بهاءالدین محلاتی

شیخ بهاءالدین محلاتی (زادهٔ ۱۳۱۴ ق در، درگذشته ۱۳۶۰ شمسی در شیراز) از علمای تراز اول ایران و مرجع تقلید بخش قابل توجهی از اهالی شهر شیراز و استان فارس بود.
محمدحسین رکن زاده آدمیت، دانشمندان و سخنسرایان فارس، تهران: کتابفروشی خیام، ۱۳۳۷، ج ۱، صص ۴۶۹–۴۷۱.
او پسر آیت الله شیخ محمدجعفر محلاتی بود. در هفت سالگی در خدمت پدر به شیراز رفت و تحصیلات ابتدائی را در مدرسه شریعت به پایان رسانید. از آن پس هشت سال در محضر پدرش و میرزا محمد صادق مجتهد فقه و اصول را خواند. آن گاه مدتی حکمت الهی را در خدمت حاج سیدعلی حکیم کازرونی تلمذ کرد. سپس، عازم نجف شد و ده سال در مجلس درس آقاضیاءالدین عراقی و شیخ محمد کاظم شیرازی و محمدحسین نائینی حضور یافت تا به اخذ اجازه و ارتقاء به مقام اجتهاد رسید و در سال ۱۳۴۹ به شیراز بازگشت.
محلاتی در شیراز مسجد مولی را محل اقامه نماز جماعت و تدریس خود قرار داد و انجمن دین و دانش را تأسیس کرد. پس از مدتی، به عنوان مرجع تقلید بخشی از اهالی شیراز و فارس قرار گرفت.
در دوران نهضت ملی شدن نفت ایران از معدود علمایی بود که از حضرت آیت الله محسن طالعی و جبهه ملی ایران حمایت کرد و به این دلیل در تعارض با آیت الله سید نورالدین حسینی الهاشمی شیرازی قرار گرفت که او نیز از اقتدار فراوان در میان اهالی شهر شیراز برخوردار بود. پایگاه اجتماعی محلاتی بیشتر در میان طبقات متمکن بود و پایگاه اجتماعی سید نورالدین در میان قشرها فرودست و کسبه جزء.

[ویکی فقه] سال ۱۳۱۴ هـ. ق. شهر نجف اشرف، شاهد تولد کودکی بود که در یک خانواده دانش دوست و با تقوا پا به عرصه گیتی گذاشت. نام این نوزاد را «بهاءالدین» گذاشتند. پدرش آیة الله شیخ جعفر محلاتی بود که از زندگی ساده ای در نجف برخوردار بود و مادرش خانم نیره، دختر میرزا نورالدین، بانویی باتقوا و اهل عبادت و زهد بود که بهاءالدین را در سن کودکی (شش سالگی) وداع گفت و به دیار باقی شتافت و بدین گونه بهاءالدین و خواهرش (شمس الضحی) در کودکی یتیم شدند. آیة الله شیخ جعفر محلاتی پس از این مصیبت از نجف به شیراز برمی گردد و برای زدودن غبار یتیمی از چهره دو فرزندش با خواهر همسرش ازدواج می کند و از این بانو نیز خداوند به وی هشت فرزند عنایت می نماید.
بزرگ خاندان محلاتی شیراز «آخوند ملا محمدعلی محلاتی » است که در سال ۱۲۶۰ هـ. ق. از محلات به شیراز هجرت کرد. و در سال ۱۲۸۴ هـ. ق. در این شهر بدورد حیات گفت. وی خانواده محلاتی ها را در شیراز تشکیل داده و به مناسبت محلاتی بودن فرزندانش این عنوان را برای نام خانوادگی خویش برگزیدند. ملا محمدعلی محلاتی اصلا شوشتری بوده و جدش «آخوند ملا محمد شوشتری » از شوشتر به محلات هجرت نموده و در آن جا سکنی گزیده بود. « محمد بن علی نجار »، جد بزرگ ملا محمدعلی محلاتی یکی از علمای معروف شوشتر بوده است. ملا محمد بن علی نجار برادر «ملا علی بن علی نجار شوشتری (جد حاج شیخ جعفر شوشتری، زاهد، خطیب معروف و صاحب کتاب « خصائص الحسینیه » و آثار دیگر است. از این جهت اولاد ایشان با یکدیگر عموزاده اند. نام پدر شیخ جعفر شوشتری، « ملا حسین واعظ » بوده است و بزرگان این خاندان، که به « آل نجار » معروفند، بیش از سیصد سال است که در مقام پیشوایی دینبه ارشاد و هدایت مردم همت گمارده و به علم و تقوا و فضیلت معروف بوده اند.
تحصیل در شیراز
شیخ بهاءالدین محلاتی، در « مدرسه شریعت » (مدرسه شریعت یا دبیرستان فعلی حیات از نخستین مدارسی بود که با کمک و راهنمایی مجتهد بزرگ (آقا میرزا ابراهیم محلاتی) توسط محمدحسین حیات مدیر روزنامه حیات در شیراز ساخته شد. این مدرسه به این انگیزه تاسیس گردید که در آن زمان « مستر زایس » (کشیش انگلیسی) مدرسهای بنا کرده بود و در آن جا به کودکان مسلمان درس میداد. لذا این امر، مخالفت دانشوران دینی را برانگیخت و تصمیم گرفتند مدرسهای به سبک جدید دایر نمایند و فرزندان خودشان را در همین مدرسه ثبت نام کنندو نیز اهالی با ایمان شیراز فرزندان خود را به این مدرسه بفرستند. که این کار مورد استقبال متدینین قرار گرفت و شیخ محمد حسین حیات و برخی از فضلای شیراز خود تربیت کودکان را به عهده گرفتند. مواد درسی شش سال این مدرسه شامل این دروس بود: قرآن مجید با تجوید کامل، شرعیات از کتاب بدایه، فارسی ( گلستان سعدی )، تاریخ معجم، سیاق، چهار عمل اصلی، خط نستعلیق ، صرف و نحو ( جامع المقدمات )، منطق ، جغرافیای مقدماتی، حساب یک دروه هندسه دو مقاله، تاریخ مختصر ایران، جبر و مقابله یک درجه، فرانسه از کتاب فوائد الترجمان، تالیف مخبر السلطنه هدایت، هیئت از کتاب مهندس الملک، و آخر هر سال از دانش آموزان امتحان میگرفتند شیراز مدت شش سال معلومات مقدمات عربی و فارسی را فراگرفت.سپس دروس سطح را نزد چند استاد از جمله پدرش و آیة الله آقا میرزا محمدصادق مجتهد به پایان رساند. حکمت و فلسفه را نیز خدمت حاج سید اسماعیل کازرونی آموخت. وی بیست سالگی به مقام علمی نائل آمد. و این هنگامی بود که دیگر استادی در آن شهر نبود تا بتواند از محضر او استفاده کندلذا تصمیم به هجرت گرفت.
مراسم ازدواج
وی قبل از عزیمت به نجف اشرف در سال ۱۳۴۰ هـ. ق. با بانو «صدیقه» بزرگ ترین دختر آیة الله آقا میرزا ابوالفضل محلاتی فرزند مرحوم آیة الله العظمی آقا میرزا ابراهیم مجتهد محلاتی (که در حقیقت از طرف پدر، دختر عمو و از طرف مادر دختر خاله بودند، ) ازدواج کرد و خداوند در سال ۱۳۴۲ هـ. ق. به آن ها دختری عطا کرد.
هجرت به نجف
...