کلمه جو
صفحه اصلی

صفات مخبتان

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] با تبیین اِخبات از تقیید ایمان و عمل صالح به اِخبات: «اِنَّ الَّذینَ ءامَنوا و عَمِلوا الصّــلِحـتِ و اَخبَتوا اِلی رَبِّهِم ...» و هم چنین از مقایسه بین مؤمنان نیکوکار و ستمگران کافر در آیه بعدی: «مَثَلُ الفَریقَینِ کالاَعمی و الاَصَمِّ و البَصیرِ و السَّمیعِ هَل یَستَویانِ مَثَلاً ...» ، روشن می شود که مخبتان، طایفه خاصّی از مؤمنانند که اعمالشان صالح، و چشم و گوش آنان به حقایق بینا و شنوا است.
آنان متواضع برای خدا و مطمئن به پروردگار، و اهل دانش: «لِیَعلَمَ الَّذینَ اوتوا العِلمَ» و دارای بصیرت الهی : «اَفَمَن کانَ عَلی بَیِّنَة مِن رَبِّهِ» و برخوردار از دلی سالم و قلبی نرم در برابر حقّ و حقیقت هستند: «فَتُخبِتَ لَهُ قُلوبُهُم» و در برابر عزّت پروردگار، احساس ذلّت می کنند.آنان که زمین عبودیّت را بوسیده و از روی خضوع و خشوع بر آن افتاده و محکم به آن چسبیده اند. نیز گفته شده: مخبتان، کسانی هستند که ظلم نمی کنند و از آن جا که به طور کامل به روز جزا ایمان و اطمینان دارند( از حقوق شخصی خویش اغماض کرده اند)، درصدد انتقام برنمی آیند.
تسلیم در مقابل خدا
و سرانجام بر اساس آیه ۳۴ سوره حج ، مخبتان کسانی هستند که مخلصاً للّه حج به جای آورده و در حجّشان کاملاً تسلیم فرامین الهی اند؛ همانان که خداوند به پیامبرش دستور داده بشارتشان دهد: «و بَشِّرِ المُخبِتین».
صفات دیگر مخبتین
آنان که در عبادت خویش، کوشا و دارای صفاتی هستند که آیه ۳۵ حج آن صفات را چنین بیان کرده است:۱. هنگام یاد شدن خدا، دارای قلبی ترسانند.به عبارت دیگر، زمانی که به یادآوری و ذکر خدا ترسانده شوند، می ترسند : «اَلَّذینَ اِذا ذُکِرَ اللّهُ وجِلَت قُلوبُهُم». این آیه، چنین نیز تفسیر شده که هنگام یاد خدا، قلوب ایشان به حرکت در آمده و متلاطم و طوفانی می شود. ۲. بر بلاها و مصیبت هایی که به ایشان (در راه طاعت و عبادت خدا) می رسد، صبر می کنند : «والصّـبِرینَ عَلی ما اَصابَهُم». برخی، در بیان دو وصف یاد شده برای مخبتان گفته اند: مخبتان یا از «خبت» به معنای مکان گسترده یا از «خبیت» به معنای حقیر و ناچیز است؛ آن گاه احتمال داده اند که ایشان به اعتبار تحقیر نفس خویش، به خشوع و ترس قلبی (وجِلَت قُلوبُهُم) و به اعتبار سعه صدر و اطمینان، به صبر و تحمّل در برابر بلاها (والصّـبِرینَ عَلی ما اَصابَهُم) وصف شده اند. ۳. به پادارندگان نمازند (و برای زنده نگه داشتن حقیقت این فریضه الهی می کوشند) و نماز را به همان صورتی که خداوند امر کرده است، در اوقات خودش درست و کامل به جای می آورند : «والمُقیمِی الصَّلوةِ». ۴. از آن چه خداوند به آن ها روزی داده، بخشی از آن را در راه خدا انفاق می کنند؛ (اعمّ از انفاق واجب و مستحب)


کلمات دیگر: