[ویکی فقه] حیوانات خشکی (قرآن). صید حیوانات خشکی و خوردن آن در حال احرام، حرام و نشانه بی تقوایی است.
• «احل لکم صید البحر وطعامه متـعـا لکم وللسیارة وحرم علیکم صید البر مادمتم حرمـا...؛ بر شما شکار کردن از دریا و خوردن از شکار آن (در حال احرام) حلال شد تا وسیله برخورداری شما و مسافران باشد، و بر شما شکار از خشکی مادامی که در حال احرامید حرام است، و از خدایی که به سوی او گرد آورده خواهید شد پروا کنید.»
تفسیر آیه
زندگی دسته ای از حیوانات، در خشکی:حیوانات در یک دسته بندی دو قسم هستند: ۱- حیواناتی که در دریا و آب زندگی می کنند(صید البحر). ۲- حیواناتی که در خشکی و صحرا زندگی می کنند(صید البر).حیواناتی هم که در خشکی زندگی میکنند دو قسم هستند: ۱- اهلی ۲- وحشی.خداوند متعال در این آیه می فرماید: ما دام که در حال احرام هستید کلیه صیدهای صحرایی بر شما حرام است چه اهلی و چه وحشی.(وَ حُرِّمَ عَلَیکُمْ صَیدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ حُرُماً).
صید حیوانات خشکی در حال احرام
فلسفه تحریم صید در حال احرام:می دانیم حج و عمره از عباداتی است که انسان را از جهان ماده جدا کرده و در محیطی مملو از معنویت فرو می برد. تعینات زندگی مادی، جنگ و جدال ها، خصومت ها، هوس های جنسی، لذات مادی، در مراسم حج و عمره به کلی کنار می روند و انسان به یک نوع ریاضت مشروع الهی دست می زند، و به نظر می رسد که تحریم صید در حال احرام نیز به همین منظور است.از این گذشته اگر صید کردن برای زوار خانه خدا کار مشروعی بود، با توجه به این همه رفت و آمدی که هر سال در این سرزمین های مقدس می شود، نسل بسیاری از حیوانات در آن منطقه که به حکم خشکی و کم آبی، حیواناتش نیز کم است، بر چیده می شد، و این دستور یک نوع حفاظت و ضمانت برای بقای نسل حیوانات آن منطقه است. مخصوصا با توجه به اینکه در غیر حال احرام نیز صید حرم، و همچنین کندن درختان و گیاهان آن ممنوع است، روشن می شود که این دستور ارتباط نزدیکی با مساله حفظ محیط زیست و نگهداری گیاهان و حیوانات آن منطقه از فنا و نابودی دارد.این حکم بقدری دقیق تشریع شده که نه تنها صید حیوانات، بلکه کمک کردن حتی نشان دادن و ارائه صید به صیاد نیز تحریم گردیده چنان که در روایات وارده از طریق اهل بیت می خوانیم که حضرت امام صادق (علیه السّلام) به یکی از یارانش فرمود: «لا تستحلن شیئا من الصید و انت حرام و لا و انت حلال فی الحرم و لا تدلن علیه محلا و لا محرما فیصطاده و لا تشر الیه فیستحل من اجلک فان فیه فداء لمن تعمده : هرگز چیزی از صید را در حال احرام حلال مشمر، و همچنین صید حرم را در غیر حال احرام، و نیز صید را به شخص محرم و غیر محرم نشان مده که آن را شکار کند و حتی اشاره به آن مکن (و دستور مده) تا به خاطر تو صید را حلال بشمرد زیرا این کار موجب کفاره برای شخص متعمد می شود» فقها، از این آیه استفاده کرده اند که در حال احرام، صید حیوانات دریایی و مصرف آن حلال است، امّا حیوانات صحرایی، شکار و مصرف شان حرام است.
• «احل لکم صید البحر وطعامه متـعـا لکم وللسیارة وحرم علیکم صید البر مادمتم حرمـا...؛ بر شما شکار کردن از دریا و خوردن از شکار آن (در حال احرام) حلال شد تا وسیله برخورداری شما و مسافران باشد، و بر شما شکار از خشکی مادامی که در حال احرامید حرام است، و از خدایی که به سوی او گرد آورده خواهید شد پروا کنید.»
تفسیر آیه
زندگی دسته ای از حیوانات، در خشکی:حیوانات در یک دسته بندی دو قسم هستند: ۱- حیواناتی که در دریا و آب زندگی می کنند(صید البحر). ۲- حیواناتی که در خشکی و صحرا زندگی می کنند(صید البر).حیواناتی هم که در خشکی زندگی میکنند دو قسم هستند: ۱- اهلی ۲- وحشی.خداوند متعال در این آیه می فرماید: ما دام که در حال احرام هستید کلیه صیدهای صحرایی بر شما حرام است چه اهلی و چه وحشی.(وَ حُرِّمَ عَلَیکُمْ صَیدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ حُرُماً).
صید حیوانات خشکی در حال احرام
فلسفه تحریم صید در حال احرام:می دانیم حج و عمره از عباداتی است که انسان را از جهان ماده جدا کرده و در محیطی مملو از معنویت فرو می برد. تعینات زندگی مادی، جنگ و جدال ها، خصومت ها، هوس های جنسی، لذات مادی، در مراسم حج و عمره به کلی کنار می روند و انسان به یک نوع ریاضت مشروع الهی دست می زند، و به نظر می رسد که تحریم صید در حال احرام نیز به همین منظور است.از این گذشته اگر صید کردن برای زوار خانه خدا کار مشروعی بود، با توجه به این همه رفت و آمدی که هر سال در این سرزمین های مقدس می شود، نسل بسیاری از حیوانات در آن منطقه که به حکم خشکی و کم آبی، حیواناتش نیز کم است، بر چیده می شد، و این دستور یک نوع حفاظت و ضمانت برای بقای نسل حیوانات آن منطقه است. مخصوصا با توجه به اینکه در غیر حال احرام نیز صید حرم، و همچنین کندن درختان و گیاهان آن ممنوع است، روشن می شود که این دستور ارتباط نزدیکی با مساله حفظ محیط زیست و نگهداری گیاهان و حیوانات آن منطقه از فنا و نابودی دارد.این حکم بقدری دقیق تشریع شده که نه تنها صید حیوانات، بلکه کمک کردن حتی نشان دادن و ارائه صید به صیاد نیز تحریم گردیده چنان که در روایات وارده از طریق اهل بیت می خوانیم که حضرت امام صادق (علیه السّلام) به یکی از یارانش فرمود: «لا تستحلن شیئا من الصید و انت حرام و لا و انت حلال فی الحرم و لا تدلن علیه محلا و لا محرما فیصطاده و لا تشر الیه فیستحل من اجلک فان فیه فداء لمن تعمده : هرگز چیزی از صید را در حال احرام حلال مشمر، و همچنین صید حرم را در غیر حال احرام، و نیز صید را به شخص محرم و غیر محرم نشان مده که آن را شکار کند و حتی اشاره به آن مکن (و دستور مده) تا به خاطر تو صید را حلال بشمرد زیرا این کار موجب کفاره برای شخص متعمد می شود» فقها، از این آیه استفاده کرده اند که در حال احرام، صید حیوانات دریایی و مصرف آن حلال است، امّا حیوانات صحرایی، شکار و مصرف شان حرام است.
wikifeqh: حیوانات_خشکی_(قرآن)