قطب الدین شیرازی . [ ق ُ بُدْ دی ن ِ ] (اِخ ) محمد حسینی ذهبی ، معروف به قطب الاقطاب . از بزرگان عرفا و مشایخ سلسله ٔ ذهبیه است . او راست : 1- ارجوزة فی شرح حدیث امیرالمؤمنین : ان فساد العامه من الخاصه ... الخ . 2- ارجوزة فی الصرف . 3- ارجوزة فی العوامل النحویة. 4- ارجوزة فی الفقه و الاصول و الموازین الشرعیه . 5- انوار الولایة. 6- شمس الحکمة. 7- فصل الخطاب . 8- قصیده ٔ عشقیه . 9- کنزالحکمة. 10- نورالهدایة. وی به سال 1103 هَ . ق . درگذشت . (ریاض العلماء) (الذریعه ) (ریحانة الادب ).
قطب الدین شیرازی
لغت نامه دهخدا
قطب الدین شیرازی . [ ق ُ بُدْ دی ن ِ ] (اِخ ) محمودبن مسعودبن مصلح فارسی کازرونی اشعری شافعی ، مکنی به ابوالثناء. از اکابر علمای قرن هشتم هجری و از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالدین قونوی و کاتبی قزوینی است . او راست : 1- اختیارات المظفری ، این کتاب را برای مظفرالدین یولق ارسلان تألیف کرده و مشتمل بر چهار مقاله است در هیأت . 2- انموذج العلوم . 3- التحفة الشاهیة، این کتاب را برای وزیر کبیر امیر شاه محمدبن حیدر سعیه تألیف داده . 4- ترجمه ٔ تحریر اقلیدس . 5- سزاوار افتخار. 6- شرح حکمة الاشراق ، در تهران چاپ سنگی شده . 7- شرح کلیات قانون ابن سینا. 8- شرح مختصر الاصول حاجبی . 9- شرح مفتاح العلوم سکاکی که فقط قسم سیُم آن را که در معانی و بیان و عروض است شرح مزجی کرده و به مفتاح المفتاح موسوم داشته و نسخه ٔ خطی آن به شماره ٔ 299 در کتابخانه ٔ مدرسه ٔ سپهسالار جدید تهران موجود است . 10- شرح الاشراف . 11- نهایة الادراک فی درایة الافلاک ، نسخه ای از این کتاب در خزانه ٔ مصریه و نسخه ای دیگر به شماره ٔ 956 در کتابخانه ٔ استانبول و دو نسخه نیز به شماره ٔ 2060 و 2061 در خزانه ٔ بانکی فور موجود است . وفات وی در 24 رمضان سال 710 یا 716 هَ . ق . در 76 یا 82 یا 86 سالگی در تبریز اتفاق افتاد و در قبرستان چرنداب گجیل نزدیک قبر قاضی بیضاوی دفن گردید. از اشعار اوست :
ایا رب تخلق ما تخلق
و تنهی عبادک ان یعشقوا
خلقت الملاح لنا فتنة
و قلت اعبدوا ربکم و اتقوا
اذا کنت انت خلقت الملاح
فقل للملاح بنا یرفقوا
یک چند به یاقوت تر آلوده شدیم
یک چند پی زمرد سوده شدیم
آلودگیی بود ولیکن تن را
شستیم به آب توبه وآسوده شدیم .
(طبقات الشافعیه ) (روضات الجنات )(قاموس الاعلام ترکی ) (ریحانة الادب ).
و رجوع به تاریخ گزیده و رجال حبیب السیر ص 15 و 26 و احوال و آثار خواجه نصیر تألیف مدرس رضوی ص 136 شود.
دانشنامه عمومی
قطب الدین محمود بن مسعود بن مصلح کازرونی (زاده ۶۳۳ درگذشته ۷۱۰ ه.ق) یکی از علمای ایرانی قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است که نقش مهمی در گسترش حکمت و فلسفه، علوم طبیعی، پزشکی و هنر داشته است.ابن سینا، فخر رازی، ابن عربی، شهاب الدین سهروردی،شمس الدین شهرزوری
فرزند مولانا ضیاءالدین مسعود بن مصلح کازرونی پزشک معروف و از مشایخ صوفیه در سال ۶۳۳ هجری قمری در کازرون پا به عرصه هستی نهاد.
قطب الدین علاوه بر شاگردی در نزد پدر از محضر بزرگانی چون کمال الدین ابوالخیر بن مصلح کازرونی، شمس الدین محمد بن احمدالحکیم الکیشی، شرف الدین زکی بوشکانی، خواجه نصیر طوسی، نجم الدین کاتبی، علامه قطب الدین مؤیدالدین عرضی و کمال کوفی بهره فراوانی یافت تا آنجا که علاوه بر پزشکی، بر علوم دیگری چون ریاضی، فلسفه، علوم ادبی، دین شناسی، موسیقی، نواختن رباب و سرودن شعر، بازی شطرنج و فنون شعبده بازی به چیرگی شگفت انگیزی دست یافت. او مدتی در شهرهای سیواس و ملطیه به شغل قضاوت اشتغال یافت و در زمانی دیگر از طرف تکودار، ایلخان مغول به سمت سفارت، همراه اتابک پهلوان به مصر نزد ملک قلادون الفی اعزام شد. آرامگاه وی در مقبرةالوزرای چرنداب تبریز است.
علامه در اندک زمانی در علوم معقول و منقول سرآمد فضلای عصر خود بود و در طول مدت حیات خود بیش از بیست اثر به فارسی و عربی از خود باقی گذاشت.
فرزند مولانا ضیاءالدین مسعود بن مصلح کازرونی پزشک معروف و از مشایخ صوفیه در سال ۶۳۳ هجری قمری در کازرون پا به عرصه هستی نهاد.
قطب الدین علاوه بر شاگردی در نزد پدر از محضر بزرگانی چون کمال الدین ابوالخیر بن مصلح کازرونی، شمس الدین محمد بن احمدالحکیم الکیشی، شرف الدین زکی بوشکانی، خواجه نصیر طوسی، نجم الدین کاتبی، علامه قطب الدین مؤیدالدین عرضی و کمال کوفی بهره فراوانی یافت تا آنجا که علاوه بر پزشکی، بر علوم دیگری چون ریاضی، فلسفه، علوم ادبی، دین شناسی، موسیقی، نواختن رباب و سرودن شعر، بازی شطرنج و فنون شعبده بازی به چیرگی شگفت انگیزی دست یافت. او مدتی در شهرهای سیواس و ملطیه به شغل قضاوت اشتغال یافت و در زمانی دیگر از طرف تکودار، ایلخان مغول به سمت سفارت، همراه اتابک پهلوان به مصر نزد ملک قلادون الفی اعزام شد. آرامگاه وی در مقبرةالوزرای چرنداب تبریز است.
علامه در اندک زمانی در علوم معقول و منقول سرآمد فضلای عصر خود بود و در طول مدت حیات خود بیش از بیست اثر به فارسی و عربی از خود باقی گذاشت.
wiki: قطب الدین شیرازی
دانشنامه اسلامی
[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
قطب الدین شیرازی، ابوالثناء محمود
(710-634 ق)، طبیب، ریاضیدان، منجم، فیزیک دان، فیلسوف، عالم اشعری شافعی و مفسر. معروف به قطب شیرازی و ملقب به علامه. در شیراز به دنیا آمد. پدرش ضیاءالدین مسعود پزشک و مدرس طب در بیمارستان مظفری شیراز و در همان حال از بزرگان فرقه سهروردیه بود.
قطب الدین محمود علم طب را نزد پدر و عموی خود فراگرفت. خرقه ی تصوف را در ده سالگی از دست پدر خود پوشید و از نجیب الدین علی بن بزغش شیرازی نیز خرقه گرفت. در چهارده سالگی پدرش فوت کرد و او به جای پدر به عنوان چشم پزشک در بیمارستان شروع بکار نمود.
وی قرائت و شروح «قانون» را نزد استادان شیراز فراگرفت. چندی نیز شاگرد نجم الدین کاتبی قزوینی بود. سپس به مراغه رفت و در آنجا علم هئیت و «اشارات» ابن سینا را در خدمت خواجه نصیرالدین طوسی آموخت و نزد آن استاد و به یاری او به حل مشکلات «قانون» توفیق یافت.
او همچنین سفرهایی به خراسان، عراق عجم، بغداد و روم داشت. در قونیه به خدمت صدرالدین قونیوی رسید و علم شریعت و طریقت را نزد او فراگرفت.
قطب الدین شیرازی از دانشمندان جامع و بزرگ و در معقول یگانه زمان خود بود. او در طب و ریاضیات و نجوم و حکمت و موسیقی دست داشت و در نظم و نثر پارسی و عربی دارای مهارت کامل بود. عده ای از رجال علم و دانش در محضر او شاگردی کرده اند. از جمله شاگردان وی: قطب الدین رازی، کمال الدین فارسی و نظام الدین اعرج بودند.
قطب الدین در اواخر عمر در تبریز سکنی گزید و در همان جا درگذشت و در مقبره ی چرنداب تبریز در کنار قاضی بیضاوی دفن شد. از آثارش: «دره التاج لغره الدیباج/الدباج»، معروف به «انموذج العلوم» به فارسی که به خواهش امیر دباج، پادشاه اسحاق وند گیلان، تألیف کرد؛ «تحفه ی شاهی» در علم هئیت به فارسی؛ «نهایه الادراک فی درایه الافلاک»، در علم هئیت به فارسی؛ «اختیارات مظفری» در هیئت و نجوم؛ «شرح حکمه الاشراق»؛ «شرح مفتاح العلوم» سکاکی، قسمت سوم؛ شرح «مختصر الاصول» حاجبی؛ «فتح المنان فی تفسیر القرآن» در حدود 40 مجلد؛ «مشکلات التفاسیر».
قطب الدین شیرازی، ابوالثناء محمود
(710-634 ق)، طبیب، ریاضیدان، منجم، فیزیک دان، فیلسوف، عالم اشعری شافعی و مفسر. معروف به قطب شیرازی و ملقب به علامه. در شیراز به دنیا آمد. پدرش ضیاءالدین مسعود پزشک و مدرس طب در بیمارستان مظفری شیراز و در همان حال از بزرگان فرقه سهروردیه بود.
قطب الدین محمود علم طب را نزد پدر و عموی خود فراگرفت. خرقه ی تصوف را در ده سالگی از دست پدر خود پوشید و از نجیب الدین علی بن بزغش شیرازی نیز خرقه گرفت. در چهارده سالگی پدرش فوت کرد و او به جای پدر به عنوان چشم پزشک در بیمارستان شروع بکار نمود.
وی قرائت و شروح «قانون» را نزد استادان شیراز فراگرفت. چندی نیز شاگرد نجم الدین کاتبی قزوینی بود. سپس به مراغه رفت و در آنجا علم هئیت و «اشارات» ابن سینا را در خدمت خواجه نصیرالدین طوسی آموخت و نزد آن استاد و به یاری او به حل مشکلات «قانون» توفیق یافت.
او همچنین سفرهایی به خراسان، عراق عجم، بغداد و روم داشت. در قونیه به خدمت صدرالدین قونیوی رسید و علم شریعت و طریقت را نزد او فراگرفت.
قطب الدین شیرازی از دانشمندان جامع و بزرگ و در معقول یگانه زمان خود بود. او در طب و ریاضیات و نجوم و حکمت و موسیقی دست داشت و در نظم و نثر پارسی و عربی دارای مهارت کامل بود. عده ای از رجال علم و دانش در محضر او شاگردی کرده اند. از جمله شاگردان وی: قطب الدین رازی، کمال الدین فارسی و نظام الدین اعرج بودند.
قطب الدین در اواخر عمر در تبریز سکنی گزید و در همان جا درگذشت و در مقبره ی چرنداب تبریز در کنار قاضی بیضاوی دفن شد. از آثارش: «دره التاج لغره الدیباج/الدباج»، معروف به «انموذج العلوم» به فارسی که به خواهش امیر دباج، پادشاه اسحاق وند گیلان، تألیف کرد؛ «تحفه ی شاهی» در علم هئیت به فارسی؛ «نهایه الادراک فی درایه الافلاک»، در علم هئیت به فارسی؛ «اختیارات مظفری» در هیئت و نجوم؛ «شرح حکمه الاشراق»؛ «شرح مفتاح العلوم» سکاکی، قسمت سوم؛ شرح «مختصر الاصول» حاجبی؛ «فتح المنان فی تفسیر القرآن» در حدود 40 مجلد؛ «مشکلات التفاسیر».
wikiahlb: قطب_الدین_شیرازی
کلمات دیگر: