عشایر قشقایی

[ویکی فقه] عشایر قشقایی فارس با ریاست پسران صولت الدوله قشقایی (ناصر و خسرو) نهضتی را برای حفظ مردم فارس از هرگونه تعرضی برپا می دارند که پس از درگیریهایی با مصالحه بین دولت و عشایر به پایان میرسد.
با سقوط دیکتاتوری رضاشاه در شهریور ۱۳۲۰، ایلات و عشایر ایران، پس از یک دهه تخته قاپوی اجباری، مجدداً زندگی عشایری خود را از سر می گیرند. پسران صولت الدوله قشقایی (ناصر و خسرو) که در تهران تبعید بودند، مخفیانه به فارس می گریزند و با تکیه بر نام آوری و وجاهت ملی پدر، بر مسند ریاست ایل قشقایی قرار گرفته و خود را (ایلخان فارس) می خوانند.
عشایر قشقایی و آغاز نهضت در فارس
ناصرخان در روز جمعه ۲۹ شهریور ماه از معاریف و روحانیون شیراز دعوت کرد تا در چنار اهدار واقع در ۱۲ کیلومتری جنوب شیراز برای مذاکره درباره اوضاع فارس حاضر شوند و چند کامیون در اختیار محمدخان ده بزرگی، حاج خان سردزکی و پسران اسکندر و حاج ملاعلی سیف گذشت تا مردم شهر را به چنار هدار بیاورند. در این جلسه اشخاصی چون سیدمحمد رضوی، عبدالله امام صمدانی، محی الدین مزارعی، محمدحسن خان بهبهانی و محمدباقر دستغیب و مدیران روزنامه های گلستان و استخر و نیز سردار فاخر حکمت به اتفاق عمادالسلطنه فاطمی استاندار وقت فارس حضور یافتند. ناصرخان در جمع چنار راهدار اعلام داشت: «با همکاری سران عشایر، نهضتی بر پا کرده ایم و از این پس مردم فارس از هر گونه تعرضی مصون می باشند. غرض ما از این نهضت تامین آینده فارس است. به سم پاشی عناصر ماجراجو نباید ترتیب اثر داد. هر کس سعادت فارسیان را می خواهد، ما از جان و دل با او همراهی خواهیم کرد و هر کس با افکار ما موافقت نداشته باشد، باید بداند که فارس با نظر خصمانه به او می نگرد. پس از این جلسه، نمایندگان طبقات شیراز، تلگرافی را مبنی بر پشتیبانی از نهضت به سرپرستی ناصرخان قشقایی برای قوام السلطنه مخابره کرده و مدیران روزنامه های گلستان و استخر و همچنین روحانیونی چون سیدمحمدباقر دستغیب و عبدالله امام صمدانی مردم را به حمایت از نهضت کنندگان تشویق می کردند.
درخواست های قشقایی ها به قوام السلطنه
قشقایی ها در خواست های خود را در تلگرافی خطاب به قوام السلطنه که به امضای ناصرخان، ملک منصورخان، خسروخان و محمدحسین خان رسیده بود به شرح ذیل خلاصه کردند: ۱ ترمیم فوری کابینه ۲- تغییر رؤسای حساس ارتش ۳ – محاکمه و مجازات عمال ناصالح دوره دیکتاتوری بیست ساله ۴- واگذاری کارهای ادارات فارس از لشکری و کشوری به خود اهالی ۵- تشکیل انجمن های ایالتی و ولایتی در مرکز استان ها و شهرستان ها ۶- تجدید نظر در ازدیاد نمایندگان مجلس، ۷- اعطای مبلغ کافی برای اصلاح امور فرهنگی، بهداشتی و طرق و شوارع ۸- تجدید نظر در قوانین مضر و منافی با قانون اساسی و فراهم نمودن وسایل رفاه عامه ۹- اتصال راه آهن مرکز به شیراز و بندر بوشهر و نیز آسفالت جاده ها. و اعلام کردند «عموم اهالی اعم از ایلات و شهرستان ها برای بدست آوردن حقوق پایمال شده خود، قیام خواهند کرد اگر تا دوشنبه اول مهر ۱۳۲۵ تکلیف قطعی معین نشود هر اتفاقی رخ دهد در مقابل تاریخ و وجدان، مامور و ملامت نخواهیم بود». قوام السلطنه در پاسخ تلگراف برادران قشقایی با واژه های پرطمطراق و لحنی نصیحت آمیز از آنان خواست فورا از دخالت در این دسایس، خودداری نمایند جهت مذاکره، نماینده، خود را به تهران اعزام دارند. در این میان عماد السلطنه فاطمی استاندار فارس برای ارائه گزارش از اوضاع فارس عازم تهران گردید و سرلشکر زاهدی بازرس نظامی ناحیه کفالت استانداری ار به عهده گرفت. از سوی دولت برای آنکه گفتگو بین تهران و شیراز به خوبی صورت گیرد، دستگاه مخابراتی مخصوص به شیراز فرستاده شد. بدین ترتیب قوام السلطنه بوسیله تلگراف به صورت حضوری با ناصرخان مذاکره نموده و خواستار ممانعت از گسترش دامنه شورش شد که ناصرخان در پاسخ اظهار داشت. پس از مشورت با سایر روسای ایلات، جواب آنها را به اطلاع نخست وزیر خواهد رساند.
شورش همگانی عشایر قشقایی
...