[ویکی فقه] آل بابویه. آل بابَویْه، از خاندان های مهم علمی شیعی در قرون سوم تا هفتم است.
اصل این خاندان از قم بوده و سپس بسیاری از افراد آن به ری کوچیده اند.زمان این کوچ معلوم نیست.شیخ منتجب الدین رازی (متوفی بعداز ۶۰۰)، آخرین فرد سرشناس این خاندان، از جدّ خود به عنوان «قمّی نزیل ری» یاد می کند؛ اما به نظر می رسد که این انتقال با استقرار شیخ صدوق (متوفی ۳۸۱) در ری آغاز شده باشد.
نخستین عالم خاندان آل بابویه
نخستین عالمِ شناخته شده این خاندان علیّ بن حسین بن موسی بن بابویه معروف به «ابن بابویه» و بزرگترین و پرآوازه ترینِ ایشان فرزند وی معروف به شیخ صدوق و ابن بابویه و رئیس المحدّثین است.«ابن بابویه»، هم برای پدر و هم برای پسر با قرینه، مثل ذکر کنیه، به کار می رود.همچنان که تثنیه آن (ابنابابویه) بر همین پدر و پسر دلالت دارد، نه صدوق و برادرش.
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۶، ص۱۱، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱، جاهای متعدد، ذیل نام ها.
نویسندگان کتب تراجم و رجال، از جمله میرزا عبداللّه افندی در ریاض العلماء و ابن حجر در لسان المیزان و ابوعلی حائری در منتهی المقال، به مرتبه علمی و شماره قابل توجه دانشمندان این خاندان در طول سه قرن اشاره کرده اند.شهید ثانی سلسله سند برخی احادیث را ارائه کرده که در آن ها پنج یا شش تن از آل بابویه به ترتیب با یکدیگر نسبت پدری و پسری داشته اند.شیخ سلیمان ماحوزی بَحرانی رساله ای مستقل در شناساندن پانزده تن از بزرگان این خاندان نوشته، در حالی که به گفته ابوعلی حائری نام چند تنِ ایشان از قلم افتاده است.برخی از عالمان این خاندان، که غالباً از نسل برادر شیخ صدوق بوده و در ریاض العلماء مذکورند، عبارتند از:۱) علی بن حسین بن موسی۲) حسین بن علی بن حسین۳) الحسن بن علی بن الحسین بن موسی بن بابویه، برادر صدوق، که به گفته شیخ طوسی، مردی زاهد پیشه بوده و از دانش بهره چندانی نداشته است.۴) ابوالقاسم حسن بن علی بن الحسین بن موسی بن بابویه، برادرزاده شیخ صدوق و از روایان او؛ از دانشمندان زمان خود بوده و دو فرزند دانشمند به نام های محمد و حسین داشته است.۵) محمد بن حسن بن علی بن الحسین بن موسی بن بابویه، برادرزاده شیخ صدوق و از راویان او.۶) علی بن محمّد بن الحسن بن الحسین بن بابویه؛ ] فاضل از نزدیکان منتجب الدین.۷) شمس الاسلام حسن بن حسین بن الحسن بن الحسین بن علی بن بابویه معروف به حَسْکا
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۱، ص۱۳۹، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱، جاهای متعدد، ذیل نام ها.
...
اصل این خاندان از قم بوده و سپس بسیاری از افراد آن به ری کوچیده اند.زمان این کوچ معلوم نیست.شیخ منتجب الدین رازی (متوفی بعداز ۶۰۰)، آخرین فرد سرشناس این خاندان، از جدّ خود به عنوان «قمّی نزیل ری» یاد می کند؛ اما به نظر می رسد که این انتقال با استقرار شیخ صدوق (متوفی ۳۸۱) در ری آغاز شده باشد.
نخستین عالم خاندان آل بابویه
نخستین عالمِ شناخته شده این خاندان علیّ بن حسین بن موسی بن بابویه معروف به «ابن بابویه» و بزرگترین و پرآوازه ترینِ ایشان فرزند وی معروف به شیخ صدوق و ابن بابویه و رئیس المحدّثین است.«ابن بابویه»، هم برای پدر و هم برای پسر با قرینه، مثل ذکر کنیه، به کار می رود.همچنان که تثنیه آن (ابنابابویه) بر همین پدر و پسر دلالت دارد، نه صدوق و برادرش.
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۶، ص۱۱، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱، جاهای متعدد، ذیل نام ها.
نویسندگان کتب تراجم و رجال، از جمله میرزا عبداللّه افندی در ریاض العلماء و ابن حجر در لسان المیزان و ابوعلی حائری در منتهی المقال، به مرتبه علمی و شماره قابل توجه دانشمندان این خاندان در طول سه قرن اشاره کرده اند.شهید ثانی سلسله سند برخی احادیث را ارائه کرده که در آن ها پنج یا شش تن از آل بابویه به ترتیب با یکدیگر نسبت پدری و پسری داشته اند.شیخ سلیمان ماحوزی بَحرانی رساله ای مستقل در شناساندن پانزده تن از بزرگان این خاندان نوشته، در حالی که به گفته ابوعلی حائری نام چند تنِ ایشان از قلم افتاده است.برخی از عالمان این خاندان، که غالباً از نسل برادر شیخ صدوق بوده و در ریاض العلماء مذکورند، عبارتند از:۱) علی بن حسین بن موسی۲) حسین بن علی بن حسین۳) الحسن بن علی بن الحسین بن موسی بن بابویه، برادر صدوق، که به گفته شیخ طوسی، مردی زاهد پیشه بوده و از دانش بهره چندانی نداشته است.۴) ابوالقاسم حسن بن علی بن الحسین بن موسی بن بابویه، برادرزاده شیخ صدوق و از روایان او؛ از دانشمندان زمان خود بوده و دو فرزند دانشمند به نام های محمد و حسین داشته است.۵) محمد بن حسن بن علی بن الحسین بن موسی بن بابویه، برادرزاده شیخ صدوق و از راویان او.۶) علی بن محمّد بن الحسن بن الحسین بن بابویه؛ ] فاضل از نزدیکان منتجب الدین.۷) شمس الاسلام حسن بن حسین بن الحسن بن الحسین بن علی بن بابویه معروف به حَسْکا
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۱، ص۱۳۹، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱، جاهای متعدد، ذیل نام ها.
...
wikifeqh: آل_بابویه