق بود و به همین علت، عبدالملک او را طلاق داد. در هنگام وفات پدرش او در دمشق به سر می برد و چهارده سال داشت. کنیۀ هشام، اباولید بود و چون چشمش لوچ بود، به هشام احول معروف شد. بنا بر نقل ابن حبیب ، او یکی از حولان قریش بود.
تولد
هشام در اوایل سال ۷۲ به دنیا آمد. مقریزی تولد او را در سال ۷۱ دانسته است، اما روایت اول اعتبار بیشتری دارد، زیرا گفته شده است که در سال ۷۲ عبدالملک مشغول جنگ با مصعب بن زبیر بود و چون مصعب کشته شد، خبر تولد هشام به عبدالملک رسید، به همین سبب او را منصور نامید، زیرا بدان فال نیک زده بود. هشام در مدینه به دنیا آمد. مقریزی زادگاه او را دمشق دانسته است، اما چون در هنگام ولادت او، پدر و مادرش از هم جدا شده بودند و مادرش درمیان خانوادۀ خود در مدینه به سر می برده، روایت اول معتبرتر است. مادرش او را، به نام پدر خود، هشام نامید و گفته شده است که عبدالملک اعتراض نکرد. بنا بر نقل قبصه بن ذؤیب، عبدالملک حدیثی جعلی از قول پدرش از رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نقل کرد که هشام آسایش عرب است و پس از وی اعراب آسایشی نخواهند داشت.
زمان خلافت ولید
هشام در سال ۸۷ و در زمان خلافت برادرش، ولید ، از طرف او مأمور جنگ با رومیان شد و توانست قلعه های بولق، احزم، بولس و قمقم را بگشاید. در این حملات هزاران تن از رومیان کشته و زنان و فرزندانشان به اسارت گرفته شدند.
← سرودن قصیدۀ فرزدق
...