غیلانیه

[ویکی فقه] از فرق مرجئه و پیرو ابو مروان غیلان بن مسلم دمشقی متوفی ۱۰۵ هجری بودند. وی غیلان بن ابی غیلان قرشی نوکر عثمان بن عفان، بنیانگذار این فرقه غیلان دمشقی، از تبار قیطیان مصر است، و پس از مسلمان شدن در شام، سکونت گزید.
غیلان پیشوای قدریه شام بوده و این عقیده را در خلال سفری که معبد جهنی به شام داشته از او گرفته است. او در دوران فرمانروایی هشام بن عبدالملک در ابتدا از نزدیکان دستگاه حکومت بود، اما چون دیگر بار عقائد قدری را آشکار ساخت و مردم را بدان فراخواند و همچنین نظریه امویان در باب خلافت را رد کرد و با سیاست های مالی حکومت مخالفت ورزید هشام او را دستگیر کرد و به قتل رساند. بغدادی وی را پایه گذار فرقه غیلانیه از مرجئه قدریه می داند.
افشای فتنه غیلان
در منابع اهل سنت روایتی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) در مذمت وی وارد شده است که طبق این روایت فتنه اعتقادی وی توسط رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) پیش بینی و فتنه اش بدتر از فتنه شیطان توصیف شده است. همچنین ماجراهای متعددی در مذمت وی در منابع اهل سنت وارد شده است. به عنوان مثال، محمد بن عبدالله شعیثی نقل کرده است که نزد مکحول نشسته بودیم و غیلان کنار محکول بود که پیرمردی اهل بصره نزد وی آمد و از وی سوالی پرسید و مکحول پاسخ داد و دوباره سوالی کرد که ناگهان غیلان به مکحول گفت او را رها کن و با من صحبت کن که محکول عصبانی شد و به غیلان گفت: وای بر تو از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) روایت شده است که در امت من مردی خواهد آمد به نام غیلان ضرر او از ابلیس برای امت من بیشتر است پس مراقب باش که تو آن شخص نباشی.
دوران جوانی غیلان
همچنین درباره دوران های مختلف زندگی غیلان نقل شده است که وی در جوانی شرور بوده، به طوری که زنان را در ماه رمضان در کوچه و خیابان با سیب، هدف قرار می داده و اذیت می کرده است. بعد از آن پیرو حارث بن سعید پیامبر دروغین، دوران عبدالملک بن مروان گشته و خادم همسر وی شده و او را ام المومنین خطاب می کرده است و بعد از آن قائل به قدر شده است.
اعتقادات غیلان
...